Powierzchnie handlowe 2018. Jakie zmiany?

Przeczytaj także: Powierzchnie handlowe w pogoni za najwyższą formą

Polska Rada Centrów Handlowych już po raz kolejny wzięła pod lupę sytuację panującą na polskim rynku centrów handlowych. Najnowsza odsłona PRCH Retail Research Forum prezentuje zarówno analizę bieżących trendów, jak i omawia tendencje, które przesądzały o kondycji branży w ostatnich 5 latach.

Stabilizacja z niewielką tendencją wzrostową

Jak czytamy w raporcie, u schyłku minionego roku rodzimy rynek oferował ponad 12 mln m kw. powierzchni GLA (Gross Leasable Area), na którą składały się centra handlowe, parki handlowe oraz centra wyprzedażowe. Względem poprzedniego roku przyrost powierzchni handlowej sięgnął 3,5%. Z kolei na przestrzeni ostatnich 5 lat zasoby handlowe w naszym kraju powiększyły się o 2,3 mln m kw.

„Oddano do użytku ponad 390 tys. m kw. GLA. nowoczesnej powierzchni handlowej, z czego aż 43% stanowiła łączna powierzchnia czterech nowych inwestycji: Forum Gdańsk (62 000 m kw. GLA), Galeria Libero w Katowicach (45 000 m kw. GLA), Gemini Park w Tychach (36 000 m kw. GLA) oraz Nowa Stacja Pruszków (27 000 m kw. GLA). Ponad 15% nowej podaży powierzchni stanowiły rozbudowy istniejących projektów w dużych miastach, co stanowi stały już trend od ostatnich 5 lat. Pozostałe otwarcia w 2018 to głównie parki i galerie handlowe o wielkości do 10 000 m. kw. GLA w miastach małych i średnich. Tym samym w zakresie łącznej wielkości powierzchni handlowych rok 2018 był zbliżony do roku poprzedniego” – mówi dyrektor generalny PRCH, Radosław Knap.

Wskaźnik wolnej powierzchni handlowej wyniósł 3,1%, co świadczy o dobrej kondycji rynku i zainteresowaniu przedsiębiorców wynajmem lokali pod handel i usługi w polskich centrach i parkach handlowych poddanych analizie. Spośród badanych miast najwyższy udział pustostanów zarejestrowano w aglomeracjach wrocławskiej i łódzkiej, odpowiednio 4,4% i 4,2%. Najniższy – w aglomeracji szczecińskiej (0,9%), Olsztynie (1,0%) oraz w Toruniu (1,2%).

Nasycenie powierzchnią centrów handlowych dla całej Polski na koniec 2018 roku osiągnęło poziom 316 m kw./1000 mieszkańców. Jest to więc średni poziom tego wskaźnika dla krajów Unii Europejskiej. Przyrost powierzchni spowodował wzrost tej wartości w stosunku do końca 2017 roku o 9,8 m kw./ 1000 mieszkańców.

Indeksy obrotów sprzedaży oraz odwiedzalności – Mimo iż spędzanie czasu w centrach i parkach handlowych w Polsce cieszy się bardzo dużą popularnością to jednak w roku 2018 nastąpił niewielki spadek średniej odwiedzalności wobec roku poprzedzającego. Średnia odwiedzalność centrum handlowego w ubiegłym roku wyniosła nieco ponad 370 tys. osób miesięcznie, co stanowi 4% mniej niż w roku 2017.

– „Spadek ten wynika głównie z wprowadzonego w marcu 2018 ograniczenia handlu w niedziele, tym samym mimo przesunięcia się części wizyt klientów na inne dni tygodnia, spadek ten był nieunikniony” - wyjaśnia Anna Zachara-Widła, Research & Education Manager w PRCH.

Średnie obroty generowane przez placówki handlowe i usługowe w analizowanych przez PRCH centrach handlowych, które wyniosły średnio 865 PLN netto /m kw. GLA, tak jak przypadku odwiedzalności, zanotowały niewielki roczny spadek, tj. na poziomie 0,8 %. Mimo obniżki średniej wartości, w wielu kategoriach handlowych odnotowano wzrost lub brak zmian w stosunku do roku poprzedzającego. Największy przyrost, bo aż 10 %, odnotowano w kategorii Dom i Wnętrze oraz AGD/RTV, a także w usługach o 8 %. Dynamika tych wzrostów była jednak niższa niż obserwowana w latach ubiegłych.

Z podsumowania przedstawionych wartości wskaźników charakteryzujących polski sektor centrów handlowych w roku 2018, wynika że pod względem podaży powierzchni rynek nieruchomości handlowych wszedł w fazę dojrzałości, a pod względem wskaźników efektywności sytuacja krajowego rynku retail jest mocna i stabilna. Tezę tę potwierdza także wysoka wartość transakcji inwestycyjnych w nieruchomości komercyjne w Polsce.

- „Łączny wolumen transakcji przeprowadzonych w sektorach biurowym, handlowym, magazynowo – logistycznym i hotelowym osiągnął prawie 7,3 miliarda EUR – o 42% więcej niż w roku 2017. Tak wysoki rezultat dotychczas nie został zanotowany na polskim rynku.” - zdradza dyrektor PRCH. „Inwestycje w nieruchomości handlowe wyniosły w 2018 roku 2,5 mld EUR i były o 30% większe niż w roku 2017 - dodał Radosław Knap.

Coraz więcej przeciwników całkowitego zakazu handlu w niedziele

Rok 2018 był dla rynku handlowego przełomowy. W marcu wprowadzono ustawę o zakazie handlu w niedziele. Zgodnie z jej zapisami do roku 2020 wszystkie niedziele zostaną wykluczone z kalendarza dni handlowych. Wprowadzenie tej ustawy nie przeszło bez echa w branży nieruchomości handlowych. Według danych pochodzących z PRCH Turnover Index oraz PRCH Footfall Trends Index, w okresie
od marca do grudnia odnotowano 2% spadek średniej z obrotów na m kw. powierzchni GLA wobec roku 2017, a także 4% spadek wskaźnika odwiedzalności.

W raporcie przeanalizowano badania opinii Polaków na temat wprowadzonych ograniczeń. Średnio mniej niż połowa badanych Polaków popiera wprowadzenie ograniczeń handlu w niedziele, które funkcjonowało w 2018 roku. Zdecydowanie najmniej zwolenników zyskuje jednak rozwiązanie, które ma wejść w życie od 2020 roku czyli całkowity zakaz handlu we wszystkie niedziele. Badanie przeprowadzone przez firmę Maison & Partners pokazują, że popiera je już jedynie 35% badanych Polaków. W opinii branży negatywne efekty wprowadzenia ustawy ograniczającej niedzielny handel widoczne są przede wszystkim w zmniejszeniu liczby odwiedzających centra handlowe. Niekorzystnie wpłynęło to także na koszty utrzymania obiektów handlowych.

Raport PRCH przygotowała Polska Rada Centrów Handlowych we współpracy z ekspertami z firm Savills, Knight Frank, BNP Paribas Real Estate, GfK, Metro Properties oraz Cresa.