Zmiana pracy w trudnych czasach. Tak czy nie?

Przeczytaj także: Rynek pracy zapomniał o pandemii. Na czym skupiają się firmy i pracownicy?

Polacy aktywnie poszukują pracy

Od wielu miesięcy w badaniach prowadzonych przez Pracuj.pl jako jeden z najważniejszych czynników w pracy Polacy podają zgodnie – bezpieczeństwo i stabilność zatrudnienia.

Przyglądając się aspektowi mobilności zawodowej na lokalnym rynku, należy wziąć pod uwagę to, że wciąż mierzymy się ze skutkami pandemii, pracujemy w zupełnie innych modelach niż jeszcze trzy lata temu, a na rynek dodatkowo wpłynęła wojna w Ukrainie i wysoka inflacja w Polsce.

Mamy do czynienia z wyjątkowymi warunkami i mogłoby się wydawać, że to zatrzyma pracowników w ich obecnych miejscach zatrudnienia. Rynek im jednak nie straszny – polski pracownik wciąż, nawet w trudnych warunkach (lub szczególnie w trudnych warunkach), poszukuje dla siebie najlepszego miejsca pracy. Ożywienie rekrutacyjne trwa.

Temu, ilu Polaków zdecydowało się na zmianę pracy w ostatnich latach i kto aktywnie poszukuje obecnie nowego zatrudnienia, serwis Pracuj.pl przygląda się w swoim najnowszym badaniu.

Wieloletni pracownik myśli o zmianie pracy

Wśród badanych widać tendencję pozostawania długo w jednym miejscu pracy. 27% respondentów deklaruje, że ostatni raz zmieniali pracę ponad 10 lat temu, a 18% ponad 5 do 10 lat temu. Mamy więc do czynienia z dużą skalą pracowników cechujących się stałością zatrudnienia. Dla przeciwwagi, pracę w ciągu ostatnich 12 miesięcy zmieniło 17% badanych. To o pięć punktów procentowych mniej niż rok wcześniej – w marcu 2022 roku taką zmianę deklarowało 22% respondentów.

Choć z badania wynika, że Polacy nie zmieniają pracy wyjątkowo często, to jednak wielu z nich o takiej zmianie myśli. 41% badanych deklaruje, że szuka obecnie pracy lub w najbliższym czasie planuje zmienić obecną. Ten odsetek badanych wzrósł o 5 punktów procentowych w porównaniu do ubiegłego roku. Ponad połowa respondentów nie ma w tej chwili planów związanych ze zmianą obecnego pracodawcy.

Co ciekawe, odpowiedzi najmłodszej grupy badanych są wprost przeciwne. Wśród przedstawicieli pokolenia Z to 59% deklaruje, że szuka obecnie nowej pracy lub planuje w najbliższym czasie zmienić obecną (wobec 41% badanych z tej grupy, którzy deklarują, że nie mają takich zamiarów). Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w najstarszej grupie – wśród osób w wieku 55-65 lata, gdzie aż 80% badanych nie poszukuje i nie szykuje się na zmianę pracy. To oczywiście może wynikać z chęci spędzenia ostatnich lat aktywności zawodowej u jednego pracodawcy.

To, co jest jednak warte podkreślenia, to fakt, że aż 84% badanych zaznacza, że nawet jeśli nie szuka aktywnie, to jest otwarta na otrzymanie nowej, ciekawej oferty pracy, gdyby taka pojawiła się w najbliższych miesiącach. Tu ponownie – najbardziej otwartą w tym zakresie grupą badanych są najmłodsi, a chęć na zmianę spada wśród badanych z najdłuższym doświadczeniem. Otwartość na propozycje zatrudnienia powoli, ale sukcesywnie wzrasta z roku na rok, wskazując na duży potencjał mobilności zawodowej Polaków. W nowej pracy badani dostrzegają szansę na uzyskanie lepszych warunków, większą stabilizację czy na zmianę zawodu na taki, który będzie bardziej odporny na zmiany rynkowe – mówi Konstancja Zyzik, ekspertka ds. rekrutacji i rozwoju talentów w Pracuj.pl.

Czym kierujemy się przy wyborze pracy?

Przy wyborze pracy Polacy kierują się w największej mierze odpowiednim wynagrodzeniem (73%). Drugim istotnym dla ponad połowy badanych (51%) czynnikiem decyzyjnym jest bezpieczeństwo i stabilność zatrudnienia. Dla Polaków ważny pozostaje łatwy i szybki dojazd do pracy (38%) oraz możliwość wykonywania obowiązków w elastycznych godzinach pracy (31%). Wciąż istotna jest także odpowiednia forma pracy – zdalna, hybrydowa lub stacjonarna, w zależności od preferencji (21%). Dla 1/5 badanych liczą się także ciekawe zadania.

Wśród powodów, dla których Polacy rzeczywiście poszukują nowej pracy, zdecydowanie najpopularniejszym jest chęć uzyskania lepszych zarobków, na co wskazuje ponad połowa ankietowanych (57%). Powodami poszukiwania nowego miejsca zatrudnienia są także brak możliwości rozwoju lub awansu w obecnej firmie (26%) oraz poczucie bycia niedocenionym (22%). Badani są zainteresowani także przebranżowieniem – 17% z nich chciałoby zmienić branżę lub zawód. Aż 15% respondentów zaznacza, że chcieliby zmienić pracę z uwagi na to, że w ich obecnej firmie panuje zła atmosfera.

Widzimy, że poza pierwszym i oczywistym powodem zmiany pracy – czyli odpowiednim wynagrodzeniem, dużą rolę odgrywają także kwestie związane z szeroko pojętym dobrostanem pracownika. To alarmujące, że tak duże grono badanych Polaków czuje, że w pracy nie są doceniani, nie mają możliwości awansu czy rozwoju. Jesteśmy na rynku pracy, w momencie, w którym kultura organizacji staje się kluczowym czynnikiem decydującym o jej powodzeniu. Zła atmosfera w firmie może wpływać na to, że nasz pracownik czy pracowniczka już dziś rozgląda się za nowym pracodawcą. Firmy, które chcą utrzymać talenty muszą dbać o kulturę organizacji – mówi Agnieszka Bieniak, HR Dyrektorka w Grupie Pracuj.

Mniej możliwości, precyzyjne działania

Choć istotna część Polaków jest zainteresowana zmianą pracy lub rozważyłaby taką możliwość, gdyby się pojawiła, to respondenci badania Pracuj.pl wskazują pewien problem – odczuwają oni bowiem, że w ostatnim czasie spadła dostępność ofert. Niemal połowa badanych (46%) zauważa, że liczba ofert pracy w ich specjalizacji jest mniejsza niż rok temu. Istotnie częściej te spadki widoczne są dla kobiet (50%) niż dla mężczyzn (41%). Widzi to aż 55% badanych w wieku 55-65 lat. Problemu w takim stopniu nie dostrzegają najmłodsi uczestnicy rynku – tu spadek zauważyło 34% badanych.

Jak jednak wynika z danych Pracuj.pl, rok 2022 przyniósł rekordowe ożywienie rekrutacyjne, a liczba ofert w serwisie po raz pierwszy przekroczyła milion. Pracodawcy pozostawali aktywni podczas wyzwań gospodarczych. Z uwagi na tę zwiększoną aktywność w ubiegłym roku, a szczególnie jego pierwszych kwartałach, z perspektywy kandydatów odczuwalne mogą być spadki, choć ofert nie brakuje. Wzmożone zainteresowanie zmianą pracy lub otwartość na potencjalne oferty sprawiają, że mamy do czynienia z innym rozkładem sił na rynku. Zdarza się, że przyrost liczby kandydatów przekracza zapotrzebowanie rekrutacyjne firm.

Wpływa to na pewne zmiany widoczne na rynku już dziś – bardziej selektywne i precyzyjne działania zarówno po stronie kandydatów, jak i pracodawców, przejrzysta komunikacja i coraz krótsze i prostsze procesy rekrutacyjne. W badaniu widać tę selektywność wśród potencjalnych kandydatów. 44% badanych deklaruje, że obecnie szukając pracy przesyłają oni do pracodawców mniej CV, niż podczas poprzednich poszukiwań zatrudnienia.

Mniejsza dostępność ofert to jednak nie wszystko. 40% badanych zauważa, że zmniejszył się także poziom zarobków oferowanych w ogłoszeniach. Problem ten w najmniejszym stopniu dostrzegają osoby z pokolenia Z (32%) i najwięcej, bo aż połowa przedstawicieli pokolenia silver.

Co wpływa na decyzję o pozostaniu?

Deklaratywna otwartość na nowe propozycje pracy wśród Polaków badanych przez Pracuj.pl utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie (w skali rok do roku wzrastając delikatnie z 83% w ubiegłym pomiarze do 84% dziś). Wciąż jednak duży odsetek respondentów – aż 59% – deklaruje, że obecnie nie poszukuje aktywnie nowej pracy i nie planuje zmieniać obecnego miejsca zatrudnienia. Powody, dla których dobrze czują się oni w obecnych firmach nierzadko są prozaiczne, ale ułatwiające codzienne funkcjonowanie w zawodowej rzeczywistości.

41% badanych zaznacza, że nie poszukują oni nowej pracy, ponieważ odpowiada im lokalizacja firmy, w której obecnie pracują. Już we wcześniejszych badaniach Pracuj.pl widać było tendencję wśród pracowników, że odpowiednia lokalizacja i łatwy dojazd do pracy mają dla nich duże znaczenie. Istotna jest także pozytywna kultura organizacyjna – pracy nie poszukują osoby, które odczuwają, że w ich firmie panuje dobra atmosfera (36%).

Co więcej, 27% badanych jako powód pozostawania w obecnym miejscu podaje dobre relacje z szefem, które przecież także są elementem zdrowej kultury pracy. ¼ badanych wskazuje, że czuje się przywiązana do obecnego pracodawcy, a 22% ma poczucie, że są doceniani. To potwierdza postawioną tezę o istocie kultury pracy. Jako Pracuj.pl stale staramy się podkreślać, jak ważne jest tworzenie postępowych środowisk pracy, inkluzywnych, opartych o wzajemny szacunek. Znaczenie mają oczywiście także kwestie finansów – tak istotne w obliczu wysokiej inflacji. 27% badanych deklaruje, że to odpowiedni poziom zarobków motywuje ich do pozostania w obecnej pracy.

Duża mobilność pomimo trudnych warunków

Widzimy dziś, że pomimo trudnych warunków rynkowych, które od trzech lat wpływają na rynek pracy, Polacy pozostają zawodowo mobilni lub co najmniej otwarci na możliwość zmiany. Motywuje ich do tego chęć zmiany swojej sytuacji finansowej i poszukiwanie bezpiecznego i stabilnego środowiska pracy, które będzie dla nich remedium na niepewne czasy. Rynek w najbliższych miesiącach czeka kolejny test związany z trudną sytuacją gospodarczą - temu będą przyglądać się zarówno pracodawcy, jak i pracownicy.

Niezmiennie jednak można założyć, że rynkowe turbulencje nie zatrzymają kandydatów, a będą napędzać ich w poszukiwaniu dobrych miejsc zatrudnienia. Stale będą oni dążyć do funkcjonowania w takich środowiskach, które będą doceniające, zarówno pod kątem możliwości rozwoju, jak i wymiernych czynników - takich, jak wynagrodzenie. Z pewnością w kolejnych miesiącach wciąż będą mieli z czego wybierać. Pracodawcy z kolei powinni kłaść nacisk na przejrzystą komunikację, krótkie i proste procesy rekrutacyjne. Zwłaszcza, że najatrakcyjniejsze firmy to te, które świadomie budują swoją markę wśród kandydatów.

O BADANIU
Badanie „Mobilność zawodowa Polaków w 2023 roku” zostało przeprowadzone w marcu 2023 roku przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie serwisu Pracuj.pl. Pomiar wykonany metodą CAWI wykonano na próbie 2044 Polaków w wieku 18-65. Struktura próby była kontrolowana biorąc pod uwagę płeć, wiek i wielkość miejscowości zamieszkania odpowiadających.