Gabinet Cieni BCC: najnowsze rekomendacje dla rządu

Przeczytaj także: Gabinet Cieni BCC publikuje nowe wskazania dla rządu

Ochrona Zdrowia

ANNA JANCZEWSKA-RADWAN, minister ds. systemu ochrony zdrowia Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

1. Przeprowadzenie zapowiadanej w lutym przez ministra zdrowia Ł. Szumowskiego ogólnonarodowej debaty o służbie zdrowia, która przygotuje założenia do zmian w systemie ochrony zdrowia w perspektywie 20 – 30 lat. W debacie mają wziąć udział przedstawiciele wszystkich interesariuszy rynku ochrony zdrowia tj. pacjentów, świadczeniodawców, pracodawców, pracowników ochrony zdrowia, rządu i samorządów i odpowiedzieć na pytanie „gdzie chcemy iść” – jak powiedział minister Szumowski. Uważa on też, że wiele rozwiązań wypracowanych w ramach takiego szerokiego dialogu mogłoby być realizowanych niezależnie od grupy politycznej, która będzie rządziła Polską za kilkanaście lat. Komitet organizacyjny przedstawi propozycję rady programowej i być może w maju/czerwcu rozpocznie się pierwsza debata. Kolejne mają się odbywać co miesiąc lub dwa, a całość zakończyć po I kwartale 2019.To bardzo ważna i niezwykle cenna deklaracja pana Ministra, która powinna być przyczynkiem do stworzenia dokumentu wizji i strategii dla ochrony zdrowia ponad podziałami partyjnymi. Przyjmujemy tę deklarację z ogromną satysfakcją, tym bardziej, że to Gospodarczy Gabinet Cieni BCC, już na swoim pierwszym posiedzeniu w kwietniu 2012 roku, wskazał jako priorytet działań ministerstwa zdrowia stworzenie spójnej wizji systemu ochrony zdrowia i potem ponawiał ten apel przez kolejne lata.

2. Dalsze procedowanie obywatelskiego projektu o nakładach finansowych na zdrowie, zakładającego ich zwiększenie do 6,8% PKB w trzy lata. Wcześniej uchwalona ustawa zakłada wzrost tylko do 6% PKB i to w ciągu ośmiu lat. Minister zdrowia, w trosce o właściwe zabezpieczenie potrzeb zdrowotnych Polaków i stosowny wzrost wynagrodzeń dla pracowników ochrony zdrowia, powinien zabiegać o takie środki u premiera M. Morawieckiego, który uznał zagadnienia zdrowia za jeden z najważniejszych priorytetów swojego rządu.

3. Wypracowanie, wraz z resortem nauki i szkolnictwa wyższego, wniosków do dalszych działań wynikających z realizacji programu strategicznego „Profilaktyka i leczenie chorób cywilizacyjnych” STRATEGMED, który został bardzo krytycznie oceniony przez NIK. Jak stwierdziła Izba plan ten opracowano nieprawidłowo w czerwcu 2012 r., a program realizowano niezgodnie z przyjętym harmonogramem i planem finansowym. NIK oceniła, że minister zdrowia miał nieznaczny wpływ na jego opracowanie i nie odpowiadał on zdefiniowanym przez niego potrzebom w zakresie chorób cywilizacyjnych. W latach 2012-2017 wydano z tego programu 320 mln zł i zachodzi przypuszczenie, że wydatki te mogą być uznane za zmarnowane.

Prawo gospodarcze

RYSZARD KALISZ, minister ds. prawa gospodarczego Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

1. Rządowy projekt ustawy o zasadach wspierania nowych inwestycji.

Projekt wprowadza mechanizm udzielania wsparcia przedsiębiorcom w podejmowaniu nowych inwestycji w Polsce. Proponowane wsparcie zastąpi dotychczasowy system funkcjonujący w specjalnych strefach ekonomicznych. W nowej koncepcji, zachęty podatkowe będą dostępne na całym obszarze Polski (bez ograniczeń terytorialnych), ale z zachowaniem zasad dotyczących przeznaczenia terenu. Proponowane rozwiązanie zwiększy atrakcyjność inwestycyjną Polski poprzez stworzenie warunków sprzyjających lokowaniu w naszym kraju ambitnych przedsięwzięć gospodarczych.

2. Projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii.
Nowe regulacje przyczynią się do efektywnego wykorzystania odnawialnych źródeł energii (oze), a także zwiększonego użycia do celów energetycznych produktów ubocznych z rolnictwa i przemysłu wykorzystującego surowce rolnicze. Będą też służyć wypełnieniu zobowiązań międzynarodowych dotyczących wykorzystania oze w ogólnym zużyciu energii. Przewidywane rozwiązania wychodzą naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców działających w obszarze energetyki odnawialnej.

System stanowienia prawa

WITOLD MICHAŁEK, minister ds. procesu stanowienia prawa Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

Rząd powinien jak najszybciej przeanalizować i wdrożyć zalecenia Najwyższej Izby Kontroli, odnoszące się do dokonywania Oceny Skutków Regulacji (OSR) na rządowym etapie procesu legislacyjnego, zawarte w dokumencie pokontrolnym z 5 marca 2018 roku. Oznacza to konieczność podjęcia następujących działań:

1. Pełne wykorzystywanie w procesie legislacyjnym instrumentu doskonalenia prawa jakim jest OSR. Wzrost rangi OSR powinien skutkować pojawieniem się determinacji w poprawianiu jakości prawa.

2. Wypracowanie i wdrożenie wewnętrznych rozwiązań organizacyjnych, które w sposób skuteczny będą wpływały na zapewnienie jakości dokonywania OSR (np. z wykorzystaniem już istniejących Zespołów ds. OSR).

3. Przeprowadzanie kluczowych elementów OSR (w szczególności oceny przewidywanych skutków społeczno-gospodarczych regulacji oraz angażowanie partnerów społecznych) na wstępnym etapie planowania interwencji, co umożliwi wykorzystanie ich wyników.

4. Kontynuowanie działań mających na celu podnoszenie poziomu wiedzy i kompetencji dokonywania OSR u wszystkich pracowników zaangażowanych w czynności związane z jej dokonywaniem.

5. Wprowadzenie obowiązku przedstawiania/dokumentowania wyników analizy poszczególnych wariantów rozwiązań problemu branych pod uwagę w ramach OSR. Zapewni to rzeczywiste przeprowadzanie analiz w tym zakresie, a tym samym ograniczy sytuacje, w których OSR sprowadza się do uzasadnienia uprzednio podjętych decyzji.

6. Rozważenie przeprowadzania OSR ex-post w stosunku do wszystkich ustaw.

Środowisko naturalne

RYSZARD PAZDAN, minister środowiska Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

1. W dalszym ciągu kluczowym, środowiskowym priorytetem rządu jest określenie i przyjęcie w jak najkrótszym czasie polityki energetycznej państwa w perspektywie najbliższych 10 – 20 lat.

Polityka ta powinna przede wszystkim uwzględniać aspekty gospodarcze, a nie polityczne i być zsynchronizowana z celami Unii Europejskiej. Należy zdecydowanie nadać większą rangę odnawialnym źródłom energii jako jedynym, zapewniającym rzeczywiste bezpieczeństwo energetyczne państwa, tym bardziej, że z uwagi na duży postęp technologiczny źródła te już obecnie zapewniają najniższe koszty wytwarzania energii elektrycznej. Z uwagi na duże opóźnienia w tym zakresie, już obecnie pod znakiem zapytania stoi zrealizowanie zobowiązań Polski zwiększenia udziału OZE w miksie energetycznym do co najmniej 15% do 2010 roku. Badania niemieckiego instytutu Fraunhofer ISE, bazujące na masowych doświadczeniach niemieckich pokazują, że odpowiednia polityka gospodarcza w tym zakresie pozwala na istotne obniżenie kosztów produkcji energii elektrycznej nawet poniżej kosztów energii z węgla brunatnego, czyli w granicach 4 eurocentów/kWh (sic!). Stawia to pod znakiem zapytania sens inwestowania w technologie węglowe w ogóle.

2. Drugim, ciągłym od wielu lat i niezwykle zaniedbywanym problemem, jest zła jakość powietrza zagrażająca zdrowiu i życiu niemal całej populacji Polaków.
BCC od wielu lat wskazuje, że jest to zarówno problem społeczny jak i gospodarczy. Wymaga wprawdzie zdecydowanej reakcji ze strony rządu, ale przede wszystkim konsekwentnej realizacji przez administrację samorządową ustalonych w formie prawa lokalnego planów działań naprawczych wynikających z opracowanych Programów Ochrony Powietrza. Zła jakość powietrza wynika przede wszystkim ze słabej realizacji tych planów.

Skuteczność działań wymaga integracji wielu służb samorządowych nie tylko związanych z ochroną środowiska, ale i planowaniem przestrzennym, transportem, usługami ekosystemowymi czy globalnie z zielenią. Jest to jedno z najtrudniejszych zadań związanych z zarządzaniem jakością środowiska. Przyjęty przez Radę Ministrów program „Czyste powietrze” powinien być zatem uzupełniony o odpowiednie działania systemowe w tym zakresie.

Spółdzielczość

MIECZYSŁAW GRODZKI, minister ds. spółdzielczości Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC

1. Specustawa mieszkaniowa.
Rząd przyznaje już, że program Mieszkanie plus nie przebiega najlepiej. By to zmienić, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju przygotowuje specustawę mieszkaniową. Tempo, w jakim program Mieszkanie plus się rozwijał, nie było wystarczające. W założeniach mają powstać mieszkania dostępne cenowo na wynajem. Pomysłodawcy przewidzieli także opcję dojścia do własności takiego mieszkania. Czynsz ma być wyraźnie niższy niż w przypadku komercyjnego wynajmu. Tym problemom ma służyć specjalna ustawa mieszkaniowa. Rząd chce polepszyć warunki do realizacji tego programu, ale generalnie chce polepszyć warunki w Polsce do prowadzenia inwestycji. W dużym stopniu dotyczą one mieszkalnictwa właśnie dlatego, że w Polsce brakuje mieszkań. Ustawa ureguluje przede wszystkim przyspieszony tryb podejmowania decyzji w sprawie lokalizacji inwestycji mieszkaniowych, w sytuacji, gdy przeznaczenie gruntu – według studium lub planu zagospodarowania przestrzennego – jest inne niż mieszkaniowe. Obecnie, nawet w sytuacji, kiedy gmina i inwestor są zgodni, co do nowego przeznaczenia, formalności związane ze zmianą planu są nadmiernie długie i nie pozwalają na szybkie rozpoczęcie inwestycji.

Ponadto, przepisy zniosą zapewne ograniczenia w dysponowaniu zasobami własności rolnych Skarbu Państwa. Oznacza to, że po zmianie przepisów będzie możliwość zbycia gruntu z przeznaczeniem rolnym, jeżeli znajduje się on na terenie, czy w obrębie miasta, co jednoznacznie wskazuje, że nie będzie on mógł być wykorzystywany do celów rolniczych.