Pół Polski czyta pirackie e-booki

Przeczytaj także: Nielegalne e-booki. Czytamy, bo nie znamy prawa?

Dlaczego skala piractwa ebooków jest w naszym kraju tak ogromna? W odpowiedzi na to pytanie można wymienić co najmniej 3 przyczyny:

• społeczne przyzwolenie, które dotyczy zarówno książek elektronicznych, jak również innych dóbr kultury;
• łatwa dostępność pirackich treści;
• niewystarczająca wiedza na temat zgodnego z prawem użytkowania książek elektronicznych.

Okazuje się również, ze bardzo często osoby kupujące ebooki są mniej lub bardziej świadomymi piratami cyfrowych treści. Spośród prawie 1900 klientów internetowej księgarni Virtualo, respondentów biorących udział w badaniu nt. e-piractwa, do ściągania ebooków z nielegalnych źródeł przyznała się co trzecia osoba. Skoro łatwo można pozyskać treści za darmo, nie powinno budzić zdziwienia, że znaczna część osób korzysta z takiej możliwości. Pytani o skalę piractwa ebooków respondenci, biorący udział w badaniu Virtualo i Instytutu GRAPE odpowiadali, iż ich zdaniem z nielegalnych źródeł pobiera książki elektroniczne co drugi kupujący ebooki.

Zdajemy sobie sprawę, iż piractwa ebooków nie da się wyeliminować, ale można próbować zmniejszyć jego skalę przez systemowe działania polegające z jednej strony na edukacji, a z drugiej strony na egzekwowaniu prawa. Wymagają one jednak zaangażowania różnych podmiotów biorących udział w procesie powstawania i dystrybucji utworów oraz samych twórców. Obecnie edukacja w Polsce na temat poszanowania praw autorskich w zasadzie nie istnieje, a serwisy udostępniające i zarabiające na ebookach z nielegalnych źródeł wciąż są bezkarne – komentuje Robert Rybski, prezes Virtualo.

Straty wynikające z piractwa ebooków ciężko oszacować przy wartości polskiego rynku wydawniczego wycenianego na około 2 mld złotych, w którym wartość rynku ebooków to około 60 mln złotych. Próby oszacowania strat podjęła się Biblioteka Analiz, która 3 lata temu podawała, iż piractwo ebooków może pozbawiać branżę wydawniczą nawet około 250 mln rocznie. Według szacunków Virtualo ta kwota jest niższa, ale może stanowić nawet roczną wartość polskiego rynku ebooków wycenianego w 2015 roku na 60 mln złotych i z prognozami na 2016 roku na poziomie 85 mln złotych.

Z piractwem można walczyć dopasowując się do potrzeb e-czytelników, proponując im na przykład oferty w formie abonamentów. Ciekawą alternatywą w przypadku zakupu ebooków okazuje się, że może być system Pay What You Want, czyli płać ile chcesz. W opinii połowy ankietowanych, biorących udział w badaniu Virtualo i GRAPE UW, takie rozwiązanie pozwoli zapewnić twórcom godziwe wynagrodzenie, a co czwarty respondent jest przekonany, iż faktyczne wpłaty będą zbyt niskie.

Piractwo ebooków rozpatrywane przede wszystkim w kontekście ochrony praw autorskich jest jednym z tematów wzbudzających największe emocje wśród polskich internautów, a równocześnie obnażających brak systemowej edukacji na temat poszanowania praw autorskich. Pojawiają się jednak na polskim rynku próby promocji legalnych źródeł ebooków, w których uczestniczą zarówno autorzy, wydawcy jak i dystrybutorzy. Jedną z nich jest trwająca właśnie w mediach społecznościowych oraz w blogosferze kampania „Czytam legalnie, a Ty?” z udziałem znanych pisarzy i publicystów młodego pokolenia.

Informacje o badaniu
Badanie „Nowoczesne sposoby czytania” zrealizowane przez Virtualo i Instytut GRAPE UW na próbie 1890 respondentów.