Pokolenie 50+ narażone na depresję

Przeczytaj także: Rynek pracy: jest praca po 50-tce

Badanie SHARE pokazuje również, że kryzys miał niekorzystny wpływ na zdrowie osób starszych, co jest szczególnie widoczne dla obszarów charakteryzujących się rosnącym bezrobociem. Bezrobotne osoby po 50-tym roku życia stanowią grupę w większym stopniu narażoną na ryzyko występowania depresji. W wielu krajach objawy depresji wśród osób bezrobotnych występują ponad dwukrotnie częściej niż wśród pracujących. Problem ten jest
szczególnie wyraźny w Polsce, gdzie 55% osób bezrobotnych 50+ cierpi na depresję (co stanowi dwukrotnie wyższy odsetek niż wśród osób pracujących). W innych krajach regionu środkowowschodniego, takich jak Węgry, Czechy czy Estonia, odsetek ten oscyluje wokół 40%.

Kryzys przyczynił się do zmniejszenia prawdopodobieństwa przejścia na emeryturę – w obliczu trudności ekonomicznych wiele osób decydowało się na przedłużanie okresu zatrudnienia. Jak podkreślają autorzy analiz, późniejsze przejście na emeryturę, poza utrzymaniem dochodów z pracy, ma też przełożenie na zachowanie relacji społecznych, co jest z kolei podstawowym czynnikiem przyczyniającym się do spowolnienia procesu ograniczania zdolności umysłowych.

„Kontakty społeczne są efektem ubocznym zatrudnienia, który przyczynia się do utrzymania zdolności umysłowych wśród osób pracujących” – zauważa w analizie prof. Axel Börsch-Supan, koordynator Konsorcjum SHARE.

Analizy na podstawie danych SHARE pokazują, że zachowanie aktywności i dobrego zdrowia w procesie starzenia się jest nierozerwalnie związane z posiadaniem rozbudowanych i silnych więzi społecznych oraz, bardziej ogólnie, z poczuciem przynależności do wspólnoty społecznej.

Wydaje się zatem, że rozwiązania promujące zwiększanie aktywności społecznej i budowanie więzi społecznych w gronie osób starszych i więzi międzypokoleniowych, mogą przyczynić się do poprawy sytuacji zdrowotnej osób ze starszych generacji. Utrzymywanie bliskich stosunków z rodziną i znajomymi, posiadanie partnera i zaangażowanie w sprawy społeczne istotnie ogranicza występowanie objawów depresji.

Starsi Europejczycy nadal częściej udzielają niż otrzymują finansowe wsparcie i pomoc niefinansową, choć wzajemność pomocy międzypokoleniowej jest wyraźnie widoczna.

Badania potwierdziły, że opieka nad wnukami zwiększa szanse otrzymywania pomocy ze strony dorosłych dzieci w późniejszym okresie.

„Nasze badania pokazują, że podczas gdy kryzys gospodarczy istotnie wpłynął na różne aspekty życia starszych Europejczyków, konstrukcja polityki socjalnej i instytucji społecznych odegrała ważną rolę w łagodzeniu jego negatywnych konsekwencji” – podkreśla prof. Axel Börsch-Supan. „Ponadto, zasadnicze znaczenie dla jakości życia starszych Europejczyków mają bliskie relacje z rodziną i znajomymi, przyczyniając się nie tylko do ograniczenia niekorzystnego wpływu kryzysu, ale również zapewniając istotne wsparcie w podeszłym wieku.”

„Odpowiednie rozwiązania w obszarze zmian demograficznych powinny być oparte o rzetelne analizy złożonych zależności pomiędzy najważniejszymi obszarami życia osób starszych. Zdrowie, sytuacja materialna, aktywność i relacje społeczne to zazębiające się elementy, które wspólnie przyczyniają się do lepszej jakości życia. Aktywność – zarówno zawodowa jak i pozazawodowa – z jednej strony jest wyrazem sprawności i dobrego stanu zdrowia, a z drugiej może istotnie przyczynić się do poprawy samopoczucia na przyszłość. ” – mówi dr Michał Myck z CenEA.