Wdrożenia sztucznej inteligencji w energetyce: są korzyści i są bariery

Przeczytaj także: 7 trendów technologicznych, które w 2024 roku napędzą zrównoważony rozwój

Z badania wynika, że 92% liderów branży energetycznej uważa wdrożenie sztucznej inteligencji za kluczowe źródło przewagi konkurencyjnej. Firmy traktują AI nie tylko jako narzędzie techniczne, ale przede wszystkim jako fundament transformacji – wykorzystywane do automatyzacji procesów, poprawy jakości decyzji, zarządzania ryzykiem i realizacji celów ESG. Najczęściej wskazywane zastosowania sztucznej inteligencji obejmują m.in. optymalizację pracy sieci, automatyzację utrzymania infrastruktury, analiza danych w czasie rzeczywistym oraz predykcyjne zarządzanie kosztami i emisjami.

Aż 56% organizacji prowadzi obecnie projekty pilotażowe z wykorzystaniem AI, jednak jedynie 13% posiada wewnętrzne centra kompetencyjne, które umożliwiają skalowanie rozwiązań. Mimo to 79% respondentów zadeklarowało poprawę efektywności operacyjnej, a 65% wskazało na wzrost efektywności jako główną korzyść z wdrożeń. Jednocześnie aż 74% firm zauważa pozytywny wpływ AI na wzrost przychodów. Z kolei 60% przedsiębiorstw deklaruje zwrot z inwestycji w sztuczną inteligencję przekraczający 10%.

Świadomość potencjału sztucznej inteligencji rośnie, jednak wiele firm jeszcze nie dysponuje strukturami pozwalającymi w pełni go wykorzystać. Główne bariery to niska jakość danych (wskazywana przez 58% badanych), złożoność przepisów (38%) oraz ograniczenia budżetowe (37%).

Stosowanie sztucznej inteligencji przynosi największe korzyści tam, gdzie są dostępne wysokiej jakości dane. Technologia AI jest coraz częściej wykorzystywana jako wiodący element rozwiązań automatyzujących procesy biznesowe. Firmy z sektora energetycznego, które inwestują w AI w obszarach takich jak predykcyjne utrzymanie infrastruktury, optymalizacja bilansowania mocy czy dynamiczne prognozowanie zapotrzebowania, już dziś widzą realne efekty w postaci zwiększonej efektywności operacyjnej i ograniczenia strat.

Polskie przedsiębiorstwa energetyczne są coraz bardziej otwarte na pilotażowe wdrożenia, ale pełne skalowanie technologii nadal hamowane jest przez niedostateczną jakość danych i niedobory kompetencji analitycznych. W najbliższych latach priorytetowe powinno być rozwijanie infrastruktury danych oraz budowa zespołów, które potrafią połączyć wiedzę technologiczną z rozumieniem realiów sektora. AI nie zastąpi doświadczenia, ale może je skutecznie wzmocnić tam, gdzie potrzebna jest szybkość działania i trafność decyzji – komentuje Andrzej Gałkowski, Partner, Head of AI w KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.

W kontekście transformacji energetycznej firmy coraz częściej mierzą się z wyzwaniami związanymi z równoważeniem wdrożeń AI z celami zrównoważonego rozwoju – 63% respondentów wskazuje, że jest to trudne, a 71% traktuje kwestie sustainability jako strategiczny priorytet, nawet ważniejszy niż wdrażanie technologii. Mimo to organizacje nie rezygnują z inwestycji – 96% firm przeznacza środki na inwestycje w projektu rozwojowe nie oczekując natychmiastowego zwrotu.

Wdrożenie sztucznej inteligencji w sektorze energetycznym wciąż napotyka na istotne bariery strukturalne. Z punktu widzenia prawa wyzwaniem jest brak precyzyjnych regulacji dotyczących zastosowań AI w infrastrukturze krytycznej, co rodzi niepewność po stronie inwestorów i operatorów. Mimo to kierunek zmian wydaje się obiecujący – zarówno unijny AI Act, jak i przygotowywana Strategia Cyfryzacji Polski do 2035 r. zapowiadają ułatwienia w zakresie standaryzacji, interoperacyjności oraz bezpiecznego wdrażania rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji.

Podczas wchodzenia w kolejną fazę cyfrowej transformacji kluczowe będzie systemowe podejście do integracji AI z działalnością operacyjną firm – począwszy od automatyzacji procesów, poprzez rozwój nowoczesnej infrastruktury danych, aż po wykorzystanie AI jako narzędzia wspierającego cele klimatyczne i zwiększającego odporność systemu. To właśnie skoordynowane działania technologiczne, organizacyjne i regulacyjne zdecydują o tym, czy sztuczna inteligencja przyniesie sektorowi energetycznemu realną, długofalową wartość – podkreśla Anna Szczodra, Partner współzarządzający w KPMG Law, radca prawny, Lider doradztwa dla branży energetycznej w Polsce i EMA, KPMG w Polsce.

Z raportu KPMG wynika, że firmy energetyczne koncentrują się na budowie elastycznej infrastruktury opartej na rozwiązaniach chmurowych – 64% z nich deklaruje funkcjonowanie w modelu korporacyjnej chmury lub rozwiązań hybrydowo-chmurowych. Jednocześnie rośnie potrzeba uporządkowania danych – niespójność formatów i brak standardów jakości danych wskazywane są jako główne wyzwanie przez 58% respondentów.

O raporcie:
Seria raportów „Intelligent industries” powstała w oparciu o badanie KPMG International, łączące metody ilościowe i jakościowe. W jego ramach przeprowadzono pogłębione wywiady z ekspertami z obszaru technologii, regulacji i biznesu oraz z doradcami sektorowymi KPMG. Badanie objęło także ankietę wśród 1390 decydentów z kluczowych rynków (Australii, Chin, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Kanady, Francji, Japonii oraz Stanów Zjednoczonych), w tym 163 przedstawicieli sektora energetycznego. Uzupełnieniem był 18-miesięczny projekt analizy wartości biznesowej generatywnej AI. Wyniki tworzą praktyczne kompendium dla organizacji chcących skutecznie wykorzystać potencjał sztucznej inteligencji.