Fuzje i przejęcia pikują. Fala wzrostów już za nami

Przeczytaj także: Fuzje i przejęcia w sektorze chemicznym będą rosnąć

Polski rynek fuzji i przejęć był dotychczas polem działania raczej dużych podmiotów. Dysponując kapitałem, mogli wykupić nie tylko bezpośrednich konkurentów lecz również rozwijające się małe firmy, zapewniając sobie przy tym zysk. Od pewnego czasu sytuacja ulega zmianie. Dziś rynek M&A coraz częściej dotyczy również przedsiębiorstw o niższych obrotach – do 100 mln zł rocznie. Dane międzynarodowej wywiadowni handlowej Bisnode pokazują, że zdecydowanie większą aktywnością na polu przejęć i fuzji wykazują się polskie firmy działające w kliku krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Obecny czas sprzyja łączeniu się spółek. Spowolnienie gospodarcze, którego jesteśmy świadkami, nie tylko zweryfikowało działania firm, ale przede wszystkim podzieliło rynek na słabsze i silniejsze podmioty. Dlatego też bieżący rok będzie stanowić doskonałą okazję do zawierania transakcji. Wielu przedsiębiorców dostrzegło w kryzysie szansę na przejęcie konkurenta lub sprzedanie własnej firmy po atrakcyjnej cenie.

Obserwując rynek M&A na przestrzeni ostatnich 18 miesięcy można wskazać kilka podstawowych błędów najczęściej popełnianych przez zainteresowane strony. Jednym z najczęstszych błędów jest brak merytorycznego przygotowania przedsiębiorców do rozmów. Brak spójnej i przede wszystkim długofalowej strategii działania przedsiębiorstwa powoduje, że sami zainteresowani nie potrafią określić celu przedsięwzięcia. Często nie są w stanie udzielić odpowiedzi na pytania dotyczące, otoczenia konkurentów, marży nałożonych na produkty, przyszłości samych produktów.

Ponadto sami zainteresowani częstokroć nie znają pełnego obrazu finansowego, firm które reprezentują, a także przyszłych partnerów. Dlatego też przygotowując się do procesu przejęć i fuzji warto skorzystać z wiedzy bankowców, prawników czy wyspecjalizowanych instytucji w zakresie usług niezbędnych do podejmowania pewnych i bezpiecznych decyzji biznesowych. Musimy sobie uświadomić fakt, że transakcja nie zostanie zrealizowana, jeśli strony nie dojdą do porozumienia w sprawie ceny. Wycena przedsiębiorstwa to bez wątpienia najtrudniejszy etap przeprowadzania skutecznej fuzji. Czynnikiem, którego nie wolno nie doceniać przy ustalaniu ceny jest ego sprzedającego i kupującego jak również różnice osobowości partnerów. Elementem, który niejednokrotnie prowadzi do zerwania transakcji jest utrata kontroli a tym samym realnej władzy właściciela w przejmowanym przedsiębiorstwie. Dlatego też kwestie własnościowe, strukturalne i bieżącej kontroli należy ustalić na wstępnych etapach procesu.

Transakcje M&A i wycena przedsiębiorstw

Kryzys był dobrym czasem na przejęcia. Potwierdzają to dane liczbowe. W 2010 roku odnotowano 513 łączeń spółek przez przejęcie, w 2011 roku 612. Jednak od trzech lat liczba systematycznie spada. W 2014 roku odnotowano zaledwie 263 przejęcia, co pozwala na stwierdzenie że pod tym względem rynek porównywalny jest do tego sprzed 2008 roku.

Oczekiwania sprzedających napędzane ego właścicieli były zbyt wysokie, a kupujących z byt niskie, w konsekwencji prowadziło to do zerwania wielu dobrze zapowiadających się procesów fuzji i przejęć.

Wycena przedsiębiorstwa przydatna jest w wielu sytuacjach, jednakże przede wszystkim wtedy, gdy dochodzi do sprzedaży firmy lub jej udziałów bądź też pozyskiwania inwestora. Jej rzetelne sporządzenie pomaga w osiągnięciu lepszych warunków transakcji, bowiem w trakcie negocjacji pozwala oprzeć się na faktach, a nie na intuicyjnych odczuciach i emocjach.