Rozwój demograficzny Polski 2013

Przeczytaj także: Rozwój demograficzny Polski 2012

Migracje zagraniczne ludności

W latach 2007-2010 obserwowano spadek liczby wyjazdów za granicę na pobyt stały (z ok. 47 tys. do 17 tys.), po czym nastąpił ich wzrost do ponad 21 tys. w 2012 r. Szacuje się, że w 2013 r. wzrost ten będzie większy ponieważ do końca trzeciego kwartału na stałe opuściło Polskę już prawie 26 tys. osób. Jednocześnie, według wstępnych szacunków skala imigracji na stałe w 2013 r. była nieco mniejsza niż w 2012 r., kiedy wyniosła prawie 15 tys. Wśród imigrantów dominują Polacy, którzy po zamieszkiwaniu na stałe za granicą decydują się na powrót do kraju – w ostatnich latach stanowią oni prawie 90% wszystkich imigrantów. Ze wstępnych danych wynika, że ujemne saldo migracji definitywnych w 2013 r. wyniosło ok. -22 tys. (wobec -6,6 w 2012 r.).

Szacuje się, że w końcu 2012 r. poza granicami Polski przebywało czasowo 2130 tys. mieszkańców naszego kraju, tj. o ok. 70 tys. więcej niż w roku poprzednim. Wśród emigrantów dominowały osoby, które swój czasowy wyjazd za granicę łączyły z podejmowaniem pracy lub jej poszukiwaniem. Wyniki ostatniego spisu powszechnego ludności wykazały, że w końcu marca 2011 r. ogólny odsetek osób przebywających za granicą w związku z pracą wyniósł ok. 73%. Odsetek ten różnił się w zależności od kraju przebywania; najwyższy - ok. 90% - odnotowano dla osób przebywających w Niderlandach. Najważniejszymi kierunkami polskiej emigracji czasowej w dalszym ciągu pozostają: w Europie - Wielka Brytania, Niemcy, Irlandia, Holandia i Włochy, a poza Europą - Stany Zjednoczone Ameryki. Szacuje się, że ponad 77% czasowych emigrantów przebywa za granicą co najmniej 1 rok.

Struktura ludności według płci i wieku

W ogólnej liczbie ludności Polski szacowanej na ok. 38496 tys. w 2013 r. kobiety stanowią prawie 52%; na 100 mężczyzn przypada ich 107 (wśród ludności miejskiej 111, na wsi 101). Liczebna przewaga mężczyzn występuje wśród ludności w wieku do 48 roku życia – gdzie na 100 mężczyzn przypada 99 kobiet. Dla grupy osób w wieku 49 lat i więcej współczynnik feminizacji.

wynosi 126, przy czym w najstarszych rocznikach wieku (70 lat i więcej) na 100 mężczyzn przypada średnio 180 kobiet. Wśród mieszkańców wsi przewaga liczebna kobiet następuje dopiero począwszy od wieku 61 lat, w miastach – już od 40 roku życia.

W 2013 roku statystyczny mieszkaniec Polski miał przeciętnie 38,7 lat (mediana wieku). Dla mężczyzn parametr ten wyniósł 37,0 lat, kobiety są starsze (w wyniku dłuższego trwania życia) i mają średnio 40,5 lat. Mieszkańcy wsi są młodsi, ich średni wiek to 36,9 lat, w miastach – 39,9 lat. Od roku 2000 statystyczny Polak stał się starszy o 3 lata, a od początku lat 90. ubiegłego wieku o 6,5 roku. W 2000 r. mediana wieku ludności wynosiła 35,4 (w miastach - 36,6, na wsi - 33,5), dla mężczyzn - 33,4, kobiet - 37,4.

Rezultatem przemian w procesach demograficznych, a przede wszystkim trwającej od początku lat 90-tych głębokiej depresji urodzeniowej są zmiany w liczbie i strukturze ludności według ekonomicznych grup wieku. Nastąpiło znaczne zmniejszenie się liczby i odsetka dzieci i młodzieży (0-17 lat). Szacuje się, że w końcu 2013 r. ludności w wieku przedprodukcyjnym było ok. 7 mln. (ok. 65 tys. mniej niż w 2012 r.), a udział w ogólnej populacji wyniósł ok. 18,2%; w 2000 r. - 24,4%, a w 1990 r. - 29%.

Dzieci w wieku poniżej 15 roku życia stanowiły w 2013 r. ok. 15% ogółu ludności wobec ponad 19% w 2000 r., natomiast w 1990 r. stanowiły ¼ ludności Polski.

W latach 2000-2009 – w wyniku wchodzenia w wiek produkcyjny przez osoby urodzone w okresie ostatniego wyżu demograficznego (z początku lat 80. XX w.) - obserwowano duże zmiany wśród ludności tej grupy wieku - rosła zarówno liczba osób w wieku produkcyjnym jak i udział w ogólnej populacji. Od 2010 r. odsetek tej grupy osób obniża się i w 2013 r. wyniósł 63,6% - wynika to także z procesu przesuwania do grupy wieku poprodukcyjnego (60 lat w przypadku kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn) licznych roczników osób urodzonych w pierwszej połowie lat 50. ub. wieku.