Zmianę zawodu wybiera co drugi Polak. Upskilling i reskilling na rynku pracy

Przeczytaj także: Sztuczna inteligencja ciągle przeraża pracowników?

O zmianie pracy myślą prawie wszyscy. Dlaczego?

Blisko 40 proc. badanych Polaków zmieniło zatrudnienie od 4 do 9 razy w swoim życiu². Co trzeci przedstawiciel pokolenia Baby boomers ma za sobą pracę w co najmniej 10 firmach. Swojego miejsca na rynku poszukuje również pokolenie Z – mimo młodego wieku i stosunkowo małego doświadczenia ponad 70 proc. Zetek co najmniej raz zmieniło pracę.

O zmianie zawodowej myślimy coraz częściej i intensywniej. Z najnowszego raportu Aplikuj.pl wynika, że w ciągu ostatniego roku jedynie 13 proc. osób nie brało tego pod uwagę.

Zmiana to w dużej mierze znak naszych czasów. Niezadowolenie z obecnego miejsca pracy wcale nie musi być kluczowym powodem, dla którego rozważamy taki ruch. Nowe pokolenia kandydatów nie przywiązują się do miejsc, preferują bardziej intensywne doświadczanie. Nierzadko w ich CV okres pracy w danych firmach może być krótszy. Czy specjaliści HR powinni jednoznacznie odbierać to negatywnie? Niekoniecznie. Poszukiwanie nowego miejsca pracy często wymaga odwagi, wyjścia ze swojej strefy komfortu – wyjaśnia Izabela Foltyn, Aplikuj.pl.

Główną motywacją do wprowadzenia radykalnych zmian w karierze jest szansa na lepsze zarobki – taką opcję wskazało 37 proc. osób. Duże znaczenie dla tej decyzji ma również wypalenie zawodowe i wynikająca z niego chęć podjęcia ciekawszych wyzwań. Spośród listy obaw dotyczących rzucenia pracy najczęściej wymieniane są 3: utrata poczucia stabilności, trudności ze znalezieniem zatrudnienia ze względu na wiek oraz niższe zarobki na start. Co 8 pracownik boi się również konieczności zdobycia zupełnie nowych kompetencji.

Tempo rozwoju świata, w tym przede wszystkim technologii, wymusza również u pracowników rozwój oraz daje nowe możliwości kształtowania kariery. Obecna sytuacja polskiego rynku pracy sprawia, że jesteśmy bardziej śmiali w swoich oczekiwaniach, szukamy różnych opcji, jesteśmy otwarci na rozwój – mówi Izabela Kielczyk, psycholog biznesu.

Reskilling to sygnał ostrzegawczy czy szansa na rozwój firm?

Czy obawy powstrzymują Polaków przed ryzykiem związanym z dużymi zmianami w życiu zawodowym? Okazuje się, że jest zupełnie na odwrót. Z raportu Aplikuj.pl wynika, że aż 6 na 10 osób podjęło się już reskillingu, a co druga osoba zdecydowała się zmienić zawód. To wyraźny znak dla pracodawców, zwłaszcza w kontekście coraz większej konkurencji o pracowników.

Wystarczy spojrzeć obiektywnie, jak zmienił się rynek pracy w ostatnich 10-20 latach i pomyśleć, jak będzie wyglądał w kolejnych latach. Organizacje, które otworzą się na reskilling i będą wspierały pracowników w tej zmianie, zwyczajnie wygrają. Jak podchodzimy do tego tematu w Kraft Heinz? W ostatnim roku utworzyliśmy kilka stanowisk, których wcześniej nie był w strukturze. Do aplikowania i rozwoju zachęcamy w pierwszej kolejności naszych obecnych pracowników i jednocześnie zastanawiamy się, jak możemy przygotować ich do nowej roli – mówi Aleksandra Czyżewska, Head of People & Performance, Heinz Poland.

Przebranżowienie powinno być zaplanowane

Choć spontaniczne decyzje o zmianie zawodu nie muszą kończyć się porażką, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest dokładne przygotowanie się do tego procesu. Zmianę warto rozpocząć od rozmowy wewnątrz firmy – być może organizacja jest w stanie zapewnić pracownikowi nowe możliwości realnego rozwoju. Zapoznanie się ze specyfiką pracy i wymaganiami na konkretnym stanowisku pozwala stworzyć plan zdobywania wiedzy i kompetencji. Kluczowa jest konsekwencja w jego realizacji.

Wszystkim, którzy rozważają zmiany, rekomenduję na początku analizę możliwości zawodowych wewnątrz organizacji. Mam na myśli miejsce, w którym zbudowaliśmy już zaufanie, a pracodawca doskonale wie, jakie są nasze możliwości. Warto również porozmawiać z osobami, które mają już kilkuletnie doświadczenie na interesującym nas stanowisku. Wywiad środowiskowy ze specjalistami z branży pomógł mi określić priorytety, a także kolejność przyswajania wiedzy – narzędzia, notacje etc. Dzięki temu przeszłam z sukcesem z branży HR na stanowisko analityczne w branży IT – mówi Magdalena Ptaszek, Decerto.

Co w przypadku podjęcia decyzji o przebranżowieniu? Na start dobrze jest przygotować sobie zaplecze finansowe na najbliższy rok. Tyle zwykle trwa praca na niższym stanowisku, podczas której nowo zatrudniona osoba zdobywa wiedzę i praktyczne umiejętności niezbędne do otrzymania awansu.

A jak sytuacją wygląda z upskillingiem? Z raportu Aplikuj.pl wynika, że ankietowani częściej wyrażają chęć do radykalnej zmiany (reskilling) w życiu zawodowym niż upskillingu, czyli procesu podnoszenia posiadanych kwalifikacji. Dlaczego?

Częstym zjawiskiem na rynku edukacyjnym jest kupowanie szkoleń, nierzadko za duże kwoty, których następnie nie realizujemy. Do niektórych kursów pracownicy nigdy się nie logują. Inaczej jest w przypadku szkoleń prowadzonych w formie
 sesji na żywo, takich jak np. DIMAQ. Tutaj odsetek niezrealizowanych praktyk jest minimalny, a samodyscyplina jest większa. Powód? Tego typu kursów nie da się „odłożyć” na później. Taki tryb wspiera naszą dyscyplinę, ponieważ nie możemy udziału w nim odłożyć na potem. Warto wybierać ustandaryzowane programy szkoleniowe, posiadające certyfikację i system recertyfikacji. Taki zewnętrzny czynnik wspiera naszą motywację do stałego aktualizowania wiedzy i podnoszenia kompetencji na nowych poziomach. To z kolei gwarantuje, że nie wypadniemy z tzw. obiegu, zarówno w naszym środowisku branżowym, jak i na rynku pracy. Jest to szczególnie istotne w obecnych czasach, gdy dynamikę zmian dodatkowo napędzają rozwiązania oparte o sztuczną inteligencję – mówi Ewa Opach, Dyrektor ds. edukacji i certyfikacji, IAB Polska.

AI zmieniło sposób myślenia o pracy i kompetencjach

Zwrócenie uwagi na proces upskillingu i reskillingu jest szczególnie ważne w dobie rozwoju sztucznej inteligencji. AI wyraźnie zaznaczyła swoją obecność we wszystkich branżach. Część pracowników widzi w niej zagrożenie, inni – duży potencjał na ułatwienie i automatyzację czasochłonnych procesów. Badanie Aplikuj.pl pokazuje, że co 5 osoba bacznie śledzi zmiany w zakresie sztucznej inteligencji.

Niemal co drugi badany przyznał, że raczej nie obawia się utraty pracy z powodu AI. Innego zdania jest co trzeci pracownik. Brak jedności w tym temacie pokazuje, że nie do końca jeszcze wiemy, jak postrzegać rozwój sztucznej inteligencji, ale jednocześnie nie skłania nas to do tego, by poznawać ten obszar i brać udział w szkoleniach związanych z AI. Co ciekawe, 18 proc. osób do tej pory uczestniczyło w takim kursie – wyjaśnia Witold Królczyk, Aplikuj.pl.

Podsumowując, na polskim rynku pracy upskilling i reskilling cieszy się podobną popularnością. Zaskakiwać może fakt, że pracownicy decydują się równie często zmienić zawód, co rozwijać swoje aktualne kompetencje. Reskilling jest dla nich szansą na wyższe zarobki i nowe wyzwania zawodowe.

Najnowszy raport Aplikuj.pl jest dostępny tutaj: .

1. Polacy gotowi do zmiany – reskillig i upskilling na rynku pracy, Aplikuj.pl, raport 2024
2. Wielopokoleniowa siła w miejscu pracy, Aplikuj.pl, raport 2023