Rozwój demograficzny Polski 2009

Przeczytaj także: Rozwój demograficzny Polski 2008

Podobnie jak ogólny współczynnik zgonów niemowląt także współczynnik umieralności okołoporodowej (urodzenia martwe i zgony niemowląt w wieku 0-6 dni na 1000 urodzeń żywych i martwych) wykazuje tendencję spadkową; w 2008r. wynosił 7,6‰, zaś na początku tego stulecia wynosił prawie 10‰.

Stałemu spadkowi umieralności niemowląt w Polsce towarzyszy także stały spadek umieralności dzieci w wieku 1-14 lat. Szczególnie niska jest umieralność dzieci w wieku 5-14 lat, zwłaszcza w porównaniu z kolejnymi 5-letnimi grupami wieku. W 2008 r. na każde 100 tys. dzieci w wieku 1-14 lat umarło 18, a w 2000 r. – 22 dzieci. Umieralność dzieci i młodzieży zamieszkałej na wsi jest zdecydowanie wyższa niż mieszkańców miast – szczególnie wśród nastolatków.

Najczęstszą przyczyną umieralności dzieci i młodzieży stanowiącą ponad połowę wszystkich zgonów są urazy i zatrucia, którym częściej ulegają chłopcy. Niepokojącym jest wzrost liczby samobójstw wśród dzieci i młodzieży (w wieku 5-19 lat), na początku lat 90-tych stanowiły ok. 10% zgonów w wyniku urazów, obecnie – już ponad 20%. Kolejnymi przyczynami zgonów w tej grupie wieku są nowotwory, które stanowią prawie 13% wszystkich zgonów, następnie wady rozwojowe wrodzone (szczególnie w grupie 1-4 lata) oraz - coraz częściej - choroby układu nerwowego (ok. 7%).

Trwanie życia
Obserwowana od początku lat 90-tych poprawa sytuacji w zakresie umieralności korzystnie wpływa na długość trwania życia Polaków, przy czym nadal utrzymuje się duża różnica między trwaniem życia mężczyzn i kobiet.

W 2008 roku przeciętne trwanie życia dla mężczyzn wynosiło 71,3 lat, a dla kobiet – 80 lat. W porównaniu do początku lat 90-tych trwanie życia wydłużyło się o 5,4 roku dla mężczyzn i 4,9 roku dla kobiet. W Polsce występuje zjawisko wysokiej nadumieralności mężczyzn. Mimo, że w dekadzie lat 90–tych różnica między przeciętnym trwaniem życia kobiet i mężczyzn malała, początek bieżącego stulecia przyniósł ponowny wzrost tej wartości do 8,7 lat w 2008r.

Struktura płci i wieku

W ogólnej liczbie ponad 38173 tys. ludności Polski kobiety stanowią prawie 52%; na 100 mężczyzn przypada ich 107 (wśród ludności miejskiej 111, zaś na obszarach wiejskich 101). Wskaźnik ten zmienia się w zależności od wieku osób; do 44 roku życia występuje liczebna przewaga mężczyzn (97 kobiet na 100 mężczyzn), powyżej tego wieku - współczynnik feminizacji wynosi 124, w najstarszych grupach wieku (70 lat i więcej) – 180.

W 2008 roku mediana wieku ludności Polski wynosiła 37,5 lat – co oznacza, że połowa ludności kraju wiek ten już przekroczyła, a druga połowa jeszcze go nie osiągnęła. Dla mężczyzn parametr ten wynosi 35,6 lat, dla kobiet – 39,6 (w 2000 r. odpowiednio: 35,4; 33,4; 37,4). Ludność zamieszkała w miastach jest starsza - średni wiek wynosi 38,7 lat, zaś dla mieszkańców wsi – 35,7 lat.

Rezultatem przemian w procesach demograficznych jest gwałtowne zmniejszanie się liczby dzieci i młodzieży (0-17 lat), ich udział w ogólnej liczbie ludności wynosi ok. 19% (w 2000 r. - 24,4%. Dzieci w wieku poniżej 15 roku życia stanowią obecnie niewiele ponad 15% ogólnej populacji, w 2000 r. stanowiły nieco ponad 19%).