Klastry i parki technologiczne - źródła innowacji

Przeczytaj także: Parki technologiczne w Polsce

Przykład: Klaster Czystej Energii

W ramach klastra tworzona jest baza projektów, do której mogą zgłaszać koncepcje projektów jego partnerzy, tj. instytucje naukowe, przedsiębiorstwa, władze regionalne, fundusze, stowarzyszenia. Możliwe jest zgłaszanie projektów przez jednostki spoza klastra, pod warunkiem że będą włączeni w ich realizację partnerzy klastra. Jednostka zgłaszająca przekazuje koncepcję projektu do bazy projektów klastra. Zgłoszone propozycje zostaną skierowane do zespołu ds. finansowania działalności klastra, który wskaże możliwości finansowania projektu. Po rozpatrzeniu projektu przez ten zespół propozycja finansowania zostanie przekazana do jednostki zgłaszającej projekt. Następnie jednostka zgłaszająca projekt organizuje w ramach klastra zebranie potencjalnych wykonawców, na którym prezentuje projekt. Na zebraniu dokonuje się również doboru wykonawców, powołuje kierownika projektu i wyznacza jednostkę wiodącą. Kolejny krok to powołanie konsorcjum pod patronatem klastra i przygotowanie umowy konsorcjum. Dalej – przygotowanie wniosków o finansowanie projektów. Po przygotowaniu wniosku klaster, jednostka wiodąca i konsorcjum występują z wnioskiem o finansowanie projektu do określonej przez zespół ds. finansowania instytucji finansującej dany projekt.

Drugim nowoczesnym źródłem innowacji są parki technologiczne. Pod tym pojęciem kryją się kompleksy gospodarczych, w ramach których realizowana jest polityka w zakresie wspomagania młodych innowacyjnych przedsiębiorstw nastawionych na rozwój produktów i metod wytwarzania w technologicznie zaawansowanych branżach i optymalizacji warunków transferu technologii i komercjalizacji rezultatów badań z instytucji naukowych do praktyki gospodarczej.

W polskim ustawodawstwie pojęcie parku technologicznego zostało zdefiniowane w 2002 r. w ustawie o finansowym wspieraniu inwestycji jako zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami, na którym oferowane są przedsiębiorcom, wykorzystującym nowoczesne technologie, usługi w zakresie: doradztwa w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorstw, transferu technologii oraz przekształcania wyników badań naukowych i prac rozwojowych w innowacje technologiczne, a także tworzenie korzystnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej przez korzystanie z nieruchomości i infrastruktury technicznej na zasadach umownych.

Mimo wielu podobnych w odbiorze zewnętrznym cech (misja, cele, formy działania, organizacja itp.) jest to kategoria jednostek bardzo zróżnicowanych. Praktycznie każdy z parków ma indywidualny charakter, wynikający z regionalnych uwarunkowań społecznych, kulturowych i ekonomicznych oraz dostępnych czynników wzrostu. Nie istnieje jeden główny i uniwersalny model parku ani szablon organizacyjny gwarantujący sukces. Poszczególne inicjatywy odzwierciedlają specyfikę lokalnego środowiska naukowego i biznesu, typ gospodarki i tradycje przemysłowe oraz kulturowe uwarunkowania przedsiębiorczości.

Międzynarodowe doświadczenia umożliwiają zróżnicowanie omawianej kategorii na dwa typy koncepcyjnie:

1. parki naukowe (badawcze) - tworzone w otoczeniu szkoły wyższej (często w ramach uniwersyteckiego campusu), z inicjatywy środowiska akademickiego i silnie powiązane z określoną uczelnią, stanowiące element jej polityki komercjalizacji wyników badań i współpracy z biznesem, np. Cambridge Science Park, Herriot-Watt-Park, Park Technologiczny Uniwersytetu w Dortmundzie;
2. technopol - rozbudowana koncepcja przestrzenna, łącząca głównych aktorów lokalnego środowiska innowacyjnego, rozwijana z inicjatywy władz publicznych (lokalnych i regionalnych) na podstawie modelu publiczno-prywatnego partnerstwa.