Wszystkie tajemnice ratingów przedsiębiorstw

Przeczytaj także: Agencje ratingowe straciły zaufanie inwestorów

Ratingi wewnątrzbankowe stanowią wynik wewnętrznego pomiaru ryzyka banku. Klient banku oceniany jest według wewnętrznych procedur bankowych. Możliwość stosowania ratingów wewnętrznych dla celów adekwatności kapitałowej przewidziana w Nowej Umowie Kapitałowej (dalej w tekście oznaczana jako NUK) ma istotne znaczenie i to zarówno dla banków, jak i dla przedsiębiorstw-kredytobiorców. Komitet Bazylejski uważa, że w wielu przypadkach ratingi wewnętrzne biorą pod uwagę dodatkowe informacje o kliencie (tzw. informacje miękkie), które pozostają zazwyczaj poza zasięgiem zewnętrznej instytucji oceniającej wiarygodność kredytową, takie jak szczegółowy monitoring rachunków klienta i lepszą znajomość wszelkich gwarancji lub zabezpieczenia kredytowego.

Ratingi wewnętrzne mogą obejmować także o wiele szerszy zakres kredytobiorców, dostarczać, dzięki punktacji kredytowej, ocen dotyczących zdolności kredytowej osób prawnych oraz małych i średnich przedsiębiorstw, a także ocen dotyczących dużych kredytobiorców niemających ratingu. Komitet Bazylejski zachęca do rozwoju i wzmocnienia zarządzania ryzykiem kredytowym, zamiast pokładania nadmiernego zaufania w ocenach wiarygodności kredytowej przyznawanych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej.

Jak ogólnie polepszyć rating? W krótkim czasie - poprzez lepszą komunikację z bankiem. Przepływ informacji sprzyja usunięciu wszelkich wątpliwości, jakie mogłyby się pojawić w trakcie analizy wniosku kredytowego lub emisyjnego. W dłuższym zaś okresie – poprawa relacji kapitałowo-majątkowych, struktury kapitału przedsiębiorstwa, prowadzenie spójnej polityki zarządzania ryzykiem.

W praktyce nie jest zbyt różowo. MSP (małe i średnie przedsiębiorstwa) z różnych powodów niechętnie udzielają informacji o swojej działalności. Często ze względu na formę prawną działalności – nie dysponują odpowiednimi dokumentami (np. działalność gospodarcza, która nie ma obowiązku prowadzenia szczegółowej dokumentacji finansowej). Jednak w interesie przedsiębiorstwa jest zmiana tego stanu rzeczy. Tylko wtedy, gdy bank otrzyma dokumenty informujące o wszelkich ważnych faktach dotyczących projektu przewidywanego do finansowania, możliwe będzie uzyskanie dobrego ratingu; brak odpowiednich dokumentów powoduje obniżenie noty, a to z kolei powoduje wyższe koszty kredytu lub w ogóle odmowę jego udzielenia.

Jako istotne dokumenty finansowe w komunikacji przedsiębiorstwa z bankiem uznawane są: bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych, biznesplan. Dokumenty takie powinny być mieć charakter historyczny tj. powinny być sporządzane dla kilku poprzednich lat. Bardzo ważne jest również przedstawienie prognoz wyników na najbliższe lata. Na rating przedsiębiorstwa wpływa również organizacja jego działalności, polityka zarządzania ryzykiem, w tym sposób asekuracji majątku przedsiębiorstwa, jak również ocena osób zarządzających.

Na wynik noty ratingowej może wpłynąć również krąg osób reprezentujących przedsiębiorstwo w instytucji pośrednika finansowego lub w towarzystwie ratingowym. Dobrze przygotowany zespół dwóch, trzech osób w sposób jasny i przekonujący informujący o położeniu przedsiębiorstwa może korzystnie oddziaływać na wynik ratingu. Dobre przygotowanie do rozmowy, dostarczenie wszystkich niezbędnych dokumentów, unikanie ukrywania istotnych informacji o przedsiębiorstwie, nawet jeżeli są one niekorzystne, pozwala pozyskać wzajemne zaufanie i w razie potrzeby ułatwia podjęcie działań przyczyniających się do poprawy ratingu.