Rynek pracy w Polsce III kw. 2011

Przeczytaj także: Dojazdy do pracy w 2010 roku

I. PRACUJĄCY I POPYT NA PRACĘ

Pracujący

Dane za 3q2011 wskazują na kontynuację negatywnych tendencji obserwowanych w zatrudnieniu w poprzednim kwartale, przy utrzymywaniu się słabego popytu na pracę. Po uwzględnieniu sezonowości zatrudnienie – po raz pierwszy od początku 2010 r. – nieznacznie obniżyło się w ujęciu kwartalnym, głównie za sprawą przemysłu. Do spadku zatrudnienia ogółem przyczyniło się zmniejszenie liczby osób zatrudnianych na czas określony oraz pracowników sektora publicznego. Od 1q2011 maleje również znaczenie samozatrudnienia poza rolnictwem.

Zgodnie z wynikami BAEL, jak również danymi ze sprawozdawczości podmiotów powyżej 9 osób dynamika zatrudnienia w gospodarce narodowej w 3q2011 kształtowała się na poziomie zbliżonym do zera. Wg BAEL – po raz pierwszy od 1q2010 – odnotowano redukcję liczby pracujących w stosunku do poprzedniego kwartału. Tym samym obserwowany w trakcie 2010 r. trend wzrostowy całkowicie wyhamował i uległ odwróceniu.
W 3q2011 nieco odmienną tendencją charakteryzowała się kategoria osób zatrudnionych wg danych z gospodarki narodowej (GN), których dynamika kw/kw (sa) utrzymana została na poziomie zbliżonym do poprzedniego kwartału. Wyraźniejsza negatywna reakcja liczby osób pracujących w porównaniu z zatrudnionymi wskazuje na proporcjonalnie silniejsze dostosowanie tzw. zatrudnienia „nieetatowego” do warunków słabnącej koniunktury. Obserwacje z ostatnich 4 lat potwierdzają, że liczba pracujących (zwierająca wszystkie rodzaje świadczenia pracy) reaguje na wahania koniunkturalne w większym stopniu niż liczba zatrudnionych.

Do spadku dynamiki r/r liczby pracujących BAEL w 3q2011 przyczyniło się dalsze osłabienie obserwowanej w ubiegłych latach tendencji wzrostowej liczby samozatrudnionych. W przeciwieństwie do poprzedniego kwartału dotyczyło ono zarówno pracujących na własny rachunek poza rolnictwem, jak również w rolnictwie indywidualnym. W przypadku samozatrudnienia poza rolnictwem obserwowane były jednak nadal niewielkie wzrosty. Również tempo wzrostu liczby pracujących najemnie obniżyło się z 1,0% r/r w 2q2011 do 0,7% r/r sa ).

Odsezonowane dane BAEL w podziale na podstawowe sektory wskazują, że w 3q2011 do obniżenia dynamiki liczby pracujących ogółem przyczynił się głównie przemysł, w nieco mniejszym stopniu także rolnictwo. W sektorze przemysłowym tempo wzrostu zatrudnienia po raz pierwszy od 1q2010 osiągnęło wartości ujemne (-0,6% kw/kw sa). W rolnictwie względna skala redukcji zatrudnienia była podobna. Również zatrudnienie w sektorze usługowym, po okresie stabilnego wzrostu, już czwarty kwartał z rzędu pozostawało praktycznie na niezmienionym poziomie.
Popyt na pracę

W 3q2011 wyhamowaniu wzrostów zatrudnienia towarzyszyło utrzymanie dotychczasowej stagnacyjnej tendencji w zakresie popytu na pracę. W listopadzie b.r. odnotowany został jednak wzrost liczby ofert pracy w UP. „Rynkowa” część popytu na pracę zachowywała się stabilnie.

Stopniowy wzrost popytu na pracę mierzony liczbą wakatów w urzędach pracy obserwowany w ubiegłym roku wyhamował na początku 2011 r. i przez kolejne miesiące zachowywał się stabilnie. W listopadzie b.r. zaobserwowano krótkookresową poprawę – nastąpił wzrost m/m sa liczby ofert zgłaszanych przez firmy do urzędów pracy (o 9,1% m/m, sa). Zmiana ta nie wpłynęła jednak w istotny sposób na wskaźnik popytu na pracę (WRP) publikowany przez BIEC, który od połowy roku systematycznie obniża się.