AI wymusza podnoszenie kwalifikacji zawodowych

Przeczytaj także: Sztuczna inteligencja pilnie potrzebuje specjalistów

Rozwój z konieczności?

Eksperci McKinsey oszacowali, że do 2030 roku AI i automatyzacja mogą zastąpić aż 30 proc. stanowisk na świecie. Wśród zawodów, które mają być szczególnie narażone na zastąpienie przez sztuczną inteligencję, często wskazywało się i nadal wskazuje specjalistów IT. Nie oznacza to jednak, wbrew obiegowej opinii, że zostaną oni pozbawieni pracy. Przeciwnie, rozwój sztucznej inteligencji otwiera dla nich wiele nowych możliwości. Nic dziwnego, że takie pojęcia, jak reskilling czy upskilling, czyli przekwalifikowanie lub podnoszenie kwalifikacji zawodowych, stają się coraz popularniejszymi hasłami w branży IT.

Z najnowszego badania GoodHabitz przeprowadzonego w 17 krajach na całym świecie (w tym w Polsce) wynika, że specjaliści i specjalistki IT są świadomi wyzwań związanych z koniecznością nieustannego podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Dlatego wśród głównych czynników zachęcających ich do nabywania nowych kompetencji znajdują się najczęściej te wynikające z wewnętrznej motywacji.

Dynamiczny rozwój technologii opartych AI nie jest jedynym wyzwaniem, z którym mierzą się obecnie specjaliści IT. Chociaż nadal zapotrzebowanie na role w IT na rynku jest duże, to bariera wejścia na ten rynek wzrosła. A to oznacza konieczność podnoszenia kompetencji, by pozostawać konkurencyjnym kandydatem w oczach pracodawców. Dlatego rozwój zawodowy i podnoszenie kwalifikacji zawodowych są z perspektywy specjalistów i specjalistek IT tak ważne, być może ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej, gdy sytuacja w branży ICT i IT była zdecydowanie bardziej stabilna – mówi Daniel Idźkowski, Country Director w GoodHabitz Polska.

Badanie GoodHabitz okazało, że dla 22% specjalistów IT głównym czynnikiem zachęcającym ich do rozwoju w ramach własnej organizacji jest dalsza specjalizacja w wybranym obszarze. 18% wskazało, że jest to chęć dalszej budowy kariery w obecnej firmie, a 15% – dalsze osiąganie sukcesów zawodowych. Tyle samo chce się rozwijać, by czerpać z tego satysfakcję zawodową. 13% z kolei chce rozwoju, by lepiej pozycjonować się na rynku pracy. Tylko 4 na 100 badanych przyznaje, że motywacją jest dla nich oczekiwanie ze strony pracodawcy, że będą się rozwijać. Pracodawcy jednak aktywnie zachęcają do rozwoju nowych umiejętności – twierdzi tak 59% badanych specjalistów IT.

Co ciekawe, w Polsce sprawa wygląda nieco inaczej. Zdecydowanie wyższy (21%) jest w naszym kraju odsetek osób, które chcą rozwijać się ze względu na oczekiwania obecnego pracodawcy. Jest to drugi najczęściej wskazywany przez polskich respondentów czynnik motywujący ich do rozwoju zawodowego.

Badani przez GoodHabitz wprost przyznali, że podnoszenie kwalifikacji zawodowych pozytywnie wpływa na ich pozycję na rynku pracy. Z takim twierdzeniem zgadza się lub zdecydowanie się zgadza aż 3 na 4 (74%) z nich. 65% respondentów z kolei czuje potrzebę podniesienia kompetencji, by dalej odnosić sukcesy zawodowe.

Nie tylko kompetencje twarde

Z badania GoodHabitz wynika, że chociaż specjaliści i specjalistki IT chcieliby w najbliższych latach skupić się przede wszystkim na rozwoju kompetencji cyfrowych (twierdzi tak 39% z nich), to wysoko plasują się także tzw. kompetencje miękkie. Respondenci są zatem świadomi, że ich rola staje się i będzie się stawać coraz większa także w branży ICT i IT, zdominowanej przez technologie. Może mieć to również związek z wspomnianym wyżej rozwojem AI – o ile sztuczna inteligencja jest w stanie automatyzować pewne zadania i przejąć część technicznych obowiązków specjalistów IT, o tyle kompetencje miękkie nadal pozostają mocną stroną człowieka.

33% badanych chciałoby w nadchodzących latach rozwijać kompetencje z obszaru zarządzania. 30% planuje skupić się na rozwoju kreatywności, a 29% – zdolności w obszarze komunikacji.

Wśród obszarów, które są istotne dla badanych z rozwojowego punktu widzenia, wysoko plasuje się także dbałość o zdrowie i dobrostan psychiczny i fizyczny – globalnie planuje się na nim w najbliższych latach skupić 31% specjalistów i specjalistek IT, zaś w Polsce – 41%.

Czy pracodawcy zdają sobie sprawę z oczekiwań swojego zespołu w tym zakresie – i odpowiadają na nie? W skali globalnej zdecydowanie tak. Badanie GoodHabitz pokazało, że 67% pracowników IT ma możliwość realizowania programów rozwoju w godzinach pracy. Specjaliści IT dostają od pracodawców przede wszystkim możliwość rozwoju kompetencji twardych – deklaruje to 71% z nich. 66% twierdzi, że pracodawca umożliwia im rozwój w obszarze kompetencji miękkich.

W Polsce wyniki te jednak różnią się znacząco. Z twierdzeniem, że mają możliwość rozwoju kompetencji twardych zgadza się jedynie 14% badanych, miękkich – tylko 10%. Tylko 14% uważa, że organizacja równo traktuje pracowników pod kątem zapewnienia dostępu do szkoleń, a głównym czynnikiem różnicującym jest tu wiek, który wskazuje 30% respondentów (globalnie odsetek ten wynosi 54%).

Oczekiwania wobec pracodawcy

Pracownicy IT uważają w większości, że są odpowiedzialni są za swój rozwój na równi z pracodawcą (takiego zdania jest 63% z nich). Organizacja odgrywa więc dużą rolę w planowaniu ścieżki rozwoju – i na ogół robi to właściwie. Zdecydowana większość (69%) specjalistów IT jednak ma już taki plan, który omawia ze swoim przełożonym – 29% robi to raz w miesiącu, a 25% raz na kwartał.

Rola organizacji w rozwoju pracowników jest duża. Cieszy, że – jak pokazało badanie – specjaliści IT są świadomi, że sami także muszą angażować się w podnoszenie własnych kwalifikacji zawodowych, bo przekłada się to nie tylko na ich karierę w firmie, w której aktualnie są zatrudnieni, lecz także po prostu na pozycję na rynku pracy i konkurencyjność. Nadal jednak mają oczekiwania wobec pracodawców, które sprowadzają się nie tyle do przejmowania inicjatywy w zakresie rozwoju, co oferowania wsparcia i różnorodnych narzędzi, a także uwolnienia części czasu od zadań i przeznaczenia go na rozwój – dodaje Daniel Idźkowski.

Z badania GoodHabitz wynika, że to przestrzeń na szkolenia i rozwój w czasie pracy znajduje się na pierwszym miejscu listy potrzeb specjalistów IT związanych z rozwojem kompetencji – oczekuje tego 43% respondentów. Na więcej możliwości rozwoju związanych z obszarem specjalizacji chciałoby liczyć 39% z nich. Z kolei 29% potrzebuje szerszej oferty szkoleń wysokiej jakości.

O tym, że pracodawca powinien oferować przede wszystkim wsparcie, a nie samodzielnie planować ścieżkę rozwoju pracownika, świadczyć może fakt, że aż ponad 1 na 4 badanych specjalistów i specjalistek IT oczekuje możliwości samodzielnego wyboru platformy szkoleniowej (27%) oraz wsparcia w samodzielnym stworzeniu własnego planu rozwoju (26%).