Budżet domowy 2005

Przeczytaj także: Budżet domowy 2004

Różnice w strukturze wydatków gospodarstw domowych między 2005 a 2004 rokiem w zakresie większości grup towarów i usług konsumpcyjnych nie przekroczyły ok. 0,3 pkt. procentowego, z wyjątkiem wzrostu udziału wydatków na nośniki energii i łączność odpowiednio: o 0,8 pkt. procentowego i o 0,6 pkt procentowego.

W większym stopniu zarysowały się różnice w udziale wydatków na kluczowe, z punktu widzenia warunków życia, grupy potrzeb w odniesieniu do poszczególnych grup społeczno-ekonomicznych gospodarstw domowych.

We wszystkich grupach społeczno-ekonomicznych wzrósł udział wydatków na nośniki energii w wydatkach ogółem, zwłaszcza w gospodarstwach rolników i rencistów (o 1,2 pkt procentowego), a nieco mniej - pozostałych grupach społeczno-ekonomicznych (poniżej 1 pkt procentowego). Większy był także udział wydatków na łączność, głównie w gospodarstwach pracujących na własny rachunek (o 1,2 pkt procentowego) oraz gospodarstwach pracowników i rolników (o 0,6 pkt procentowego).

Największe zmiany wystąpiły w strukturze wydatków gospodarstw domowych rolników. Udział wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe obniżył się o 1,4 pkt procentowego (do 36,1%), a także na transport - o 1,4% pkt procentowego (do 10%), wzrósł natomiast udział wydatków na użytkowanie mieszkania i nośniki energii - o 2,6 pkt procentowego (do 16,6%).

Relatywnie większe zmiany odnotowano również w przypadku wydatków na transport i łączność w gospodarstwach domowych pracujących na własny rachunek (odpowiednio spadek o 2,3 pkt procentowego - do 11,2% i wzrost o 1,2 pkt procentowego - do 6,4%).

Sytuacja dochodowa gospodarstw domowych jest czynnikiem wyraźnie różnicującym poziom i strukturę wydatków. Wyraża się to m.in. większym obciążeniem budżetów rodzin najuboższych wydatkami na zaspokojenie kluczowych potrzeb, tj. wydatkami na żywność i napoje bezalkoholowe oraz stałe opłaty mieszkaniowe: opłaty na rzecz właścicieli, zaopatrywanie w wodę i inne usługi związane z zamieszkiwaniem oraz nośniki energii. W 2005 r. w budżetach 20% osób o najniższych dochodach w gospodarstwach domowych ogółem wydatki te stanowiły łącznie 57,1% (w gospodarstwach pracowników 57,0%, a w gospodarstwach emerytów i rencistów 59,7%).

Wydatki podstawowe nie sięgały natomiast połowy ogółu wydatków u 20% osób o najwyższych dochodach (w gospodarstwach ogółem - 35,5%, pracowników - 31,8%, emerytów i rencistów - 42,9%).

W 2005 r. poziom przeciętnych miesięcznych wydatków 20% osób o najwyższych dochodach w gospodarstwach ogółem wyniósł 1320 zł na osobę i był 4,1-krotnie wyższy od poziomu wydatków 20% osób o najniższych dochodach. W gospodarstwach pracowników 20% osób najzamożniejszych wydawało przeciętnie 1347 zł na osobę, tj. 4,2-kronie więcej niż 20% osób najbiedniejszych, a w gospodarstwach emerytów i rencistów - 1294 zł na osobę, tj. 3,8-krotnie więcej.

W porównaniu z rokiem poprzednim w relacjach między poziomami wydatków osób najbogatszych i najbiedniejszych w gospodarstwach domowych ogółem, jak i w gospodarstwach pracowników oraz emerytów i rencistów nie odnotowano istotnych zmian.

Podobnie jak w dwóch poprzednich latach najmniejsze zróżnicowane między osobami najzamożniejszymi a najbiedniejszymi dotyczyło wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe (2,1-krotna przewaga wydatków osób o najwyższych dochodach nad wydatkami osób najbiedniejszych). Znacznie większe różnice pomiędzy tymi grupami osób wystąpiły w odniesieniu do wydatków na towary i usługi nieżywnościowe, przy czym skala różnic zależała od grupy potrzeb i grupy społeczno-ekonomicznej gospodarstw (w gospodarstwach ogółem - około - 5,3-krotna, w tym u pracowników przewaga była przeciętnie - około 5,6-krotna, a u emerytów i rencistów - około 4,7-krotna).

Spożycie ilościowe żywności

Poziom spożycia niektórych podstawowych artykułów żywnościowych w kolejnym roku uległ obniżeniu, w tym zwłaszcza spożycia pieczywa i produktów zbożowych, mleka, cukru, tłuszczów zwierzęcych (szczególnie masła), owoców (poza owocami jagodowymi i cytrusowymi). Wzrosło spożycie drobiu - o około 3% oraz nieznacznie - jaj, ryb, mięsa surowego, i warzyw. Znaczny wzrost spożycia dotyczył wędlin wysokogatunkowych i kiełbas trwałych (o około 10%).