Przetargi: klauzule społeczne i środowiskowe to rzadkość

Przeczytaj także: Klauzule społeczne w przetargach wreszcie stają się normą

Kancelaria Prezydenta RP w ogłoszeniu na usługi ochrony zastrzegła, że 50 proc. oceny stanowi najniższa cena, ale 30 proc. zatrudnienie określonej liczby pracowników na umowę o pracę i przedstawienie stosownego oświadczenia, które to potwierdzi. Ministerstwo Gospodarki poszukując dostawcy materiałów biurowych i ksero zobowiązało go do zatrudnienie osoby niepełnosprawnej i powierzenia jej zadań związanych z merytoryczną częścią kontraktu, np. przygotowaniem dokumentacji ofertowej, prace biurowe czy związane z zawieraniem umów. Poza tym klauzule uwzględniało Ministerstwo Środowiska, za to ani razu nie skorzystało z nich Centrum Usług Wspólnych, Ministerstwo Infrastruktury, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska.

Negatywnym przykładem był sejmowy przetarg Kancelarii Sejmu na utrzymanie zieleni, w którym główny kryterium była cena. Po publikacji Centrum CSR przeciwko takim standardom zaprotestowała „Solidarność” i skierowała pismo do marszałka Radosława Sikorskiego, w którym skrytykowała brak wymogów zatrudnienia przez wykonawcę pracowników na etatach czy aktywizacji niepełnosprawnych i bezrobotnych.

Zielone zamówienia

Niektóre instytucje jak Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Centrum Usług Wspólnych pamiętają w swoich zamówieniach o uwzględnianiu aspektów środowiskowych. Szczególnie przy zakupie sprzętu komputerowego czy pojazdów. Jednak nadal dzieje się to zbyt rzadko. Warto podkreślić, że Ministerstwo Środowiska wdrożyło system ekozarządzania oraz opracowało procedury wypływu na środowisko. Obie te regulacje dotyczą również ofert. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przygotował strategię działań na lata 2013-2015 z perspektywą do 2020 roku, w której założono, że będzie to instytucja promująca zasady zrównoważonego rozwoju.

Niestety, zdarzają się też negatywne przykłady. Kancelaria Sejmu w ogłoszeniu dotyczącym dostawy artykułów chemii gospodarczej nie zawarła żadnych ekologicznych wymogów wobec produktów i usług. Odniosła się włącznie do aspektów jakościowych i sensorycznych (m.in. przyjemny zapach, kolor biały lub seledynowy, dodatek olejku migdałowego).

–Bardzo cieszy fakt, że instytucje centralne zaczynają wdrażać odpowiedzialne zakupy, a cena przestaje być jedynym kryterium decydującym o wyborze oferty – ocenia Tadeusz Joniewicz. – Nadal jednak mówimy o przypadkach jednostkowych, a nie systemowym działaniu. Wciąż za mało jest publicznych deklaracji wyrażających poparcie dla stosowania klauzul społecznych i zielonych. Nasze badania nie mają napiętnować, ale zwiększać świadomość. Potrwają do marca 2016 roku. Mam nadzieję, że w podsumowaniu urzędy naczelne wypadną znacznie lepiej i będą przykładem dla administracji samorządowej – dodaje.