Wakacje 2019: o 57 złotych drożej niż rok temu

Przeczytaj także: Wakacje 2019: w TUI najtaniej

Na dodatek powstają poważne wątpliwości odnośnie zdecydowanego stawiania przez Thomasa Cooka na Grecję (jest tam nawet liderem), która swój szczyt powodzenia wydaje się mieć już za sobą. W tym czasie rywal wyraźniej stawia na znacznie bardziej perspektywiczną Turcję, nie mówiąc już o dywersyfikacji działalności, czyli własnych hotelach, wycieczkowcach oraz usługach na rynkach docelowych.

Właśnie takiemu nagromadzeniu strategicznych błędów i za małej determinacji kierownictwa do sanacji obecnej sytuacji przypisać można dużą część bezprecedensowego zjazdu notowań akcji koncernu.

Minus w tym wypadku polega na tym, że na takiej sytuacji pośrednio cierpią również kursy akcji naszego giełdowego jedynaka z branży, czyli biura Rainbow, które od wiosny generalnie podążają niemalże krok w krok za notowaniami Thomasa Cooka, o czym pisaliśmy obszerniej już w poprzednich materiałach.

Obecnie sytuacja o tyle uległa pewnej modyfikacji, że kurs akcji Rainbowa zaczął się stabilizować, zaś Thomasa Cooka nadal pozostaje w trendzie spadkowym. Z tego powodu skala przeceny polskiego organizatora stała się w takim samym okresie już mniejsza i wynosiła na koniec ostatniego tygodnia 62,1 procent, podczas gdy koncernu 68,4 procent.

Generalnym powodem sytuacji dość skorelowanych przecen wydaje się być podobna struktura biznesowa obu organizatorów, co łatwo przekłada się na dokonywane przez analityków procedury tzw. wyceny porównawczej, która zwykle ma około 50 procentowy udział w szacunkach ogólnej wyceny dokonywanej przez nich dla spółek.

Raczej bez znaczenia: podwyższenie ratingu Polski przez agencję Standard & Poors

W pierwszym kwartale 2016 rzeczona agencja bardzo ostro potraktowała Polskę obniżając jednocześnie i rating i perspektywę, co zdarza się naprawdę rzadko i jest zarezerwowane dla sytuacji gospodarczo dość dramatycznych. Wydarzenie to było przez wiele tygodni jednym z głównych narzędzi totalnej krytyki gospodarczych poczynań rządu, co w naszych materiałach funkcjonowało pod postacią limeryka „wszystko źle, wszystko do bani i zaraz wszystko się zawali”.

Miało to znaczący wpływ na mizerne wówczas nastroje konsumenckie i co za tym idzie mizerną sprzedaż w turystyce wyjazdowej obserwowaną w pierwszej połowie 2016 roku. Mogło się zatem wydawać, że wydarzenie odwrotne, czyli podniesienie ratingu pociągnie za sobą jakieś co najmniej wyraźne pozytywy. Raczej nic z tych rzeczy. Pomijając fakt, że wiele mediów informowało o tym tak pokrętnie, że można było nawet odnieść wrażenie, że stało się cos niekorzystnego, generalny przekaz strony rządowej był dziwnie słaby i przykryty innymi wydarzeniami.

Do akcji informacyjnej musiał włączyć się premier, który być może usiłował w ten sposób wyręczyć mało udolnych propagandzistów strony rządowej. Kolejny raz wyszło bowiem na to, że są to gracze, którzy mając w talii niemal same asy, czyli pozytywne, coraz lepsze opinie i prognozy niemal wszystkich instytucji międzynarodowych, agencji oraz globalnych instytucji prywatnych, mają nad wyraz poważne trudności z ugraniem nawet jednej lewy.

Jest to ostrzeżenie, które kierujemy pod adresem tych organizatorów, którzy zanadto wprost interpretują pozytywne wydarzenia gospodarcze pod kątem korzystnego wpływu na wskaźniki optymizmu konsumenckiego, a zatem i koniunkturę w turystyce. Warto też zastanowić się jaki będzie dominujący w mediach przekaz w czasie, gdy zdarzenia gospodarcze nie będą tak korzystne.

II. Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez

1. Podobnie jak przed rokiem stosujemy w raportach wizualizację omawianej tematyki cen turystycznych imprez w postaci mapek, które w naszej intencji mają one pomóc w szybszym zorientowaniu się w ogólnej sytuacji. Ponieważ zestawienia są sporządzane obecnie co dwa tygodnie, czyli naprzemiennie dla zimy i lata, to mapki przedstawiają zmiany cen wobec poprzedniego tygodnia, a nie wobec poprzedniego zestawienia. Wersję odniesienia wobec poprzedniego tygodnia wybraliśmy uznając, że ostatnie zmiany są ważniejsze dla obrazu aktualnej sytuacji, a różnicę cen wobec poprzedniego zestawienia można łatwo uzyskać porównując ceny z dwóch kolejnych edycji raportów.

2. Niniejsze zestawienie obejmuje po raz pierwszy w tym roku porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2019 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień sierpnia (05.08-11.08 2019), zebranych w dniu 11 października z cenami dla tego samego okresu zebranych w dniu 4 października, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi w dniu 13 października 2016 roku.

Należy zaznaczyć, że przedstawione bieżące porównania i zestawienia nie są jeszcze w pełni reprezentatywne, ponieważ ze względu na stosunkowo wczesny termin ich sporządzenia nie występują w nich jeszcze pełne oferty wielu touroperatorów, a ofert niektórych z nich nie ma wcale. Do tych ostatnich należy specjalizujące się w ofercie na kierunkach greckich biuro Grecos Holiday. Zapoznając się ze zmianami rok do roku średnich cen imprez czarterowych na najważniejszych kierunkach wyjazdów wypoczynkowych Polaków należy mieć na uwadze powyższe zastrzeżenie.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 5 i 11 sierpnia, średnie ceny spadły o 13 złotych, a największe zniżki cen odnotowano na Chalkidiki - o 167 złotych oraz na Zakintos i w Albanii - o 108 i 83 złote. Z kolei największe zwyżki średnich cen wycieczek w minionym tygodniu miały miejsce na Lanzarote – o średnio 116 złotych oraz w Portugalii i na Majorce - o 76 i 47 złotych. W analogicznym okresie przed rokiem i przed dwoma laty średnie ceny odpowiednio spadły o 35 złotych i wzrosły o 4 złote.

Zmiany cen wycieczek jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka.

2. Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów z okresu pierwszego pełnego tygodnia sierpnia 2019 pokazuje, że obecna średnia cena jest wyższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 57 złotych. Jest to na progu sprzedaży sezonu sytuacja odmienna niż miało to miejsce w połowie października 2017, gdyż wówczas średnia cena w porównaniu rok do roku była niższa o 28 złotych.

Również w przypadku wycieczek z nowego sezonu letniego czynniki o charakterze kosztotwórczym działały w kierunku zmniejszania marż ze sprzedaży wycieczek. Cena paliwa lotniczego (przyjmowana do kalkulacji obecnie, ale ponoszona według cen bieżących - z uwzględnieniem ewentualnego zabezpieczenia - w czasie bliskim realizacji wylotu) w minionym tygodniu nadal była zdecydowanie wyższa niż przed rokiem (3,09 wobec 2,35 zł/litr, czyli o 31,5 procent). Na zwyżkę kosztów działał też kurs złotego, który dla rozliczeń turystycznych osłabł o ponad 0,8 procent. W rezultacie czynniki zmian cen paliwa oraz kursów złotego zgodnie działały w kierunku powiększania średniego poziomu kosztów wycieczek w stopniu nieco wyższym niż w ostatnich tygodniach sezonu letniego 2018, czyli o około 110/120 złotych.

Należy pamiętać, że wpływ zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora jest mniej lub więcej opóźniony (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich wpływ należy traktować raczej w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).

W połowie października 2018 paliwo lotnicze drożało rok do roku z 2,22 zł/litr do 2,35 zł/litr, czyli o blisko 6 procent, ale złoty w relacji rok do roku umocnił się wówczas wobec amerykańskiego dolara i euro o średnio około 1,3 procent. W rezultacie ich wspólny wpływ na średnią zmianę kosztów cen wycieczek wyniósł wtedy w przybliżeniu minus 5-10 złotych.

Sytuację w zakresie zmian cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka.

Spośród dużych kierunków pod względem średnich cen wycieczek najmocniej w sezon weszły kierunki budżetowe, czyli Egipt i Turcja, na których średnie ceny rok do roku wzrosły o 150 i 125 złotych. Jest to sytuacja odwrotna niż w tym czasie przed rokiem, gdyż oba te kierunki notowały wówczas spadki cen w ujęciu rocznym, które wynosiły średnio 119 i 80 złotych.

Natomiast podobnie jak przed rokiem wyglądał środek stawki wśród wiodących kierunków, który zajmowały Bułgaria i Grecja z podobnymi do siebie średnimi wzrostami cen rok do roku, czyli o 45 i 40 złotych. Na progu poprzedniego sezonu, zmiany cen w tych krajach również dzieliło niewiele, gdyż wzrosły one o 5 złotych w Bułgarii, a spadły o 5 złotych w Grecji.

Tegorocznym liderem spadków są na razie Wyspy Kanaryjskie, gdzie ceny rok do roku obniżyły się o średnio 68 złotych. Podobnie jak w przypadku Egiptu i Bułgarii jest to sytuacja odwrotna do tej sprzed roku, gdy średnie ceny na tym kierunku wzrosły w ujęciu rocznym o 44 złote, czyli najwięcej spośród wiodących kierunków w polskiej zorganizowanej turystyce wyjazdowej.

Z mniej masowych kierunków wyraźnie największy wzrost średnich cen odnotowano na Malcie – o 337 złotych, a mniej istotnie wzrastały ceny w Maroku, Albanii, Tunezji i na Majorce – o odpowiednio 138, 93, 81 i 59 złotych. Prawie bez zmian pozostały ceny w Portugalii (wzrost o 1 złoty), a dość mocno obniżyły się ceny rok do roku na Cyprze – o 161 złotych.

3. W obecnym zestawieniu ze względu na stosunkowo wczesny termin jego sporządzenia nie występują jeszcze pełne oferty wielu touroperatorów, a ofert niektórych z nich nie ma wcale, a więc porównania cen u poszczególnych organizatorów mają mniej reprezentatywny charakter niż zwykle, ale przy tym zastrzeżeniu warto jednak zaznajomić się ze skalą zmian średnich cen imprez czarterowych rok do roku u najważniejszych z nich.

W obecnym zestawieniu wyraźnie najgłębszą zniżkę średnich cen w porównaniu z ubiegłym sezonem wśród dużych i średnich organizatorów wykazuje oferta biura TUI Poland – tańsza rok do roku o około 185 złotych. Warto przypomnieć, że na progu sezonu 2018 oferta tego organizatora również wykazywała największy spadek cen (o 130 złotych), co oznacza, że średnie ceny ofertowe w ujęciu dwuletnim obniżyły się w tym biurze o średnio 315 złotych. Nieznacznie mniej kosztowna jest jeszcze oferta biura Sun & Fun – o 2 złote, zaś średnie ceny ofertowe u innych organizatorów są wyższe od cen sprzed roku w granicach od 57 do 497 złotych.

W tym, co dla turystów ma większe znaczenie, a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach i w trzech kategoriach hoteli, to pozycję lidera dość nieoczekiwanie zajęło biuro TUI Poland z liczbą 44 ofert (przed rokiem 37, a przed dwoma laty 17 takich ofert) przed biurami Rainbow z liczbą 33 ofert (przed rokiem 13, a przed dwoma laty 15 takich ofert) oraz ubiegłorocznym liderem takiego zestawienia, czyli biurem Itaka z liczbą 31 najbardziej atrakcyjnych ofert (przed rokiem i przed dwoma laty 32 i 39 takich ofert).

Najwięcej atrakcyjnych cenowo ofert na kierunkach egipskich proponowało biuro Coral Travel Wezyr – 7 ofert i TUI Poland -6 oferty, na kierunkach greckich - pod nieobecność biura Grecos Holiday - biura Itaka - 12 ofert oraz Rainbow i TUI Poland - 10 i 8 ofert, na kierunkach kanaryjskich biura TUI Poland – 8 ofert oraz Itaka i Rainbow - po 7 ofert, a na tureckich TUI Poland – 5 ofert oraz Itaka – 3 oferty. W Tunezji najwięcej takich ofert miało biura Rainbow - 6 ofert i Exim Tours – 4 oferty natomiast w Bułgarii tradycyjnie przodowało biuro TUI Poland - 3 oferty.

4. Przedstawiamy również tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. Tak jak zaznaczaliśmy w tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność oferowanych kierunków, a zatem biuro X, które sprzedaje jedynie konkretny zestaw kierunków i kategorii hoteli jest porównywane ofertowo tylko i wyłącznie z tymi właśnie kierunkami i kategoriami hoteli w pozostałych biurach.

W pierwszym okresie sezonu lato 2018 na czele tabel dotyczących szczytu sezonu wakacyjnego często przodowały wiodące biura podróży na polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej czyli Itaka, Rainbow, Grecos Holiday i Coral Travel Wezyr. Biuro TUI Poland widoczne było tylko w kilku pierwszych zestawieniach, natomiast później przesunęło się poza pierwszą siódemkę. W szczytowym okresie sezonu, czyli począwszy od początku wakacji, czołowe pozycje w zestawieniu zajmowały zwykle biura oferujące wyłącznie lub w dużej części kierunki greckie.

Pierwsze zestawienie w sezonie Lato 2019 otwiera biuro TUI Poland, co koresponduje z informacjami zawartymi w punkcie trzecim tej części materiału, wyprzedzając na razie biuro Coral Travel Wezyr i dość wyraźnie biura Itaka, Rainbow i Exim Tours. W ostatnich trzech tygodniach przewaga TUI Poland nad większością konkurentów nieco zmalała gdyż ceny pozostawały w nim niezmienne, zaś Itaka i Coral Travel Wezyr dokonywały umiarkowanych obniżek.

Dla porównania przedstawiono też sytuację sprzed roku, wobec której zestaw organizatorów był podobny, a różnica w ich składzie sprowadza się do obecności biura Best Reisen w miejsce biura Prima Holiday. Warto też zauważyć, że skład pierwszej trójki pozostał taki sam, ale w innej kolejności i ze znacznie różniącymi się wielkościami odchyleń od średniej.

Należy pamiętać, że położenie w zakresie względnej atrakcyjności cenowej z reguły przekłada się na kierunki zmian udziałów danych organizatorów w turystycznym rynku. Wysokie pozycje utrwalają wiodące pozycje organizatorów w branży, a niskie często przekładają się na oddawanie przez nich rynkowych udziałów bardziej atrakcyjnym konkurentom.