Rynek pracy: czy znajomość języków obcych to rzeczywiście "must have"?

Przeczytaj także: Znajomość języków obcych gwarancją pracy nawet w kryzysie?

Umiędzynarodowienie miejsc pracy

Bez wątpienia polski rynek pracy staje się coraz bardziej międzynarodowy. Według danych ZUS, na koniec 2022 roku ubezpieczonych w Polsce było ponad milion obcokrajowców. Jak wynika z wcześniejszych badań Pracuj.pl, ponad 56% Polaków miało już okazję współpracować z ludźmi z różnych stron świata. Co ciekawe, prawie połowa pracujących z obcokrajowcami (49%) nawiązała towarzyskie relacje z kolegami z pracy innych narodowości, przełamując bariery językowe.

Z najnowszego badania Pracuj.pl wynika, że 7 na 10 Polaków deklaruje znajomość przynajmniej jednego języka obcego w stopniu, który umożliwia podstawowe komunikowanie się nim w miejscu pracy. Zdecydowany prym pod tym względem wiedzie oczywiście język angielski - 88% pracujących Polaków deklaruje znajomość języka angielskiego, w tym 60% respondentów deklaruje jego znajomość na poziomie przynajmniej średniozaawansowanym.

Dla porównania w podobnym stopniu językiem rosyjskim porozumiewa się 21% pracujących Polaków (głównie grupa wiekowa 45-65), niemieckim 15%, a hiszpańskim, francuskim czy ukraińskim już tylko po 3%, jeszcze mniejszy odsetek - włoskim, chińskim, holenderskim czy arabskim. Dane te pokazują, że o ile znajomość angielskiego stała się stosunkowo powszechną kwestią, o tyle inne języki wciąż pozwalają znacząco wyróżnić się na tle innych uczestników rynku pracy.

Znajomość i wykorzystywanie języków obcych w miejscu pracy

Powszechnie zdajemy sobie sprawę z tego, że umiejętności językowe są coraz ważniejsze na polskim rynku pracy. Środowisko to jest coraz bardziej zglobalizowane, a procesy firmowe coraz częściej wymagają interakcji z osobami z zagranicy. Ale czy to założenie znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości? Najnowsze badania Pracuj.pl pokazują obraz nieco inny od oczekiwanego. Okazuje się, że mimo postępującej globalizacji, ponad połowa respondentów (55%) nie dostrzega istotnego wzrostu skali współpracy z zagranicznymi klientami w ciągu ostatnich pięciu lat. Co więcej, zaledwie 24% badanych Polaków zaobserwowało większe umiędzynarodowienie procesów biznesowych i wzmożone wykorzystanie języków obcych w ich codziennej pracy.

Pomimo tego, badani Polacy nie tracą z oczu ambitnych celów i stawiają sobie wysokie wymagania. Dla wielu z kandydatów zdolność do posługiwania się językiem obcym jest jedną z kluczowych kompetencji, jakie muszą dziś posiadać. Więcej, niż co piąty pracownik jest z kolei zdania, że bez znajomości języka obcego nie miałby szansy na zatrudnienie na obecnym stanowisku. A 15% jest przekonanych, że to właśnie język obcy otworzył im drogę do awansu.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. mat. prasowe

Stopień znajomości języków obcych wśród Polaków

Nie jest żadnym zaskoczeniem, że największe grono Polaków włada językiem angielskim

Kliknij, aby przejść do galerii (3)

Nasze badanie przynosi ciekawe spostrzeżenia na temat roli umiejętności językowych w rekrutacji i ścieżce kariery. Z jednej strony wyniki pokazują, że umiejętność posługiwania się językiem obcym, szczególnie angielskim, jest istotna dla pracodawców na etapie rekrutacji. Jednakże po zatrudnieniu, wykorzystanie umiejętności językowych często nie jest tak kluczowe, co wskazuje na pewien rozdźwięk pomiędzy oczekiwaniami a praktyką. Z drugiej strony, badania wykazały, że tylko 19% kandydatów otrzymało ofertę pracy głównie ze względu na znajomość języka obcego. W praktyce, rekruterzy wydają się skupiać na specjalistycznych umiejętnościach zawodowych, co sugeruje, że równocześnie z umiejętnościami językowymi, kandydaci powinni dbać o rozwój w innych kluczowych obszarach – komentuje Agnieszka Bieniak, HR Dyrektorka w Grupie Pracuj.

Trzeba zaznaczyć, że znajomość języka obcego jest wyraźnym atutem w dłuższej perspektywie zawodowej i to on może walnie przyczynić się do awansu i wpływać na wynagrodzenia pracowników.

4 na 10 respondentów jest przekonanych, że umiejętność posługiwania się językiem obcym ma wpływ na wysokość wynagrodzenia, odwrotne zdanie ma 28% respondentów. Co więcej, dla 39% badanych każdy dodatkowy język poza angielskim to szansa na lepsze zarobki. Bez wątpienia języki obce są zdaniem respondentów atutem na rynku pracy.

Postawa pracodawców w stosunku do rozwoju pracowników

7 na 10 Polaków deklaruje, że odpowiednie wynagrodzenie to najistotniejszy czynnik przy podjęciu decyzji o wyborze nowej pracy. W kontekście języków obcych, pojawia się pytanie - czy dodatkowy język poza angielskim pozwala na otrzymanie wyższego wynagrodzenia? Co ciekawe, podczas selekcji kandydatów zwraca się uwagę na element znajomości języka obcego. Jednocześnie jednak tylko 14% respondentów deklaruje, że ich pracodawca oferuje tzw. dodatek językowy do pensji. Wartość dodana do procesów biznesowych, jaką wnosi do organizacji pracownik znający języki obce jest niewątpliwie duża. Mimo tych unikalnych kompetencji, pracownicy rzadko mogą liczyć na dodatkowe wynagrodzenie z uwagi na te umiejętności.

58% kandydatów chętniej aplikowałoby na ofertę, która zachęca do nauki języka obcego poprzez zapewnienie wyższego wynagrodzenia po uzyskaniu certyfikatu językowego. Warto zaznaczyć, że 55% kandydatów chętniej wybierze ofertę pracy, jeśli otrzymają urlopy szkoleniowe (dni wolne) przeznaczone na podnoszenie kompetencji językowych.

Ponad połowa badanych pracowników (57%) wskazuje, że ich pracodawcy nie oferują finansowania nauki języka obcego. Pracodawcy powinni zwrócić na tę kwestię szczególną uwagę między innymi ze względu na to, że brak możliwości rozwoju jest drugim najczęściej podawanym powodem do poszukiwania nowej pracy (28%). Większość Polaków (53%) poświęca średnio 8 godzin dziennie na obowiązki zawodowe, co rodzi pytanie – czy lekcje języka obcego muszą odbywać się poza godzinami pracy? 6 na 10 respondentów twierdzi, że możliwość nauki języka obcego w ramach godzin pracy zwiększa skłonność do aplikowania o pracę do firmy, która to umożliwia.

Czy nauka języka obcego może przyczynić się do otrzymania awansu? Biegłość w dodatkowym języku obcym może otworzyć drzwi do nowych możliwości i szans zawodowych, co potencjalnie może przełożyć się na lepszą pozycję i wyższe zarobki.

Odkrywanie świata dzięki pracy zdalnej

Wśród polskich pracowników zauważalna jest tendencja do poszukiwania miejsc pracy, które oferują unikalne benefity, takie jak możliwość wykonywania pracy w różnych lokalizacjach na świecie. Z najnowszego badania Pracuj.pl wynika, że aż 45% respondentów chętniej zaaplikowałoby na oferty, które umożliwiałyby pracę w ramach delegacji lub stałe przeniesienie do innego kraju.

Statystycznie rzecz ujmując, jeśli chodzi o podium popularności na językowej studniówce, to wciąż królem pozostaje język angielski, którego znajomość deklaruje 88% pracowników. Widać, że Polacy to prymusi – zwłaszcza, że certyfikat językowy to dla nich coś więcej niż dodatkowe punkty u szefa czy (czasami) dodatkowe wynagrodzenie. Dla wielu to też środek do celu, jakim jest workation, czyli możliwości trzaskania tabel przestawnych z przerwami na pływanie w basenie. Tego rodzaju praca staje się atrakcyjna dla coraz to większej liczby pracowników, a obserwując wyniki badań Pracuj.pl, spodziewam się, że w kolejnych latach ten odsetek będzie dynamicznie rosnąć - mówi Janina Bąk, polska statystyczka, nauczycielka akademicka, blogerka, autorka książek, szerzej znana jako Janina Daily.

Nie jest to jedynie chęć zmiany otoczenia. Aż 67% Polaków deklaruje, że wyjazdy na długie weekendy w atrakcyjne miejsca są dla nich doskonałym sposobem na oderwanie się od trudów codziennej pracy. Coraz większym zainteresowaniem cieszy się workation, czyli połączenie pracy i wypoczynku w ciekawych miejscach – 49% kandydatów jest skłonnych do aplikowania na ofertę pracy, jeżeli firma umożliwia pracę zdalną z zagranicy.

Możliwość wykonywania pracy w różnych lokalizacjach na świecie, w tym praca w trybie workation, ma znaczenie dla kandydatów przy wyborze pracodawcy. Niewątpliwymi atutami pracy zdalnej są takie aspekty jak oszczędność czasu i możliwość lepszego wykorzystania go na własne potrzeby. W tym zakresie, pracownik po zakończeniu obowiązków zawodowych w trybie workation może przeznaczyć czas na poznawanie kraju, w którym przebywa. W tym kontekście znajomość języków obcych, w szczególności angielskiego jest ważnym atutem. Warto zauważyć, że te trendy mogą mieć wpływ na kształtowanie się rynku pracy i strategie rekrutacyjne firm – komentuje Konstancja Zyzik, ekspertka ds. rekrutacji i rozwoju talentów w Pracuj.pl.

Najchętniej wybieranym przez Polaków kierunkiem na workation jest Hiszpania. Aż 24% badanych chciałoby móc pracować właśnie z tego kraju. Kolejnymi najchętniej wybieranymi państwami do pracy w trybie workation są: Włochy (19%), Niemcy (14%) oraz USA (11%). Ciekawe, że hiszpański jest jednym z języków, którym Polacy najczęściej posługują się obok angielskiego, rosyjskiego i niemieckiego.

Wpływ workation na satysfakcję pracownika

Praca w trybie workation to rozwiązanie, które daje pracownikom duże możliwości, ale i stawia przed nimi nowe wyzwania. Jak wynika z badań Pracuj.pl, 34% Polaków wyraża obawy, że w takiej sytuacji mogliby mieć problem z odpowiednim skupieniem się na zadaniach. Nieco mniej, bo 30% respondentów, posiada zupełnie inne zdanie, twierdząc, że byliby w stanie równie dobrze koncentrować się na pracy niezależnie od tego, czy znajdują się w Polsce czy w innym kraju.

Pomimo tych wątpliwości, workation ma wiele zalet dla pracowników. Ponad połowa (56%) badanych uważa, że praca w wybranych przez siebie miejscach na świecie, ma potencjał na zapobieganie wypaleniu zawodowemu. Dla ponad połowy respondentów (54%), praca w trybie workation ma pozytywny wpływ na ich samopoczucie. To nie wszystko, bowiem workation otwiera drzwi do realizacji marzeń. 6 na 10 Polaków (59%) jest zdania, że praca zdalna z różnych miejsc na świecie, umożliwiłaby im spełnienie marzeń o podróży do wybranego kraju.

Praca zdalna, a w jeszcze większym stopniu workation, wiążą się z koniecznością posiadania rozwiniętych umiejętności cyfrowych. Dobrą informacją jest to, że Polacy są dość dobrze przygotowani do wyzwań z tym związanych. 69% badanych pozytywnie ocenia swoje kompetencje cyfrowe.

Badania Pracuj.pl wskazują, że choć realne wykorzystanie znajomości języka obcego w trybie pracy bieżącej jest na względnie niskim poziomie, to zdecydowanie warto znać języki obce. Jak wykazują dane, to one są jednym z elementów kluczowych w drodze po awans zawodowy. Dodatkowo, jeśli pracownik potrafi się nimi posługiwać, przy jednoczesnym wachlarzu innych pożądanych kompetencji, znacznie zwiększają się możliwości oferowane przez rynek pracy - także te, które oferują coraz bardziej popularne workation. Znajomość języków pracownikom się po prostu opłaca.

O BADANIU
Badanie zostało przeprowadzone w marcu 2023 roku przez ARC Rynek i opinia na zlecenie serwisu Pracuj.pl. Pomiar wykonany metodą CAWI przeprowadzono na grupie 2044 Polaków, reprezentatywnej dla populacji osób czynnych zawodowo w wieku 18-65 pod względem płci, wieku oraz wielkości miejscowości zamieszkania.