Wakacje 2019: o 57 złotych drożej niż rok temu

Przeczytaj także: Wakacje 2019: w TUI najtaniej

Sezon lato 2019 rozbudził już kilka obaw

W daleko ważniejszym sezonie letnim sytuacja wygląda jednak nieco inaczej i w sposób bardziej szczegółowy przedstawiona jest w dalszej części tego materiału. W tym miejscu należałoby jedynie stwierdzić, że trójka organizatorów oferująca w nowym sezonie klientom najbardziej atrakcyjne ceny jest wprawdzie taka sama jak przed rokiem, ale poziomy tej atrakcyjności, które przed rokiem były o tej porze na podobnym poziomie, w obecnym stały się bardzo znacząco różne.

Biuro TUI Poland podeszło do sezonu letniego 2019 w sposób na razie bardzo ofensywny. Uwidacznia się to bardzo wyraźnie w odniesieniu do wszystkich trzech stosowanych podejść, czyli do porównań ogólnych rocznych zmian średnich cen ofert (czyli rok do roku), do liczby wysoce atrakcyjnych ofert w przekroju kierunków i kategorii hoteli, oraz do wyników średniego przekrojowego odchylenia od cen konkurentów uwzględniającego kierunki wspólne.

Taka sytuacja nie przesądza o obrazie reszty sezonu w tym zakresie, bowiem w sezonie poprzednim atrakcyjność ofert tego biura generalnie stopniowo słabła, a symptomy takich właśnie zmian widoczne są również w kilku ostatnich tygodniach.

Koniunktura w sprzedaży lata niepokojąco słabsza niż przed rokiem

Kolejnym dużym zmartwieniem dla organizatorów mogą stać się bardzo słabe na razie wyniki sprzedaży lata wynikające z bieżących statystyk sieci sprzedaży Wakacje pl. Przybliżone zaawansowanie sumarycznej sprzedaży wydaje się obecnie być na poziomie niewiele ponad połowy (ok. 55 procent) zaawansowania dla sezonu lato 2018 o tej samej porze i to przy wcześniejszym starcie sprzedaży wycieczek, który nastąpił u wielu z organizatorów.

Biorąc pod uwagę trzy zasadnicze czynniki, którymi są przewidywany wzrost sprzedaży rok do roku, wzrastający udział sprzedaży w kanałach własnych wiodących organizatorów intensywnie promujących taką sprzedaż w pierwszym okresie first minute, a która nie jest uwidoczniona w statystykach Wakacji.pl, jak też najprawdopodobniej bardzo dobrą sprzedaż oferty (w ostatnim okresie najtańsza na rynku) biura TUI Poland, której około 2/3 wymyka się obecnie statystykom sprzedaży sieci agenta, można na razie oszacować, że bezwzględna wartość sprzedaży pozostaje na razie na poziomie około 15-16 procent poniżej poziomu zeszłorocznego w tym samym okresie.

Dekonsumpcja asekuracyjna ante portas?

Jedną z potencjalnych ważnych przyczyn takiej sytuacji może być zjawisko dekonsumpcji asekuracyjnej, które w największym skrócie i w tej odmianie, czyli przy nabywaniu dość kosztownych usług dalszej potrzeby, polega na ograniczaniu zakupów gospodarstw domowych w obawie przed niekorzystnymi zmianami ich sytuacji dochodowej w średnioterminowym okresie.

Takie obawy mogą być związane z niepewnością odnośnie wyników wyborów, których w okresie najbliższego półtora roku mamy cztery, w tym bardzo ważne dla ogólnej sytuacji społeczno politycznej wybory parlamentarne.

Zjawisko to może być kluczowe dla prawidłowego oszacowania obszarów równowagi popytowo-podażowej w turystyce zwłaszcza wyjazdowej i bardzo istotne dla realizowanych przez organizatorów wyników finansowych.

Innymi przyczynami może być bardzo dobra pogoda w kraju, oraz próby zorientowania się, czy w nowym sezonie można liczyć na podobne przeceny wycieczek, jakie miały miejsce w tym roku.

Jest już za późno na badanie modelowe w zakresie dekonsumpcji …

Zjawisko to, w szczególności w odniesieniu do mniej istotnej branży jaką jest turystyka, pozostaje w zasadzie nie zbadane. Jego wpływ został zasygnalizowany na wykresach podczas wiosennej konferencji na bazie zmian konsumpcji, które miały miejsce podczas wyborczego roku 2015. Zasięg i siłę dekonsumpcji trudno jest przewidzieć intuicyjnie ex ante przy braku odpowiednio opracowanej wiedzy ex post na bazie przynajmniej kilku koherentnych przypadków (krajów).

Doświadczenia węgierskie dla nas mało przydatne

Mogłoby się wydawać, że przydatne mogą być doświadczenia węgierskie bazujące na bardziej niż u nas rozpoznanych zależnościach dotyczących dekonsumpcji asekuracyjnej związanej z wyborami, jako że inżynieria wyborcza jest tam nad wyraz rozwinięta. Niestety spadek konsumpcji w okresie przedwyborczym nie wynikał tam z wątpliwości odnośnie wyników wyborów parlamentarnych, gdyż pozycja koalicji rządzącej i premiera Orbana w żadnym wariancie nie była poważnie zagrożona, ale z obaw politycznie dość doświadczonych Węgrów przed powyborczym spowolnieniem tempa wzrostu dochodów (głównie wynagrodzeń), w czym Węgry były przez prawie dwa lata światowym liderem.

Taką tezę w dużym stopniu potwierdza fakt, że gdy okazało się, że w trzeciej kadencji bardzo szybki wzrost dochodów będzie jednak kontynuowany, konsumpcja (w relacji do zmian dochodów) uległa poprawie, a poparcie dla partii rządzącej wzrosło do historycznych poziomów oraz nienotowanych w żadnym innym kraju OECD (wyższe jest tylko w Singapurze).

Na kłopoty … Rainbow

W takiej sytuacji nadmiaru trudno kwantyfikowalnych zjawisk mających wpływ na popyt w turystyce, czyli również na określenie obszaru rynkowej równowagi podażowo-popytowej dobrym rozwiązanie może być położenie dużego nacisku na elastyczność rozwiązań biznesowych pozwalających po prostu na dostosowanie się w stopniu zadowalającym do bieżącej sytuacji rynkowej. O tej właśnie kwestii mówił ostatnio kilkakrotnie prezes biura Rainbow Grzegorz Baszczyński w udzielanych wywiadach i komentarzach dotyczących wyników i planów biznesowych na kolejny rok w turystyce.

Mniejsi organizatorzy mogą nie sprostać koniecznej elastyczności

Wymóg elastyczności stawia w lepszym położeniu dużych organizatorów negocjujących bezpośrednio z liniami lotniczymi i wynajmującymi całe samoloty, a także udostępniającymi bloki miejsc mniejszym konkurentom. Jest to niekorzystny czynnik z punktu widzenia optymalizacji programowej, a co za tym idzie rentowności i stabilności finansowej mniejszych biur podróży.

Również samo zjawisko wahań popytu powodowane zjawiskiem dekonsumpcji może obniżać bieżąco realizowany poziom cen i w konsekwencji bezpośrednio ujemnie oddziaływać na efektywność i stabilność finansową takich organizatorów. Może to powodować wzrost ryzyka stabilności w tej grupie podmiotów, o ile nie znajdzie ona skutecznego antidotum na tego typu negatywne zjawiska.

Zmiany w zakresie rynków docelowych

Na zakończenie kwestii związanych z pierwszymi obserwowanymi zmianami w zakresie głównych kierunków wyjazdów w nowym sezonie lato 2019 przedstawiamy jeszcze trzy wykresy związane tematycznie z rynkami docelowymi. Wszystkie bazują na statystykach portalu Wakacje.pl według stanu z dnia 13 października tego roku dla wielkości dotyczących sezonu lato 2019 oraz z dnia 14 października 2017 roku dla wielkości dotyczących sezonu lato 2018.

Pierwszy przedstawia udziały rynkowe rezerwacji pięciu wiodących kierunków w turystyce wyjazdowej Polaków, dla poszczególnych miesięcy oraz zbiorczo za okres od kwietnia 2019 do września 2019 (danych o rezerwacjach na październik 2019 jeszcze nie podano).

Dane te są całkowicie różne od wielkości odnotowanych w tym samym okresie przed rokiem. Dla w miarę przejrzystego pokazania różnic przedstawiono ich przebieg na poniższym wykresie liniowym. Przykładowo jeśli udział rynkowy Turcji w rezerwacjach na sezon 2019 wynosi dla wyjazdów w maju 43,1 procent, a różnica wobec poprzedniego sezonu wynosi +22,2, to oznacza, że przed rokiem (czyli w sezonie 2018) majowy udział Turcji był na poziomie 20,9 procent.

Ogólny wniosek z wykresu jest taki, że jak na razie w sprzedaży sezonu letniego zawrotna kariera stała się udziałem Turcji, a także to, że jest to kariera dokonana w dominującym stopniu kosztem Grecji.

Ostatni wykres pokazuje przybliżoną dynamikę wzrostu/spadku rezerwacji na poszczególnych kierunkach zbiorczo dla wyjazdów w okresie kwiecień 2019 - wrzesień 2019 (danych dotyczących października jeszcze nie podano). Dane te skonstruowane są w oparciu o przybliżone założenie przybliżonej dynamiki bezwzględnego spadku rynku jako całości o 15,2 procent.

Wielkości oraz znaki słupków dla poszczególnych krajów wskazują na razie na znaczny popyt (możliwe, że wynikający z zapobiegliwości w zakresie wyjazdów rodzinnych) na kierunkach bardziej charakterystycznych dla tzw. Polski B, zaś mniejszy niż przed rokiem na pozostałych. Przypadkami szczególnymi są Grecja oraz Bułgaria. W pierwszym przypadku słabszy popyt może wynikać z nieobecności bardzo dużego organizatora na tym kierunku, którym jest Grecos Holiday, jak również z subiektywnych odczuć wysokich cen bieżących, zwłaszcza w porównaniu z wakacjami 2018. Słabsza sprzedaż Bułgarii ( w statystykach Wakacji.pl) może mieć swoje źródło w wysokiej sprzedaży tego kierunku w biurze TUI Poland, gdzie 2/3 oferty sprzedawane jest w kanałach własnych.

Do wszystkich tych pierwszych danych należy podchodzić z pragmatyczną rezerwą, gdyż orientacyjne zaawansowanie sprzedaży sezonu Lato 2019 jest na bardzo wstępnym etapie i kształtuje się w okolicach zaledwie 0,7 procent.

Plusy i minusy dla turystyki

Raczej minus: Ulubieniec dziennikarzy w dramatycznej spirali spadków notowań

Od ostatniego materiału w kwestii silnego spadkowego trendu notowań drugiego największego koncernu turystycznego kontynentu minęło siedem tygodni. W tym czasie kurs akcji Thomasa Cooka – bo o nim tu mowa - spadł o kolejne 44,2 procent, powiększając przecenę od dnia publikacji półrocznych sprawozdań finansowych (17 maja tego roku) do ponad 2/3, czyli 68,4 procent. Przecena TUI Group w adekwatnym okresie ostatnich siedmiu tygodni jawi się na tym tle jako zupełnie niewinna – kurs akcji spadł o 6,9 procent.

Thomas Cook, który dużo wysiłku poświęca relacjom z mediami, w tak zwanej realnej (czyli nie-medialnej) rzeczywistości radzi sobie na ogół znacznie słabiej. W odróżnieniu od jego głównego mniej medialnego rywala, inwestorom nie podoba się brak jasnej i dającej szanse na poprawę efektywności strategii spółki. W czasach niezbędnej dywersyfikacji typów działalności turystycznej, koncern ten trzyma się kurczowo działalności touroperatorskiej doświadczając z tego powodu m.in. dużej sezonowości osiąganych wyników.