Gabinet Cieni BCC publikuje rekomendacje dla rządu nowej kadencji

Przeczytaj także: Gabinet Cieni BCC publikuje nowe wskazania dla rządu

WSKAZANIA dla rządu nowej kadencji

Gospodarka

DR JANUSZ STEINHOFF, minister gospodarki Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

Ministerstwo Energii – współpraca z Urzędem Regulacji Energetyki

1. W trybie pilnym należy opracować Politykę Energetyczną Polski obejmującą horyzont czasowy do 2050 roku. Przyjęta strategia energetyczna powinna uwzględniać konsekwencje przyjętej przez Unię Europejską polityki klimatycznej. Opracowany dokument powinien obejmować realizację koncepcji budowy europejskich konkurencyjnych rynków energii elektrycznej i gazu ziemnego oraz uwzględniać problemy bezpieczeństwa dostaw zarówno paliw jak i energii elektrycznej. Docelowy miks energetyczny powinien zapewniać poprawę stanu środowiska naturalnego oraz uwzględniać kryteria ekonomiczne w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu regulacyjnym UE.

2. W Radzie Ministrów należy przywrócić racjonalny układ kompetencji z uwzględnieniem uwarunkowań wynikających z ustawy o działach administracji rządowej. Należy dokonać krytycznej analizy struktury Rady Ministrów funkcjonującej w ostatnich latach (zwiększenie liczby organów administracji państwowej o nieprecyzyjnie określonych kompetencjach). Zdecydowanie należy oddzielić funkcje regulacyjne od właścicielskich, pozostających w kompetencjach poszczególnych ministerstw. Należy wzmocnić pozycję i kompetencje Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz regulatorów – Urzędu Regulacji Energetyki, Urzędu Transportu Kolejowego.

3. Krytycznej analizie należy poddać procedury i stosowaną praktykę realizacji inwestycji publicznych. Uwzględnić należy fakt, iż znacząca część inwestycji wykazuje znaczne opóźnienie, które generują straty skarbu państwa. Rażącym przykładem niesprawności tych procesów są inwestycje realizowane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad oraz PKP Polskie Linie Kolejowe SA.

Finanse

PROF. STANISŁAW GOMUŁKA, minister finansów Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

1. Zatrzymanie bardzo wysokiej w ostatnich czterech latach inflacji prawa gospodarczego, szczególnie w obszarze podatków PIT i CIT, w połączeniu z dużo większą jednoznacznością przepisów. Celem powinno być radykalne zmniejszenie niepewności z urzędami podatkowymi i czasu obsługi podatków przez zarządy i właścicieli firm. Także zasadnicze zmniejszenie represyjności prawa poprzez eliminację proponowanej teraz konfiskaty rozszerzonej i odpowiedzialności solidarnej oraz eliminację dużego ryzyka bardzo wysokich kar w sytuacjach niepewności.

2. Utrzymanie średniego w okresie cyklu koniunkturalnego deficytu sektora finansów publicznych w pobliżu zera, m.in. poprzez zmniejszenie dopłat budżetu do systemu emerytalnego i zwiększenie roli podatku VAT, zwiększenie wydatków na zdrowie poprzez wzrost składki zdrowotnej i instrument współpłacenia.

3. Rozpoczęcie przebudowy publicznych inwestycji poprzez wzrost udziału w nich wydatków na ochronę zasobów wodnych, zamykanie kopalń węgla kamiennego i brunatnego, poprawę jakości elektrycznej sieci przesyłowej oraz eliminację smogu.

4. Usunięcie zakazu zwalniania pracownika w okresie 4 lat przed formalnym wiekiem emerytalnym 60/65 lat. Zwiększy to zatrudnienie osób w okresie przedemerytalnym, co zwiększy świadczenia emerytalne i zmniejszy nieco napięcia na rynku pracy.

5. Wyeliminowanie urlopu wypoczynkowego za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

6. Zmniejszenie znacząco maksymalnego okresu pobierania wynagrodzenia chorobowego pracownika z obecnego poziomu 33 dni.

Cyfryzacja i rozwój społeczeństwa informacyjnego

KRZYSZTOF SZUBERT minister ds. cyfryzacji Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC

1. Konsekwentne wdrażanie w Polsce europejskiej strategii Jednolitego Rynku Cyfrowego (Digital Single Market) ze szczególnym uwzględnieniem najważniejszych jej elementów, jak: cyberbezpieczeństwo, technologia 5G, sztuczna inteligencja (AI), internet rzeczy (IoT), rozwiązania chmurowe (Cloud), e-zdrowie oraz superkomputery dużej mocy (HPC). Wg. Komisji Europejskiej potencjał rynku samej UE w zakresie implementacji ww. strategii JRC szacowany jest na ponad 415 miliardów euro rocznie.

2. Stymulowanie długoterminowego rozwoju w Polsce szerokorozumianych kompetencji cyfrowych połączonego z programem „zatrzymywania” talentów. Według OECD 14 proc. zawodów zagrożonych jest automatyzacją, a 32 proc. ulegnie zdecydowanej zmianie poprzez wdrożenie innowacyjnych technologii cyfrowych. Ponad 40 proc. nowych miejsc pracy powstałych w ostatnich latach to miejsca pracy w zawodach związanych z szerokorozumianą branżą technologii cyfrowych. IDC prognozuje, że do końca 2020 roku blisko trzy czwarte firm na świecie postawi na cyfrową transformację jako główne założenie strategii rozwoju.

3. Postawienie na bliską współpracę rządu oraz środowisk biznesowych – szczególnie środowisk organizacji pracodawców reprezentatywnych w skali kraju – w obszarze budowania wspólnych strategii rozwoju państwa poprzez innowacyjność gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem technologii cyfrowych. Jesteśmy świadkami tzw. transformacji cyfrowej gospodarek i przechodzenia na gospodarki oparte na danych. To dane są obecnie najcenniejszym zasobem. Musimy działać razem.

Rynek pracy i prawo pracy

ZBIGNIEW W. ŻUREK, minister pracy Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

1. Stworzenie nowego Kodeksu pracy, a właściwie Kodeksu zatrudnienia.

Business Centre Club od lat konsekwentnie postuluje stworzenie nowego Kodeksu pracy na miarę XXI wieku. Obecny Kodeks pracy powstał w roku 1974, szczytowym momencie „epoki Gierka”, ponad 45 lat temu. W ciągu tych czterdziestu pięciu lat w Polsce i na świecie nastąpił szereg wydarzeń społecznych i politycznych, mających wielki, bezpośredni i pośredni wpływ na stosunki pracy. Polska przeszła od biurokratycznego tzw. „socjalizmu” do kapitalistycznej, otwartej na świat, gospodarki rynkowej.

Już choćby to otwarcie wymaga od nas aktywnego i skutecznego uczestnictwa w permanentnych zmianach, wymusza na polskich firmach stałe działania, mające na celu podnoszenie ich konkurencyjności. Należy podkreślić, że nie chodzi tu o proste konkurowanie ceną, nie chodzi o możliwie najniższe zarobki pracowników i możliwie oszczędne tworzenie nowych miejsc pracy. Chodzi o wzrost produktywności, o stałą budowę polskiej gospodarki, wykorzystującej istniejące dziś rezerwy, o przebudowę stosunków zatrudnienia tak, by jednocześnie pracownicy mogli zarabiać więcej a firmy stawały się bardziej konkurencyjne.

Środkiem do tego celu może być także reforma pracy, unowocześnianie stosunków zatrudnienia. Kodeks pracy jest i będzie podstawowym aktem, regulującym stosunki pomiędzy pracownikami i pracodawcą. Dlatego powinien być nowoczesny, możliwie prosty i jasny, aktywnie wpisujący się w aktualną, globalną rzeczywistość gospodarczą. Chodzi o obiektywny akt prawny, optymalnie służący tak pracodawcom i pracobiorcom, jak rozwojowi Polski oraz wzrostowi konkurencyjności polskiej gospodarki.

Efektem ubocznym stale rozwijającej się światowej gospodarki są także nowe, niespotykane dotąd stosunki zatrudnienia, nie tylko stosunki pracy. Przełamany został monopol umowy o pracę, choć w Polsce, nowoczesne formy realizacji aktywności zawodowej stosuje jedynie ok. ¼ zatrudnionych, a ¾ świadczy pracę na podstawie klasycznych umów o pracę.
Nie będzie chyba przesadą stwierdzenie, że niemal codziennie tworzą się nowe formy relacji pracownik – pracodawca i będą się tworzyć. Dlatego też, zamiast z nimi walczyć, należy przyjmować je, dbając o sprawiedliwy podział praw i obowiązków. Mówiąc o nowym Kodeksie zatrudnienia warto włączyć (i włączać później) w jego regulacje nowe stosunki zatrudnienia.

Dwukrotnie, w latach 2002-2006 oraz 2016-2018, powoływano Komisje Kodyfikacyjne Prawa Pracy. Dwukrotnie wyniki prac obu komisji pozostały bez dalszego biegu, nieskierowane na ścieżkę legislacyjną. Otwartym pytaniem pozostaje kwestia, dlaczego tak się stało? Jakie błędy (ewentualnie) popełniono? Co zrobić, by uniknąć ich w przyszłości?

Może należy zmienić system prac nad nowym kodeksem? Może prace w przyszłej nowej Komisji Kodyfikacyjnej poprzedzić opracowaniem założeń (w całości lub choćby w części) przez reprezentatywnych praktyków, na przykład członków Rady Dialogu Społecznego? Pracując nad założeniami do przyszłego Kodeksu zatrudnienia należy przeanalizować pod kątem ewentualnego zastosowania możliwie wszystkie rozwiązania, nawet te odległe od dziś istniejących w polskiej przestrzeni prawnej. Należy szanować zdanie każdego uczestnika debaty; także te najbardziej skrajne – co nie znaczy, że wszystkie one zostaną umieszczone w wypracowywanych założeniach.
Przedstawiane problemy ujmować pakietowo, nie bać się formuły „coś za coś”. Dopiero tak powstały projekt założeń stałby się przedmiotem prac Komisji Kodyfikacyjnej, a później trafiłby na ścieżkę legislacyjną.

2. Działania na rzecz wzrostu podaży pracy.
Należy zintensyfikować działania, mające na celu wzrost podaży pracy. W tym celu należy ułatwić wchodzenie i/lub możliwość powrotu na rynek pracy tym pracownikom i ich grupom, pośród których można znaleźć potencjalne rezerwy. Są nimi między innymi bezrobotni i poszukujący pracy, seniorzy, migranci, Polacy mieszkający za granicą, studenci.
Wzrost podaży pracy ma na celu utrzymanie wzrostu gospodarczego oraz poziomu produkcji. Rysują się tu dwa kierunki strategiczne, które należy wdrożyć:

a) Usprawnienie rejestracji pracowników cudzoziemskich. Skrócenie rejestracji do 48h poprzez przeniesienie zadań Urzędów Wojewódzkich do Powiatowych Urzędów Pracy. Są tam zarówno kompetencje jak i doświadczenie, gdyż w przeszłości to one zajmowały się tymi działaniami na rzecz firm.

b) Stworzenie silnych zachęt lub sankcji ekonomicznych, które spowodują dalszą, zwiększoną aktywność zawodową pracowników 50+, studentów oraz ułatwią powrót matek do pracy. Efekty wdrożenia pierwszego kierunku są pilne i równocześnie łatwo je osiągnąć. Efekty kierunku drugiego będą zauważalne po ok. 2 latach od wdrożenia.