Grupy przedsiębiorstw w 2008 roku

Przeczytaj także: Grupy przedsiębiorstw w 2007 roku

Podstawowe pojęcia

Grupą przedsiębiorstw określa się stowarzyszenie przedsiębiorstw samodzielnych pod względem prawnym, jednak wzajemnie od siebie zależnych gospodarczo ze względu na istniejące między nimi powiązania w zakresie kontroli i/lub własności. W ramach grupy wyodrębnia się powiązania pomiędzy jednostką dominującą a jednostkami zależnymi. Grupa przedsiębiorstw tworzy całość gospodarczą, upoważnioną do podejmowania decyzji w imieniu jednostek, które obejmuje. Może mieć ona więcej niż jeden ośrodek decyzyjny, szczególnie w zakresie strategii, produkcji, sprzedaży, podatków, polityki finansowej, a także jednoczyć niektóre aspekty zarządzania finansami i podatkami. Każde przedsiębiorstwo w danym momencie może należeć tylko do jednej grupy. Grupy przedsiębiorstw mogą składać się jedynie z całych przedsiębiorstw, a nie ich części.

Jednostka dominująca to jednostka sprawująca kontrolę nad pozostałymi jednostkami wchodzącymi w skład grupy – jednostkami zależnymi.

Kontrola to możliwość decydowania o wspólnej polityce organizacji, jest sprawowana poprzez posiadanie ponad połowy udziałów uprawniających do głosowania lub kontrolowanie ponad połowy siły głosu udziałowców. Każde przedsiębiorstwo zależne od innego przedsiębiorstwa zależnego, uważane jest za przedsiębiorstwo zależne pośrednio od przedsiębiorstwa dominującego.

Jednostka dominująca, która nie jest kontrolowana bezpośrednio ani pośrednio przez żadną inną jednostkę prawną nazywana jest jednostką dominującą najwyższego szczebla. Pojęcie jednostki dominującej najwyższego szczebla odnosi się zawsze do najwyżej usytuowanej w łańcuchu powiązań jednostki. Jednostka dominująca pośredniego szczebla to jednostka stojąca na czele grupy okrojonej i jednocześnie zależna od jednostki dominującej najwyższego szczebla.

Wyróżnia się następujące typy grup:

• krajowa grupa przedsiębiorstw – składająca się wyłącznie z przedsiębiorstw mających siedzibę na terenie tego samego kraju;
• międzynarodowa grupa przedsiębiorstw – składająca się z co najmniej dwóch przedsiębiorstw mających siedziby w różnych krajach;
• okrojona (niepełna) grupa przedsiębiorstw – część grupy międzynarodowej zlokalizowana w tym samym kraju.

Grupa okrojona pod kontrolą kapitału zagranicznego oznacza tę część grupy międzynarodowej, zlokalizowaną w Polsce, na czele której stoi polska jednostka dominująca pośredniego szczebla, będąca jednocześnie zależną od podmiotu zagranicznego.

Grupa okrojona pod kontrolą kapitału polskiego oznacza grupę, dla której jednostką dominującą najwyższego szczebla jest podmiot polski, a poza granicami kraju zlokalizowane są tylko jednostki zależne.

Informacje o badaniu
Zakres podmiotowy badania grup przedsiębiorstw za 2008 r. obejmował przedsiębiorstwa niefinansowe, zorganizowane w formie spółek handlowych (osobowych i kapitałowych), oddziałów przedsiębiorców zagranicznych, spółdzielni, dla których wyniki innych badań statystycznych wskazywały na przynależność do grup. Badaniem objęto 15389 przedsiębiorstw, z których 54,7% stanowiły podmioty o liczbie pracujących do 49 osób, 31,8% – o liczbie pracujących od 50 do 249 osób, 13,5% – w których liczba pracujących wynosiła 250 osób i więcej.