Zatrudnianie cudzoziemców I poł. 2015

Przeczytaj także: Zatrudnianie cudzoziemców I poł. 2014

Ciemna strona oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy

Wzrost zainteresowania polskich pracodawców zatrudnianiem obcokrajowców na zasadach uproszczonych skutkuje zwiększoną liczbą występujących nieprawidłowości. Problem nadużyć jest jednym z najczęściej występujących na rynku pracy. O sposobach przeciwdziałania tym negatywnym zjawiskom dyskutowano podczas konferencji „Bezpieczeństwo pracy a atrakcyjność polskiego rynku dla cudzoziemców”, zorganizowanej w czerwcu br. przez Agencję Pracy EWL we współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych oraz Fundacją „Nasz Wybór”.

Według jednego z prelegentów – Jarosława Cichonia z Departamentu Legalności Zatrudnienia Głównego Inspektoratu Pracy do najczęstszych nadużyć zaliczyć można podejmowanie pracy u pracodawcy innego niż ten, który zarejestrował oświadczenie. W 2014 roku stwierdzono 266 takich przypadków, co stanowi kilkakrotny wzrost z porównaniu z rokiem poprzednim (45 przypadków w 2013 roku). Inne przypadki wymienione przez Jarosława Cichonia obejmują rejestrację oświadczenia bez fizycznej możliwości powierzenia wykonywania pracy przez danego pracodawcę, co wiąże się w dużym stopniu z problemem handlu oświadczeniami, a także wykorzystywanie procedury oświadczeń w celu delegowania pracowników z Ukrainy do Polski. Oświadczenia są ponadto wykorzystywane do działalności tak zwanych „mrówek”, przewożących nielegalnie towary przez polską granicę.

Tak zwana procedura oświadczeniowa jest coraz częściej wykorzystywana do negatywnych praktyk, obejmujących podejmowanie przez cudzoziemców pracy u pracodawców, którzy nie zarejestrowali oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy lub rejestrację oświadczeń przez nieuczciwych pośredników w celu innym niż powierzenie pracy cudzoziemcowi. - twierdzi Magdalena Sweklej, zastępca dyrektora Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Na kwestie utrudnień wynikających z zatrudnienia obcokrajowców na podstawie oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy zwraca uwagę również Agata Marszałek z Agencji Pracy EWL, według której znacznym problemem dla pracodawców i migrantów jest brak możliwości wykonywania pracy przez cudzoziemca ubiegającego się o kartę pobytu, jeśli wcześniej był zatrudniony na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy, po zakończeniu ważności danego oświadczenia.

Jak walczyć z nadużyciami?

W związku z rosnącą falą nieprawidłowości, Magdalena Sweklej zapowiada pogłębienie współpracy pomiędzy powiatowymi urzędami pracy i dokładniejszą weryfikację podmiotów rejestrujących oświadczenia w celu przeciwdziałania temu zjawisku. Pracownicy urzędów nie mają obecnie obowiązku przyjmowania oświadczeń rejestrowanych dla pozoru, lub gdy podmiot rejestrujący oświadczenie nie reprezentuje podmiotu podanego w oświadczeniu.

Duży nacisk należy także położyć na skuteczne informowanie obcokrajowców o ich prawach i obowiązkach wynikających z podjęcia pracy na terenie naszego kraju. Jedną z takich inicjatyw jest podjęta w 2012 roku przez Międzynarodową Organizację ds. Migracji akcja mająca na celu stworzenie prostego i przejrzystego mechanizmu umożliwiającego uzyskanie lub weryfikację informacji skierowanych do migrantów, czego efektem było otwarcie, w ramach projektu „Prawa migrantów w praktyce”, infolinii dla migrantów i portalu informacyjnego Migrant.info.pl. Obecnie IOM udziela blisko 2000 konsultacji miesięcznie – zarówno cudzoziemcom, jak i pracodawcom. Najczęstsze pytania ze strony pracodawców dotyczą procesu zatrudnienia cudzoziemców i warunków, na jakich powinni oni być zatrudnieni.

Rekordowy wzrost zapotrzebowania na pracę cudzoziemców stanowi duże wyzwanie dla administracji publicznej. Z jednej strony należy pamiętać o tym, aby wprowadzać nowe rozwiązania systemowe, które obniżając liczbę nieprawidłowości pozwolą polskim pracodawcom dalej korzystać z jednej z najbardziej liberalnych procedur legalizacji zatrudnienia w Unii Europejskiej. - podsumowuje Zbigniew Wafflard z Fundacji Wspierania Migrantów na Rynku Pracy „EWL”, organizator projektu „Bezpieczna praca w Polsce”. – Jednocześnie cieszy rosnąca liczba inicjatyw i kampanii informacyjnych skierowanych do cudzoziemców i polskich pracodawców. Znajomość praw i obowiązków związanych z zatrudnieniem obywateli państw trzecich staje się bowiem jedną z kluczowych kompetencji w działach HR wielu polskich firm.