NBP: rynek pracy w Polsce w I kw. 2016

Przeczytaj także: NBP: rynek pracy w Polsce w IV kw. 2015

By w pełni uwzględnić wpływ zmiany populacji na miary dynamik zatrudnienia i aktywności zawodowej konieczne jest uspójnienie szacunków populacji pomiędzy kolejnymi falami Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Chodzi o skorygowanie wag w kwartałach, kiedy faktyczne tendencje demograficzne nie były uwzględniane przez GUS, por. Saczuk (2014). W tym celu konieczny jest jednak dostęp do mikrodanych, co możliwe będzie dopiero w przyszłym kwartale br. Alternatywne podejście bazuje na założeniu, że ludność w BAEL nie uległa zmianie wobec poprzedniej publikacji oraz zastosowaniu miar struktury, by odtworzyć dynamiki (fioletowa linia przerywana na Wykresie nr R1.1).

Obniżenie ludności o ok. 250 tys. jest równoznaczne z -0,8% na przestrzeni 6 kwartałów. Przy zachowaniu struktury, dynamiki liczby osób pracujących oraz aktywnych zawodowo są zatem po zmianie szacunku populacji wg BAEL o tyle niższe. W szczególności wzrost liczby osób pracujących wyniósł w I kw. 2016 r. 1,1% r/r (w porównaniu do 1,6% przed kwartałem). Gdyby GUS uwzględniał zmiany populacji na bieżąco, dynamiki obserwowane w poprzednich kwartałach byłyby niższe, niższa także byłaby baza dla dynamiki z I kw. 2016 r. Trudno zatem bez dalszych analiz stwierdzić, że wygasła tendencja wzrostowa liczby osób pracujących. Podobnie, w przypadku aktywności zawodowej, spadająca populacja obniża korzystne oddziaływanie rosnącego współczynnika aktywności zawodowej. Ponieważ efekty te oddziałują w przeciwnych kierunkach, dopiero po udostępnieniu mikrodanych BAEL i skorygowaniu wag w poprzednich kwartałach będzie można stwierdzić jednoznacznie, czy obniża się podaż pracy.

Ile zarabiają w Polsce imigranci na tle polskich pracowników?

Dyskusja na temat wpływu płac imigrantów na polski rynek pracy wymaga oceny na ile płace imigrantów są rzeczywiście niższe od płac polskich pracowników. Zestawienie wyników badania ankietowego imigrantów zrealizowanego na zlecenie przez NBP z danymi BAEL wskazuje, że różnica pomiędzy medianami miesięcznych wynagrodzeń obu typów pracowników w aglomeracji Warszawy wynosi około 30%, ale znacznie wyraźniejsza jest różnica w stawkach godzinowych, gdyż imigranci przepracowują znacznie więcej godzin w tygodniu niż Polacy.

W celu wskazania równic płacowych imigrantów i rezydentów w Polsce przeanalizowane zostały dane z badania imigrantów zrealizowanego na zlecenie NBP w drugiej połowie 2015r. na próbie 710 osób imigrantów w aglomeracji Warszawy. W badaniu tym imigranci deklarowali, jakie są ich wynagrodzenia „na rękę” oraz ile godzin przepracowują przeciętnie w tygodniu. Dla porównania wykorzystano dane o płacach polskich pracowników pochodzące z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) z III kw. 2015 roku zamieszkałych w największych miastach województwa mazowieckiego.

Porównanie podstawowych statystyk dotyczących tych wynagrodzeń prowadzi do wniosku, że wynagrodzenia miesięczne imigrantów są przeciętnie niższe niż Polaków, choć wynika to w dużym stopniu z częstszego występowania wśród polskich pracowników relatywnie bardzo wysokich wynagrodzeń. Przeciętnie wynagrodzenie imigrantów były o ok. 34% niższe niż obywateli polskich, ale różnica median wynagrodzeń była mniejsza (ok. 28%). Wynagrodzenia miesięczne imigrantów były także znacznie mniej zróż- nicowane. Współczynnik zmienności wynagrodzeń dla obywateli polskich wyniósł 53% natomiast a dla imigrantów jedynie 37%.

Zdecydowanie większe różnice dotyczą stawek godzinowych, co wiąże się z charakterem pobytu większości imigrantów w Polsce. Przeważają pobyty krótkoterminowe i tzw. migracje wahadłowe. W tej sytuacji imigranci w jak największym stopniu starają się wykorzystać czas spędzany w Polsce. Ankietowani imigranci deklarowali, że pracują przeciętnie 54 godziny w tygodniu (polscy pracownicy przepracowali ok. 41 godzin), przy czym dominującą odpowiedzią imigrantów było 60 godzin (czyli 150% etatu). W rezultacie mediana wynagrodzeń na rękę imigrantów wynosiła 10 zł i podczas gdy mediana stawki „na rękę” polskich pracowników w dużych miastach województwa mazowieckiego wynosiła ok 16 zł.