Leasing hamuje wraz z gospodarką

Przeczytaj także: Po 6 latach na plusie leasing hamuje. Dynamika rynku to -2,4%

Jak czytamy w komunikacie opublikowanym przez Związek Polskiego Leasingu, znakomita większość wydanej na leasing kwoty 77,8 mld zł posłużyła finansowaniu inwestycji przedsiębiorstw, które stanowią aż 99,4% klientów rodzimych leasingodawców. W tej grupie prym wiodą mikro i małe firmy (71,5%), a 27,9 proc. udziału należy do podmiotów o obrotach przekraczających 20 mln zł rocznie.

Z danych ZPL wynika również, że - w przeciwieństwie do wartości aktywnych umów (160,4 mld zł, +9,4 proc. r/r) - zeszłoroczna dynamika nowych kontraktów nie zdołała wzbić się ponad kreskę (-5,8 proc. r/r).

„W 2019 roku Polska odnotowała łagodne hamowanie tempa rozwoju gospodarki, co w naturalny sposób odczuła także branża leasingowa. Po 6 latach intensywnych wzrostów, w 2019 roku rynek leasingu wyhamował i odnotował kilkuprocentowy spadek w zakresie wartości nowych kontraktów. Dobra wiadomość jest taka, że w 2020 r. powrócimy na ścieżkę wzrostów, co należy wiązać z wysokim popytem krajowym, wciąż wysokimi wydatkami konsumpcyjnymi i dużym zaufaniem, jakim leasing cieszy się wśród klientów. Badania Komisji Europejskiej pokazują, że leasing pozostaje najbardziej istotnym źródłem finansowania dla 63% małych i średnich firm działających w Polsce. I co równie ważne w ciągu ostatnich sześciu lat odsetek tak deklarujących firm zwiększył się o 9 punktów procentowych. Dla porównania w ocenie małych i średnich firm, w tym samym czasie, istotność kredytu bankowego zmalała o 14 pp.” – powiedział Andrzej Krzemiński, Przewodniczący Komitetu Wykonawczego Związku Polskiego Leasingu.

Struktura rynku finansowania przedmiotów w 2019 r.

Firmy leasingowe udzielają finansowania w postaci leasingu i pożyczki inwestycyjnej, jednak to leasing stanowi główny instrument finansowy oferowany przez branżę. Klienci firm leasingowych, w ostatnim roku, najczęściej finansowali pojazdy osobowe i dostawcze do 3,5 tony (45,3 proc. udział w strukturze rynku). Na drugim miejscu znalazły się maszyny i inne urządzenia w tym IT (29 proc. udział), a na trzecim - środki transportu ciężkiego (23,9 proc. udział). Pozostałe transakcje dotyczyły nieruchomości (1,1%) i finansowania innych aktywów (0,7%).

Pojazdy osobowe na minusie, dostawcze na plusie

Końcówka 2019 r. upłynęła pod znakiem spadków w zakresie finansowania pojazdów lekkich. Branża leasingowa w 2019 r. sfinansowała w tym segmencie pojazdy o łącznej wartości 35,3 mld zł, co stanowiło wynik niższy niż przed rokiem (-11,7 proc. r/r). Za ujemną dynamikę segmentu pojazdów lekkich odpowiada niższe niż rok temu finansowanie samochodów osobowych, co należy łączyć z bardzo wysoką bazą z 2018 r. Zmiany fiskalne w rozliczaniu umów leasingu na samochody osobowe, które obowiązują od 1 stycznia 2019 roku, przesunęły zakupy przedsiębiorców z 2019 roku na ostatni kwartał 2018 roku. Inaczej było w przypadku finansowania pojazdów dostawczych (do 3,5 t.) w 2019 r. – poprawiły one swój wynik z 2018 r. osiągając +5,1 proc. dynamikę r/r.

Elektryki jeżdżą w leasingu

Głównym odbiorcą nowych samochodów na polskim rynku są przedsiębiorcy - także tych z napędem elektrycznym. W 2019 roku zarejestrowali oni 6 930 elektrycznych samochodów osobowych, z czego 50% pojazdów zarejestrowały firmy leasingowe, 17% firmy CFM, 10% dealerzy, 4% importerzy/producenci, 1% firmy rent a car, 18% pozostali. Jak interpretować te dane w kontekście zapowiadanego wyłączenia leasingu z programu umożliwiającego przedsiębiorcom ubieganie się o wsparcie z Funduszu Niskoemisyjnego Transportu na zakup aut z napędem elektrycznym?

„Z dopłat została wyłączona najpopularniejsza aktualnie forma finansowania zakupów pojazdów elektrycznych czyli leasing. Nie znamy oficjalnego uzasadnienia takiej decyzji, ale z dyskusji jaka odbyła się z przedstawicielami administracji publicznej, wynika że objęcie leasingodawców dopłatami tworzyłoby konflikt prawny z ustawami podatkowymi w części dotyczącej definicji umowy leasingu. Wychodząc naprzeciw tym zastrzeżeniom Związek Polskiego Leasingu wspólnie z PSPA wystąpił z postulatem, aby w przypadku transakcji leasingowych dopłatami objąć nie firmy leasingowe, ale ich klientów. Mamy nadzieję, że temat dopłat dla klientów zainteresowanych leasingiem samochodów elektrycznych będzie w najbliższych miesiącach przedmiotem konsultacji publicznych” – stwierdził Andrzej Sugajski, Dyrektor Generalny Związku Polskiego Leasingu.

Finansowanie pojazdów ciężarowych pod presją zmian prawnych

Sektor finansowania pojazdów ciężarowych wciąż pozostaje pod presją zmian prawnych wdrażanych przez Unię Europejską (przepisy o Pakiecie Mobilności oraz o pracownikach delegowanych). Niekorzystne dla polskich firm transportowych zmiany przełożyły się na istotne obniżenie nastrojów firm transportowych i ograniczenie ich inwestycji w III i IV kw. 2019. Skutkiem czego 2019 rok zakończył się ujemną dynamiką (- 4,6 proc. r/r) w zakresie finansowania środków transportu ciężkiego. Klienci firm leasingowych przy pomocy leasingu i pożyczki inwestycyjnej sfinansowali takie aktywa jak ciągniki siodłowe, pojazdy ciężarowe powyżej 3,5 tony, naczepy/przyczepy, autobusy, samoloty, statki i środki transportu kolejowego o łącznej wartości 18,6 mld zł.

Finansowanie maszyn rozwija się

W 2019 r. na plusie pozostawał natomiast sektor finansowania maszyn i IT. W ubiegłym roku przedsiębiorcy przy pomocy leasingodawców sfinansowali swoje inwestycje w maszyny i urządzenia oraz IT o łącznej wartości 22,6 mld zł, co skutkowało +4 proc. wzrostem r/r. Dane polskiej branży leasingowej odzwierciedlają bardzo dobre wyniki produkcji przemysłowej, solidny wzrost gospodarczy oparty o popyt krajowy oraz wysokie wykorzystanie zdolności produkcyjnych w polskich firmach.

„W 2019r. minęliśmy „górkę” w finansowaniu inwestycji środkami unijnymi. W 2019 roku wykorzystanie funduszy unijnych wyniosło 52,4 mld PLN vs 48,6 mld PLN za 2018. Jednak wolniej niż w poprzedniej perspektywie finansowej przygotowujemy projekty unijne. Na koniec 2019 roku mieliśmy zaakceptowane projekty stanowiące 78,5% łącznej puli spójności. Na tym etapie (6. rok trwania perspektywy) jesteśmy poniżej tempa z perspektywy finansowej z lat 2007-2013. Do końca 2019 wypłacono środki stanowiące 42,5% całości perspektywy finansowej 2014-2020. Mamy więc przed sobą jeszcze trzy lata z wysokimi poziomami wypłat unijnych” – zauważył podczas konferencji prasowej ZPL Marcin Nieplowicz, Dyrektor ds. Statystyki i Monitorowania Rynku Związku Polskiego Leasingu.

Finansowanie istotne dla MŚP

Dostęp do zewnętrznego finansowania nie jest głównym zmartwieniem ani polskich ani europejskich przedsiębiorców z sektora MŚP. Według najnowszych wyników badania , zrealizowanego pod koniec ubiegłego roku przez Komisję Europejską (KE) we wszystkich krajach Unii Europejskiej (SAFE 2019) leasing pozostaje najbardziej istotnym źródłem finansowania dla 63% małych i średnich firm działających w Polsce. W ciągu ostatnich sześciu lat leasing znacząco poprawiły swoje wyniki. Jeszcze w 2014 r. był istotny dla 54% polskich MŚP, a w 2019 r. odsetek ten wzrósł o 9 punktów procentowych. Komisja Europejska podaje w swoim raporcie, że znaczenie linii kredytowej lub kredytu w rachunku bieżącym, kredytu kupieckiego i kredytu bankowego zmalało od 2015 r. Dla przykładu ostatni wymieniony instrument, w latach 2014-2019, zanotował 14 proc. spadek istotności.

Wyniki badania koniunktury branży leasingowej

Według kwartalnego odczytu badania koniunktury branży leasingowej, realizowanego wśród osób odpowiedzialnych za sprzedaż w firmach leasingowych zrzeszonych w ZPL, w I kwartale 2020 r. ankietowani oczekują stabilizacji zatrudnienia. Widzą również nieznaczne pogorszenie jakości portfela. Jednocześnie z początkiem 2020 roku eksperci spodziewają się istotnego przyspieszenia aktywności sprzedażowej.

Leasingodawcy spodziewają wyższego poziomu finansowania dla większości badanych grup środków trwałych. Wyraźne wzrosty finansowania oczekiwane są dla pojazdów lekkich oraz dla sektora nieruchomości. Trochę słabsze, ale wciąż wyraźnie pozytywne perspektywy rysują się dla finansowania maszyn i IT. Natomiast negatywne perspektywy dla dalszego rozwoju są prognozowane w przypadku finansowania transportu ciężkiego.

Prognoza na 2020r.

Prognoza wyników branży leasingowej pokazuje umiarkowane odbicie na rynku leasingu w 2020 r. Dynamika branży leasingowej w 2020 r. na poziomie 6,3% będzie zgodna z prognozowanym wzrostem inwestycji prywatnych i scenariuszem rozwoju gospodarczego w Polsce. W bieżącym roku branża leasingowa możne udzielić łącznego finansowania o wartości przekraczającej 82,7 mld zł. Tym samym może nieznacznie przekroczyć rekordową wartość rynku leasingu z 2018 roku.

Dalszy rozwój gospodarczy będzie wspierał zakupy aut osobowych przez osoby fizyczne i firmy, jednak sektor motoryzacyjny rozpoczyna proces głębokiej transformacji, co raczej ograniczy popyt na nowe auta osobowe w Polsce w 2020 roku. Wynik sektora TRK w 2020 roku pozostanie pod presją niekorzystnych zmian prawnych wdrażanych przez EU oraz wciąż niskiego wzrostu gospodarczego w strefie euro. W 2020 roku oczekujemy stabilizacji finansowania pojazdów ciężkich.
Oczekiwany scenariusz gospodarczy (z silnym popytem krajowym) będzie wspierał dalszy wzrost produkcji przemysłowej oraz wzrost finansowania maszyn.

Problemy demograficzne (i przez to stopniowy spadek liczby pracujących w gospodarce) przełożą się na nasilenie procesów automatyzacji i robotyzacji. Finansowanie maszyn budowlanych pozostanie pod presją niższych inwestycji publicznych. Jednak mamy przed sobą jeszcze 3 lata z relatywnie wysokim poziomem wykorzystania środków unijnych.