Aktywność ekonomiczna ludności Polski IV kw. 2004

Przeczytaj także: Aktywność ekonomiczna ludności Polski

3.3. Bezrobotni według poziomu wykształcenia

Wśród bezrobotnych najniższy odsetek stanowią osoby z wykształceniem wyższym. Stopa bezrobocia dla tych osób w IV kwartale 2004 r. wyniosła 6,9% (w miastach – 6,5%, na wsi – 8,8%, u mężczyzn - 5,8%, u kobiet - 7,8%).

Nadal najwyższy odsetek bezrobotnych notuje się wśród osób bez przygotowania zawodowego i o najniższym poziomie wykształcenia. W IV kwartale 2004 r. wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym stopa bezrobocia wyniosła 24,8% (24,1% u mężczyzn i 25,6% u kobiet), wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym – 22,4% (20,3% u mężczyzn i 26,7% u kobiet), a ze średnim ogólnokształcącym – 20,4% (17,9% u mężczyzn i 21,8% u kobiet).

W stosunku do IV kwartału 2003 r. natężenie bezrobocia najbardziej zmniejszyło się wśród osób z wykształceniem ogólnokształcącym (o 2,5 pkt, równomiernie wśród mężczyzn i kobiet), a stopa bezrobocia osób z wyższym wykształceniem zmniejszyła się o 0,8 pkt (najbardziej w miastach - o 1,0 pkt i wśród mężczyzn – o 1,5 pkt).

W porównaniu z III kwartałem 2004 r. odnotowano obniżenie stopy bezrobocia wśród mężczyzn z wykształceniem gimnazjalnym i podstawowym (o 2,4 pkt) oraz z wykształceniem wyższym, średnim zawodowym i średnim ogólnokształcącym (o 1,0 pkt) i wzrost stopy bezrobocia mężczyzn z wykształceniem policealnym (o 2,3 pkt). Wśród kobiet nieznacznie obniżyła się stopa bezrobocia osób z wykształceniem wyższym i średnim ogólnokształcącym (o 0,8 pkt), zwiększyła się zaś stopa bezrobocia wśród kobiet z wykształceniem zasadniczym zawodowym (o 2,2 pkt), gimnazjalnym i podstawowym (o 1,4 pkt) oraz policealnym (o 1,2 pkt).

3.4. Bezrobocie absolwentów

W IV kwartale 2004 r. pracy nie miało 145 tys. absolwentów (osoby w wieku 15-30 lat, które ukończyły szkołę w okresie ostatnich 12 miesięcy i nie kontynuują nauki) różnego rodzaju szkół (mniej o 24 tys. osób niż przed rokiem i o 16 tys. niż w poprzednim kwartale). Obniżyła się stopa bezrobocia wśród absolwentów - z 44,4% przed rokiem, 43,2% w III kwartale 2004 r. do 41,9% w IV kwartale.

W IV kwartale 2004 r. wyższa była stopa bezrobocia absolwentów na wsi niż w miastach (44,8% wobec 40,1%), wśród kobiet niż mężczyzn (45,0% wobec 38,2%).

Nadal najmniej bezrobotnych było wśród absolwentów szkół wyższych (29,2%; w stosunku do IV kwartału 2003 r. jest to wzrost o 0,5 pkt, ale w porównaniu z III kwartałem 2004 r. – spadek o 4,9 pkt). Podobnie jak przed rokiem, spośród absolwentów szkół średnich (zarówno zawodowych jak i ogólnokształcących) połowa nie miała pracy.

3.5. Źródła bezrobocia

Bezrobotni uprzednio pracujący (bez osób, których przerwa w pracy wynosiła 8 lat lub dłużej) jako główny powód zaprzestania pracy najczęściej wymieniają likwidację stanowiska/zakładu pracy i wygaśnięcie umowy o pracę.

W IV kwartale 2004 r. 43,7% spośród uprzednio pracujących osób (45,1% w miastach i 40,9% na wsi) stwierdziło, że zatrudnienie straciło w wyniku likwidacji stanowiska lub zakładu pracy (w stosunku do IV kwartału 2003 r. mniej o 4,1 pkt, a w porównaniu z III kwartałem 2003 r. – mniej o 2,3 pkt).

Na wygaśnięcie umowy zawartej na czas określony wskazało 30,1% bezrobotnych (27,7% w miastach i 35,3% na wsi) i było to więcej o 4,7 pkt niż przed rokiem i o 1,8 pkt w stosunku do poprzedniego kwartału.

Odsetek bezrobotnych, którzy zrezygnowali z pracy ze względów osobistych lub rodzinnych wyniósł 4,3% (wzrost o 0,5 pkt w obydwu porównywanych okresach). Z tego powodu z pracy rezygnowały przede wszystkim kobiety (7,8% wobec 1,5% mężczyzn) i ten odsetek w stosunku do IV kwartału 2003 r. prawie się nie zmienił, ale w stosunku do III kwartału wzrósł o 1,2 pkt.

Większość z osób bezrobotnych uprzednio pracowało w sektorze prywatnym (w IV kwartale 2003 r. – 75,4%, w III kwartale 2004 r. – 78,5%, a w IV kwartale – 77,6%).

Analiza bezrobotnych według sektorów ekonomicznych ostatniego miejsca pracy wykazała natomiast, że zwiększył się odsetek bezrobotnych uprzednio pracujących w sektorze rolniczym (w porównywanych okresach odpowiednio o 1,5 pkt i 1,3 pkt - do 5,3%), nieco zmniejszył się w sektorze przemysłowym (spadek odpowiednio o 0,3 pkt i 1,2 pkt do poziomu 45,0%), a w niewielkim stopniu zmienił się w sektorze usługowym (49,7% w III i IV kwartale 2004 r., mniej o 1,0 pkt w stosunku do IV kwartału 2003 r.).