Starzenie się społeczeństwa: co na to firmy?

Przeczytaj także: Program Solidarność pokoleń przyjęty

Program ten składa się z czterech elementów: dodatku na przekształcenie stanowiska, dodatku na szkolenia, dodatku na usługi zatrudnienia oraz dodatku na ponowne zatrudnienie. Pracodawcy mogą zarobić do 300 tys. dolarów singapurskich (200 tys. USD) w zależności od poziomu zaangażowania w program.

Manpower zauważa, że podobną sytuację można zaobserwować w Japonii, gdzie 83% pracodawców wprowadziło strategie utrzymania starszych osób, aby uniknąć utraty doświadczonych pracowników. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji, gdy w ciągu trzech najbliższych lat milion Japończyków nabierze praw emerytalnych. W celu powstrzymania fali emerytur, rząd przywrócił ustawę o stabilizacji zatrudnienia osób starszych (Law Concerning Stabilization of Empolyment of Older Persons), która powstała w 1971 roku. Głównym celem tej ustawy jest promowanie interesów i gwarancji zatrudnienia osób starszych, ale też stabilizacja rynku pracy w przyszłości. Założono, że przez okres trzynastu lat, począwszy od kwietnia 2006 r., wiek emerytalny będzie stopniowo podnoszony do 65 lat a pracodawcy są zachęcani do przedłużania okresu zatrudnienia, jeżeli pracownicy są chętni i są w stanie wydajnie pracować.

Jak podaje raport, japońscy ustawodawcy wzmocnili również ochronę osób przeciw dyskryminacji ze względu na wiek, nakładając na pracodawcę obowiązek wystawienia referencji osobom starszym aplikującym o pracę u innego pracodawcy. Co więcej, firmy szukające pracowników na dane stanowisko mają obowiązek wyjaśnienia starszym kandydatom, z jakiego powodu został ustalony limit wieku kandydatów aplikujących na to stanowisko. Wprowadzono także programy zatrudnienia dla osób starszych, jeśli byliby zainteresowani wydłużeniem swojej zawodowej aktywności.

Zdaniem autorów raportu częściowym rozwiązaniem dla rządów pragnących zwiększyć zatrudnienie starszych osób w swoich krajach jest objęcie roli agenta zmian oraz zachęcanie pracodawców do działania w tym kierunku poprzez nowe zachęty lub też poprzez nałożenie na nich większych obowiązków.

Inne sposoby to poprawa elastyczności ustawodawstwa oraz przepisów, które w chwili obecnej odstraszają starszych pracowników od przedłużenia okresu zatrudnienia. Nie tylko Singapur i Japonia wprowadzają strategie mające na celu rozwiązanie problemu starszych pracowników. Rządy innych krajów też sprawdzają różne sposoby podniesienia lub zniesienia wieku emerytalnego, w którym społeczeństwo nabiera praw emerytalnych oraz wprowadzają zachęty dla pracodawców do zatrudniania i utrzymywania starszych pracowników.

Poza tymi wstępnymi krokami, rządy będą musiały wziąć pod uwagę wprowadzenie przepisów prawnych, które sprawią, że dłuższy okres pracy będzie bardziej opłacalny. Tymczasem, jak zauważa Manpower, w wielu krajach system podatkowy i program świadczeń socjalnych zachęcają nawet do wcześniejszych emerytur, ponieważ osoby nadal pracujące lub zarabiające zbyt dużo nie mogą korzystać ze świadczeń. W niektórych przypadkach, gdy podatki są wysokie, a wzrost płac osób aktywnych zawodowo jest niski, rozsądniejszym rozwiązaniem jest przejście na wcześniejszą emeryturę. Aby odwrócić te trendy, zdaniem ekspertów, konieczne będzie usunięcie czynników zniechęcających do dłuższego okresu pracy oraz rozważenie przyznawania korzyści finansowych, tj. ulg podatkowych dla starszych pracowników.

W opinii Manpower osiągnięcie stabilnej i rozwijającej się gospodarki nie będzie możliwe w ubogiej w talenty przyszłości bez silnego i żywego rynku pracy, w którym starsi pracownicy i inne niedoceniane dziś grupy pracowników powinny mieć aktywny udział. Wyzwanie stojące przed rządami polega na określeniu w jaki sposób dopasować zainteresowania i umiejętności osób dojrzałych do oczekiwań pracodawców oraz na wdrożeniu zmian zanim budżety emerytalne wyczerpią się siejąc spustoszenie w innych obszarach społeczeństwa.

Informacje o badaniu
Badanie Manpower Pracownicy 50+ (Older Worker Recruiting & Retention Survey) zrealizowane było w Polsce pomiędzy 10 a 23 kwietnia br. Wyniki zostały opracowane na podstawie wywiadów indywidualnych wśród reprezentatywnej grupy 750 pracodawców. Globalnie, w badaniu udział wzięło ponad 30 000 pracodawców z 28 krajów: w 25 krajach badanie przeprowadzone było w październiku 2006 r., a w 3 krajach (Czechy, Grecja, Polska) - w kwietniu 2008 roku.