Polski konsument 2009

Przeczytaj także: Seniorzy a ochrona praw konsumenta

Blisko 1/3 ankietowanych twierdzi, że nie jest w stanie dokonać oceny produktów na tle innych. Nie zaobserwowano istotnych różnic w deklarowanych opiniach ze względu na płeć ankietowanych. W równym stopniu nie potrafią dokonać takiego wyboru zarówno mężczyźni, jak i kobiety (odpowiednio 29 proc. mężczyzn i 32 proc. kobiet). Ocena jakości danego produktu sprawia największą trudność osobom starszym, będącym w wieku 60 lat i więcej oraz respondentom z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym.
Informacji o produktach aktywnie poszukuje 64 proc. ankietowanych, jednocześnie aż 31 proc. przyznaje, że nie podejmuje takich działań. Kobiety nieznacznie częściej (67 proc.) przejawiają aktywność w zdobywaniu wiedzy o charakterystyce produktu niż mężczyźni (62 proc.) Różnica ta jest jednak nieistotna statystycznie. Wraz ze wzrostem wykształcenia, jakie uzyskał respondent, wzrasta jego inicjatywa w podejmowaniu powyższych działań charakterystycznych dla postawy prosumenta.

Aktywność konsumencka często wymaga zachowań, które wiążą się z ponoszeniem pewnych dodatkowych kosztów, np.: poświęcenie dodatkowego czasu na analizę ofert, dojazd do odległego punktu sprzedaży oferującego lepsze warunki. Wszystkie te koszty w ogólnym bilansie równoważy satysfakcja z wyboru optymalnego produktu spełniającego
oczekiwania klienta. Podejmowanie takich działań świadczy o racjonalnym wyborze i proaktywnej postawie konsumenta.

Połowa respondentów przyznaje się, że zdarza im się podejmować trud związany z dojazdem do odległego sklepu, żeby dokonać tańszych zakupów. Kobiety częściej niż mężczyźni deklarują takie zachowania. Jednocześnie 45 proc. twierdzi, że nie podejmuje takiej aktywności.

Niedoceniany jest natomiast wpływ reklamy na podejmowane przez konsumentów decyzje. Większość respondentów chciałaby, aby zawierała ona jedynie prawdziwe treści, jednocześnie wysoko oceniają własne kompetencje w zakresie odczytywania fałszywych komunikatów w niej zawartych.

Zdecydowana większość badanych postrzega także różne negatywne aspekty emisji reklam – bloki reklamowe w telewizji postrzegane są jako zbyt długie i zbyt głośne, a jej oddziaływanie na dzieci jest – w opinii większości badanych - szkodliwe. Warto w tym miejscu podkreślić, że mniej niż połowa respondentów nie zgadza się ze stwierdzeniem, że należy zakazać reklam bądź ograniczyć możliwość reklamowania się. Wydaje się zatem, że negatywnego obrazu reklamy w oczach jej adresatów nie należy interpretować jako przejawu generalnej dezaprobaty w stosunku do tego kanału komunikacji producent – konsument. Ocena ta jest raczej wyrazem tego, Że nie spełnia ona oczekiwań odbiorców, zarówno pod względem treści, jak i formy.

W porównaniu z 2007 rokiem rośnie odsetek osób uważających, że reklama może być pomocna przy dokonywaniu wyboru spośród innych towarów i usług dostępnych na rynku (48 proc. obecnie i 40 proc w 2007roku).