Przewlekłe choroby układu oddechowego w Polsce

Przeczytaj także: Zdrowie Polaków 2009

Rosnący problem chorób niezakaźnych

Rozwój cywilizacyjny przyczynia się do stałej zmiany warunków życia. Jednocześnie stawia współczesną medycynę w obliczu kolejnych zagrożeń i wyzwań. Efektem postępów dokonanych w naukach medycznych i organizacji ochrony zdrowia są, między innymi, wydłużenie średniego czasu życia człowieka, poprawa ogólnego stanu zdrowia ludzi oraz coraz lepsza kontrola wielu groźnych chorób, np. chorób zakaźnych. Ostatnie lata pokazały jednak, że największym światowym wyzwaniem zdrowotnym stały się choroby niezakaźne (Non Comunicable Diseases – NCD), zwłaszcza w krajach biednych i średnio zamożnych.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że w skali globalnej choroby niezakaźne powodują śmierć 36 mln ludzi rocznie, co stanowi 63% wszystkich zgonów na świecie. W tej liczbie jest 9 mln osób, które umierają przed ukończeniem 60. roku życia, a 90% przypadków przedwczesnej śmierci spowodowanej chorobami niezakaźnymi ma miejsce w krajach rozwijających się. Z danych za 2008r. wynika, że głównymi zabójcami wśród chorób niezakaźnych są choroby układu sercowo-naczyniowego – odpowiedzialne za śmierć 17 mln osób, nowotwory złośliwe – przyczyna 7,6 mln zgonów, choroby dróg oddechowych – wskutek których zmarło wówczas 4,2 mln ludzi oraz cukrzyca, która spowodowała śmierć 1,3 mln osób. Prawie 80% zgonów będących konsekwencją chorób niezakaźnych dotyczy krajów o niskim i średnim dochodzie narodowym. Śmiertelność spowodowana chorobami niezakaźnymi stale wrasta - prognozy zdrowotne WHO są alarmujące: wzrost o 15% w obecnej dekadzie i do 52 mln zgonów rocznie do 2030r.

Konsekwencje chorób niezakaźnych są wielowymiarowe – społeczne, emocjonalne i ekonomiczne, i dotkliwie uderzają w rozwój gospodarczy danego kraju zwiększając koszty leczenia, koszty społeczne i utraconej produktywności, a co za tym idzie – powodują straty w dochodzie narodowym. Większości tych zgonów można zapobiec podejmując aktywne działania prewencyjne, skierowane na znaczące zmniejszenie głównych czynników ryzyka rozwoju tych chorób, jak palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej, niezdrowe odżywanie się oraz nadużywanie alkoholu. Wdrożenie działań edukacyjnych, optymalnych kosztowo rozwiązań prewencyjnych oraz efektywne dostosowanie systemu opieki zdrowotnej do rzeczywistych potrzeb osób cierpiących na choroby niezakaźne może przyczynić się do poważnego zmniejszenia przedwczesnej śmiertelności.

O powadze problemu stanowi fakt, że w dniach 19-21 września br. w Nowym Jorku odbyło się spotkanie Zgromadzenia Ogólnego ONZ na najwyższym szczeblu, jako drugie w historii ONZ – poświęcone zdrowiu. W posiedzeniu uczestniczyło blisko 50 Prezydentów – między innymi Prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Brazylii, Austrii, Ukrainy, Węgier, Słowenii oraz Premierzy i Ministrowie Zdrowia reprezentujący ok. 190 krajów świata. Efektem spotkania jest Deklaracja Polityczna ONZ dotycząca zapobiegania i kontroli chorób niezakaźnych ze szczególnym uwzględnieniem chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów, przewlekłych chorób układu oddechowego i cukrzycy. Polska delegacja kierowana przez wiceministra zdrowia dr Adama Fronczaka w imieniu krajów członkowskich UE przewodniczyła negocjacjom nad ostatecznym kształtem deklaracji politycznej. Brała też od początku czynny udział w pracach Zgromadzenia Ogólnego ONZ i miała bardzo istotny wkład w sukces jakim było jednogłośne przyjęcie przez wszystkich członków ONZ deklaracji wskazującej na problemy związane z epidemią przewlekłych chorób niezakaźnych, w tym chorób układu oddechowego, takich jak astma i POChP.