Jakość życia i spójność społeczna w Polsce 2011

Przeczytaj także: Polskie miasta: znamy liderów jakości usług komunalnych i społecznych

Problemy związane z zaspokojeniem najważniejszych potrzeb

O poziomie życia rodziny decyduje m.in. możliwość zaspokojenia jej potrzeb. Z deklaracji respondentów wynika, że wyłącznie ze względu na brak pieniędzy, w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy poprzedzających badanie zdarzały się sytuacje, w których gospodarstwa domowe nie mogły sobie pozwolić nawet na zaspokojenie elementarnych potrzeb.

W co pięćdziesiątym gospodarstwie domowym osoby dorosłe musiały często rezygnować ze zjedzenia jednego z trzech głównych posiłków w ciągu dnia.

W co czterdziestym gospodarstwie domowym brakowało pieniędzy na zakup odpowiedniego na daną porę roku obuwia.

Trudności finansowe powodowały ograniczenie kontaktów rodzinnych i towarzyskich. W jeszcze większym stopniu rodziny musiały oszczędzać na wypoczynku i turystyce. Na tygodniowy wyjazd wypoczynkowy osób dorosłych nie mogło sobie pozwolić około 42% gospodarstw domowych.

Z przyczyn finansowych nie zawsze zaspokajane były elementarne potrzeby dzieci. W prawie co setnej rodzinie z dziećmi do lat 18 nie starczało pieniędzy na zapewnienie przynajmniej jednego z trzech głównych posiłków w ciągu dnia. Podobnie było w przypadku zapewnienia co najmniej jednej pary obuwia odpowiedniego dla każdej z pór roku. W co trzydziestym gospodarstwie domowym rezygnowano z zakupu zapisanych dzieciom przez lekarza leków, witamin i innych preparatów, a w co piętnastej rodzinie zrezygnowano z niezbędnych dla dzieci wizyt u lekarza dentysty. Jedna trzecia rodzin nie mogła wysłać dzieci na przynajmniej jednotygodniowy wypoczynek poza miejsce zamieszkania.

Poczucie zagrożenia biedą

Część gospodarstw domowych obawia się pogorszenia swojego poziomu życia oraz braku stabilizacji finansowej. Świadczą o tym oceny dotyczące poczucia zagrożenia biedą.
Poczucia zagrożenia biedą doświadcza ponad jedna czwarta gospodarstw domowych (ok. 26%), w tym co dziesiąte gospodarstwo domowe twierdzi, że nie wie jak sobie poradzi z tym problemem. Najbardziej obawiają się biedy mieszkańcy miast poniżej 20 tys. mieszkańców oraz mieszkańcy wsi. Najmniejszy odsetek rodzin obawiających się biedy odnotowano w miastach liczących powyżej 500 tys.

Korzystanie z pomocy

Nie wszystkie gospodarstwa domowe potrafią sobie radzić ze swoimi problemami. Najwięcej gospodarstw domowych potrzebowało pomocy finansowej (ponad jedna czwarta gospodarstw miejskich oraz ponad 30% gospodarstw mieszkających na wsi). Pomocy rzeczowej oczekiwało około 14% rodzin w miastach i 17% rodzin na wsi. Natomiast co dziewiątemu gospodarstwu potrzebna była pomoc w formie różnego rodzaju usług.
Nie wszystkie gospodarstwa domowe, które odczuwały konieczność korzystania z danej formy pomocy, taką pomoc uzyskały. Wynika to także z faktu, że nie wszyscy potrzebujący o taką pomoc się zwracali. Jednocześnie zdarzało się, że pomoc trafiała do tych gospodarstw, którym nie była ona niezbędna. Najczęściej dotyczy to gospodarstw otrzymujących pomoc rzeczową.

Na podstawie deklaracji respondentów szacuje się, że w okresie objętym badaniem z pomocy finansowej korzystało około 12 % gospodarstw domowych (w podobnym stopniu w miastach jak i na wsi). Pomoc rzeczowa trafiła do ok. 7 % rodzin w miastach oraz do 9 % rodzin na wsi. Z pomocy w formie usług korzystało natomiast około 6% rodzin.