Polskie startupy, czyli młodość, wykształcenie i duża pewność siebie

Przeczytaj także: PARP: dla 80% Polaków założenie działalności gospodarczej to nic trudnego

Startupy, czyli młodość + wykształcenie

Jak wynika z raportu GEM Polska, w działalność firm, których staż rynkowy nie przekracza 3,5 roku, zaangażowanych jest w naszym kraju przeszło 1,3 mln osób, z czego aż 44% legitymuje się minimum wyższym wykształceniem. W grupie tej zaznacza się przewaga mężczyzn, ale jest ona stosunkowo niewielka (53 proc. vs 47 proc.). Najczęściej zaangażowane w młode biznesy są osoby pomiędzy 25. a 34. rokiem życia oraz przedsiębiorcy w wieku 35–44 lata. Reprezentanci innych grup wiekowych są w nowych biznesach znacznie większą rzadkością.

Wyniki analizy wielkości gospodarstw domowych właścicieli młodych firm wskazują, że najwięcej tego typu biznesów jest zakładanych przez osoby będące w czteroosobowych gospodarstwach domowych.

Respondenci badania wskazywali, że powstawaniu startupów najczęściej nie sprzyja brak kapitału na rozpoczęcie działalności (81 proc. wskazań), brak wiary we własne umiejętności (77 proc.), brak wiedzy branżowej i specjalistycznej niezbędnej do rozpoczęcia działalności (55 proc.), a także brak pomysłu na firmę (53 proc.) czy stałe zobowiązania finansowe (51 proc.).

Gdy młodzi przedsiębiorcy już zdecydują się na podjęcia działalności, muszą natomiast poradzić sobie z nie do końca przychylnym otoczeniem biznesowym. Ich zdaniem rozwój utrudniają wysokie obciążenia podatkowe (64 proc. wskazań), trudności w znalezieniu klientów (57 proc.) i nadmiar biurokracji czy formalności (53 proc.).

Wnioski z badania startupów realizowanego w ramach projektu GEM wskazują na ogromny potencjał młodych polskich firm, nie pozostawiają jednak wątpliwości co do trudności, z którymi młodzi przedsiębiorcy muszą się mierzyć. Biorąc pod uwagę najczęściej wymieniane bariery wzrostu startupów, pomocne może się okazać skorzystanie ze wsparcia rozwoju kompetencji kluczowych dla rozpoczęcia działalności i zarządzania firmą oraz umiejętności zdobywania kapitału czy orientacji w przepisach – mówi Paulina Zadura, dyrektor w Departamencie Analiz i Strategii PARP.

Motywacje i postrzeganie młodych firm

Czynnikiem decydującym o założeniu biznesu w przypadku młodych firm działających w Polsce najczęściej jest chęć usamodzielnienia się (27 proc). Na kolejnych miejscach plasują się:

• Chęć wykorzystania doświadczenia zdobytego w dotychczasowej pracy (23 proc.)
• Ciekawy pomysł na biznes (12 proc.)
• Niezadowolenie z poprzedniej pracy (7 proc.)
• Wcześniejsze doświadczenia z prowadzenia własnej firmy (6 proc.)
• Utrata pracy (6 proc.)
• Zachęta ze strony rodziny/przyjaciół (5 proc.)

Najrzadziej wymieniane czynniki pokazują, w jakich obszarach polski ekosystem startupów, choć obiecujący, ma jednak sporo do nadrobienia: 2 proc. pytanych wskazało na możliwość zainwestowania posiadanego kapitału, a zaledwie 1 proc. na okazję do założenia biznesu na próbę, np. w ramach akademickiego inkubatora przedsiębiorczości.

Młodzi przedsiębiorcy optymistycznie postrzegają swoją pozycję rynkową, ale niewielu z nich ocenia, że ich działalność jest rewolucyjna w skali branży czy kraju. Zdaniem 94 proc. pytanych ich firma wyróżnia się potencjałem wzrostu, 62 proc. uważa, że dysponuje unikalnymi przewagami konkurencyjnymi, ale tylko 7 proc. jest zdania, że zmieni dotychczasowe zasady działania swojej branży, a jedynie 1 proc. startupów postrzega swój biznes jako innowacyjny w skali świata.

Przedstawiciele startupów odpowiedzieli również na pytania odnośnie źródeł finansowania działalności:

Nie od dziś wiemy, że powstawanie, a przede wszystkim rozwój przedsiębiorstw, w tym w szczególności opartych o nowe technologie startupów, jest kluczowy dla budowy konkurencyjnej gospodarki. Polski ekosystem startupów rozwija się w ostatnich latach dynamicznie, ale wciąż, jak pokazuje raport GEM, występuje w nim niewykorzystany potencjał. Elastyczność i kreatywność wielu, także młodych, biznesów w okresie pandemii pokazuje, że często to niesprzyjające warunki i wymuszone ograniczenia mogą stać się motorem kreującym nowe kierunki aktywności lub dodatkowo napędzającym już istniejące przedsięwzięcia – mówi Anna Tarnawa, kierownik z Departamentu Analiz i Strategii PARP.

„Global Entrepreneurship Monitor” jest największym międzynarodowym projektem badawczym w obszarze przedsiębiorczości. Projekt został utworzony w 1997 r. z inicjatywy naukowców z Babson College (USA) oraz London Business School (Wielka Brytania). Raport ma dwie odsłony, globalna (j. angielski) publikowana jest na przełomie I/II kwartału oraz lokalna (wydawana w języku ojczystym; dowolność organizacji zaangażowanych w poszczególnych krajach). Za wsad dotyczący polskiego społeczeństwa odpowiedzialny jest PARP. Ostatnia wersja globalna ukazała się po raz 21 (uczestniczyło w niej 54 państw).