Przemysł motoryzacyjny 2024: nowe rekordy i redukcja zatrudnienia

Przeczytaj także: Polski automotive vs UE i chińskie auta. Nie ma powodów do pesymizmu?

Produkcja sprzedana

W 2024 roku produkcja sprzedana w grupie PKD 29 (produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep) była niższa od rekordu osiągniętego rok wcześniej o 0,7 proc. i wyniosła 223,3 mld złotych (-1,57 mld zł).
W grupie firm produkcyjnych średnich i dużych (powyżej 49 osób) produkcja sprzedana w 2024 roku wyniosła 215,0 mld złotych. To o 0,7 proc. mniej niż rok wcześniej. Spadki nastąpiły we wszystkich trzech grupach.

Niezmiennie większość przychodów generują producenci części i akcesoriów (PKD 29.3). Tego typu firmy w 2024 roku osiągnęły produkcję sprzedaną na poziomie 115,0 mld złotych, o 0,4 proc. mniej niż przed rokiem.

Wartość produkcji sprzedanej producentów pojazdów i silników (PKD 29.1) wyniosła 92,1 mld złotych. To o 0,2 proc. mniej rok do roku. Także w ostatniej, trzeciej grupie producentów nadwozi do pojazdów silnikowych oraz przyczep i naczep (PKD 29.2) miał miejsce spadek, który wyniósł 10,7 proc. Produkcja sprzedana wyniosła 7,86 mld złotych.

Zatrudnienie

W zeszłym roku od II kwartału stopniowo następowała redukcja zatrudnienia w przemyśle motoryzacyjnym. Na koniec 2024 roku w zakładach produkcyjnych pojazdów, przyczep i naczep oraz części i akcesoriów, zatrudniających więcej niż 9 osób (PKD 29) przeciętne zatrudnienie spadło w ciągu 12 miesięcy z 202,0 tys. (koniec 2023 r.) do 200,5 tys. (-0,7 proc.).

Najwyższy ilościowy spadek nastąpił w IV kwartale gdy ubyło 1,5 tys. miejsc pracy - mówi Rafał Orłowski, Partner w AutomotiveSuppliers.pl. - Obecna sytuacja w Europie niestety jasno wskazuje, że trend spadkowy będzie miał miejsce także w najbliższej przyszłości.

W grupie firm średnich i dużych (powyżej 49 osób) przeciętne zatrudnienie wyniosło 192,4 wobec 193,9 tys. rok wcześniej (-0,8 proc.). Spadki zatrudnienia nastąpiły w dwóch grupach:

• produkcja części i akcesoriów (PKD 29.3) - 145,4 tys. (-0,4 proc.),
• produkcja pojazdów i silników (PKD 29.1) - 34,6 tys. (-2,4 proc.)

Wzrost o 0,1 tys. nastąpił wyłącznie u producentów nadwozi do poj. silnikowych, przyczep i naczep (PKD 29.2) - 12,5 tys. (+0,1 proc).

Eksport

Także wyniki eksportu były niższe niż rok wcześniej. W 2024 roku wartość eksportu przemysłu motoryzacyjnego wyniosła 45,5 mld euro. To o 9,5 proc. mniej rok do roku.

Eksport był niższy praktycznie w każdym miesiącu zeszłego roku - podkreśla Rafał Orłowski, Partner w AutomotiveSuppliers.pl. - Tylko w lutym 2024 roku nastąpił nieznaczny półtoraprocentowy wzrost.

Niezmiennie od lat najważniejszym motoryzacyjnym partnerem pozostają Niemcy (34,5 proc.). Eksport do naszego zachodniego sąsiada był o 13,14 proc. wyższy niż w 2023 roku. Kolejne miejsca należały do: Francji (8,9 proc. całości, -9,35 proc.), Czech (6,8 proc., -11,74 proc.) oraz Włoch (6,7 proc., -2,06 proc.).

Części i akcesoria

Nadal na wyniki eksportu przemysłu motoryzacyjnego z Polsce największy wpływ mają producenci części i akcesoriów. W 2024 roku na rynki zagraniczne trafiły komponenty, których wartość osiągnęła rekordowy poziom 17,5 mld euro. W stosunku do 2023 r. nastąpił wzrost o 3,98 proc. Na części i akcesoria przypadło 38,45 proc. całego eksportu branży wobec 33,47 proc. rok wcześniej (+4,98 punktu procentowego). Największym partnerem nadal pozostają Niemcy (39,06 proc. całości, +15,5 proc.). Kolejnymi rynkami zbytu były: Czechy (9,12 proc. całości, +1,51 proc.), Słowacja (6,42 proc., -7,76 proc.) i Francja (5,44 proc., -0,14 proc.).

Pojazdy samochodowe do transportu towarowego

Od początku zeszłego roku dynamicznie rósł eksport pojazdów samochodowych do transportu towarowego (CN 7804). W całym 2024 roku wartość eksportu tego typu pojazdów była finalnie wyższa nie tylko od samochodów osobowych i towarowo-osobowych (CN 7803) ale także od akumulatorów litowo-jonowych do aut elektrycznych i hybrydowych (CN 850760 00).

Eksport pojazdów ciężarowych wzrósł do 7,31 mld euro. To o 14,9 proc. więcej niż w 2023 roku. To nowy rekord dla tego rodzaju pojazdów. Ich udział w całości eksportu branży wzrósł z 12,66 proc. w 2023 roku do 16,07 proc. rok później. Do najważniejszych rynków zbytu należą: Niemcy (25,71 proc. całości, +27,90 proc.), Francja (13,51 proc., -13,32 proc.) i Holandia (6,63 proc., +60,19 proc.).

Samochody osobowe i towarowo-osobowe

W 2024 roku eksport samochodów osobowych i towarowo-osobowych osiągnął wartość 6,58 mld euro. To o 6,1 proc. mniej niż rok wcześniej. Na tego typu pojazdy przypadło 14,68 proc. całego eksportu sektora motoryzacyjnego z Polski (wzrost udziału rok do roku o 0,54 punktu procentowego). Po raz pierwszy od kilku lat najważniejszym rynkiem zbytu stały się Włochy (21,49 proc., +9,84 proc.) wyprzedzają dotychczasowego lidera Niemcy (20,38 proc. całości, -24,96 proc.). Kolejne miejsca należały do Francji (8,01 proc., +29,9 proc.) i Wlk. Brytanii (5,45 proc., +112,40 proc.).

Podsumowanie

W 2024 roku pogorszyła się sytuacja na europejskim rynku motoryzacyjnym. Choć liczba rejestracji nowych aut osobowych nieznacznie wzrosła w krajach UE i Wlk. Brytanii (o 0,8 proc.) to kluczowy był przede wszystkim spadek produkcji.

Według danych OICA w zeszłym roku w 27 krajach unijnych oraz w Wlk. Brytanii zostało wyprodukowanych 10,2 miliona aut. To o 7 proc. mniej niż rok wcześniej. Produkcja o ponad milion aut oraz spowolnienie rozwoju elektromobilności negatywnie odbiła się także na przemyśle motoryzacyjnym w Polsce. Gorsze wyniki dotyczą zarówno produkcji sprzedanej, przeciętnego zatrudnienia jak również wartości eksportu, choć mamy nowe rekordy w eksporcie komponentów i pojazdów ciężarowych. Szczególnie ostry spadek nastąpił w eksporcie baterii litowo-jonowych (-46 proc.).

Prognoza na 2025 rok jest trudna do sprecyzowania i jak na razie nie można znaleźć przysłowiowego „światełka w tunelu”. Podobnie jak w zeszłym roku ogłaszane są kolejne cięcia za-trudnienia przez tak kluczowych dostawców jak Bosch, Brose Sitech czy Continen-tal/ContiTech. Także w Polsce są realizowane zwolnienia grupowe jak również zamykane są zakłady produkcyjne (np. Shiloh w Bielsku-Białej).

Dodatkowym nieprzewidywalnym obecnie czynnikiem są wprowadzone przez Waszyngton cła na samochody i na części importowane do Stanów Zjednoczonych. Choć bezpośredni eksport za Ocean komponentów z Polski jest niewielki (w 2024 r. 1,64 proc. całości eksportu części i akcesoriów ale 4,69 proc. dla eksportu baterii litowo-jonowych) to kluczowy dla nas jest eks-port do USA gotowych aut z UE. Szczególnie z Niemiec czy Słowacji, które są naszymi kluczowymi rynkami eksportu komponentów motoryzacyjnych.