Tydzień 12/2009 (16-22.03.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 11/2009 (09-15.03.2009)

• Według konfederacji europejskich pracodawców BusinessEurope w Unii Europejskiej pracę straci w tym roku 4,5 mln pracowników, z czego 2 mln w Wielkiej Brytanii i Hiszpanii, a w strefie euro stopa bezrobocia sięgnie 9,5%. Do końca 2010 roku stopa bezrobocia w krajach bogatych Europy najprawdopodobniej przekroczy 10%. Spośród państw europejskich stopa bezrobocia rośnie najszybciej w Hiszpanii i Irlandii.
• Komisja Europejska przewiduje, że PKB całej unii skurczy się w tym roku o 1,8% (Polska z 2-procentowym wzrostem pozostanie w nielicznej grupie z dodatnim PKB).
• W styczniu produkcja w krajach UE spadła aż o 16,3 proc. w stosunku do stycznia 2008 r. W styczniu produkcja przemysłowa w Niemczech spadła o 19,1% w skali roku, a o 20,2% spadła produkcja w Hiszpanii. Polska produkcja (oczyszczona z wahań sezonowych) spadła o 12,8%.
• Według Instytutu Badań Gospodarczych w Halle (IWH) produkt krajowy brutto (PKB) Niemiec skurczy się w 2009 roku o 4,8% (jeszcze w grudniu IWH prognozował spadek PKB w 2009 roku na poziomie 1,9%) .
• Rząd zakłada, że w tym roku PKB Rosji spadnie o 2,2% (wcześniej planowano 5,5-procentowy wzrost), a produkcja przemysłowa o 7,4%. Deficyt budżetowy będzie pokryty ze zgromadzonych w poprzednich, latach naftowego boomu rezerw państwa, które dziś wynoszą około 380 mld USD. Na jego pokrycie wystarczy więc około jednej czwartej oszczędności, które ma dziś Rosja.
• MFW ostrzega przed poważnym ryzykiem dla krajów o wschodzących gospodarkach, a wynikającym z tego, że nie będą one w stanie zabezpieczyć sobie zewnętrznego finansowania, ponieważ banki i inwestorzy wycofają swoje pieniądze. Kraje te są uzależnione od przepływów transgranicznych i będą miały trudności ze sfinansowaniem swoich bieżących deficytów. Wsród europejskich krajów w zagrożonej sytuacji są Ukraina, kraje bałtyckie oraz Węgry, Rumunia i Bułgaria.
• W ramach działań antykryzysowych banki USA, Anglii, Szwajcarii i Japonii sprowadziły już cenę kredytu do blisko zera, co zmusza te kraje do poszukiwania nadzwyczajnych środków pobudzajacych gospodarkę. EBC obniżył stopy procentowe w strefie euro do najniższego poziomu w historii – 1,5%, ale majeszcze pole do dalszych obniżek.
• By pobudzić brytyjską gospodarkę Bank Anglii podobnie jak amerykański Fed odkupuje obligacje, aby zapewnić bankom dopływ świeżego kapitału. Brytyjczycy dodatkowo zdecydował się obniżyć swoje rezerwy, czyli faktycznie zdecydował się na dodrukowanie aż 75 mld funtów.
• Coraz więcej krajów decyduje się więc na dopłacanie do pensji robotników, którzy pracują tylko w niektóre dni tygodnia lub przebywają na przymusowym urlopie (przykładem takiej polityki są Austria, Dania, Francja, Niemcy, Węgry i Hiszpania).
• W Hiszpanii w ciągu roku stopa bezrobocia wzrosła do 14,8%m a w całej Unii Europejskiej w styczniu sięgnęła 8,2%.
• Niemiecki Bundestag uchwalił w piątek kontrowersyjną ustawę umożliwiającą nacjonalizację tych banków, które znajdą się w poważnych trudnościach w związku z kryzysem finansowym. Ma ona być zastosowana tylko w jednym przypadku: zagrożonego bankructwem banku Hypo Real Estate, który otrzymał dotąd wsparcie na łączną kwotę 102 mld euro, w tym 87 mld od rządu i nadal jest w trudnej kondycji finansowej.
• Renault zamyka produkcję jednego z modeli samochodów za granicą i przenosi ją do Francji. To pierwsza francuska firma, która zgodnie z umową z rządem francuskim otrzymuje pomoc publiczną pod warunkiem, że firma nie będzie ograniczać produkcji we Francji i zwalniać tam pracowników.
• Unia Europejska przeznaczyła 175 milionów euro na budowę mostu energetycznego ze Szwecji do Państw Bałtyckich. Kabel o mocy około tysiąca megawatów będzie miał 350 kilometrów długości. Most ten planuje się zbudować do 2014 roku.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Z DUŻEJ CHMURY MAŁY DESZCZ, CZYLI POLITYKÓW BRUKSELSKICH GRA NA CZAS

Ostatni szczyt unijny w Brukseli w ocenie jego uczestników zakończył się pełnym sukcesem, ale można odnieść wrażenie, że jest to jedyna grupa, która tak ocenia to wydarzenie. Nie należy się temu dziwić, bo politycy zawsze lubią błyszczeć i kochają społeczne uznanie, a dotychczasowe ich działania nie dają ku temu powodów, bo nie wstrzymują rozwoju zjawisk kryzysowych. Oni zaś w rewanżu szybko zapomnieli o swoich zapewnieniach, że europejska gospodarka ma mocne fundamenty i nie ulegnie kryzysowi... A kryzys gospodarczy jest dziś faktem i niewiele europejskich krajów opiera się jeszcze recesji. Można też odnieść wrażenie, że w dalszym ciągu cały Stary Kontynent oczekuje realnego i realizowalnego programu antykryzysowych przedsięwzięć na miarę dzisiejszych zagrożeń, oczekuje też dynamicznych i przede wszystkim skutecznych działań. Natomiast to, co widzimy to działania niepewne, a nawet niemrawe i niekiedy też pozorowane. Te działania można nawet nazwać dryfowaniem na fali procesów kryzysowych z momentami, kiedy rozwój sytuacji wymaga rządowych reakcji w stylu straży pożarnej... Podejrzewam, że gdy tylko pojawią się w gospodarce pierwsze powody do optymizmu, to oni pierwsi odtrąbią to jako swój sukces. A więc nic nowego, więc teraz proponuję zająć się kilkoma konkretami z brukselskiego szczytu...

Przywódcy "27" zatwierdzili wart 5 mld euro plan pobudzania unijnej gospodarki (!), obiecali przekazać na konto MFW 75 mld USD (w programie G20 jest dwukrotne zwiększenie środków tej instytucji do 500 mld USD, przy czym Polska zadeklarowała swój udział na poziomie 1,5 mld USD) oraz zwiększyli do 50 mld euro górny poziom pomocy dla pozostających poza strefą euro nowych krajów UE (z tej pomocy skorzystały dotąd Węgry -6,5 mld euro i Łotwa -3,1 mld euro). I takim prostym zdaniem można streścić rezultaty tego spotkania na szczycie!

Komentarza wymaga decyzja o wydaniu aż 5 mld euro na pobudzenie unijnej gospodarki. To niewielka suma w porównaniu z 400 mld euro, które unijne państwa przeznaczyły z własnych budżetów na stymulowanie swojej gospodarki. Do tej decyzji dołączono jednak listę projektów (głównie energetycznych) i sposób ich finansowania, zastrzegając, że środki muszą być wydane do końca 2010 roku. Na tej liście są dwie inwestycje w Polsce: 180 mln euro na elektrownię w Bełchatowie oraz 80 mln euro na terminal gazowy LNG w Świnoujściu.

Podjęto też polską inicjatywę zacieśniania współpracy UE ze wschodnimi sąsiadami pod nazwą Partnerstwo Wschodnie (PW). Na to przedsięwzięcie przeznaczono do końca 2013 roku dodatkowe 600 mln euro. W tym programie mówi się o współpracy z Armenią, Azerbejdżanem, Białorusią, Gruzją, Mołdawią i Ukrainą. Ustalono, że 7 maja w Pradze lub Brukseli odbędzie się szczyt inaugurujący PW z udziałem zainteresowanych państw sąsiedzkich.

Mimo presji USA, a także apeli MFW, unijni przywódcy nie złożyli żadnych dalszych deklaracji w sprawie zwiększenia wydatków antykryzysowych.