Gospodarstwa rolne: koniunktura XII 2013

Przeczytaj także: Gospodarstwa rolne: koniunktura VI 2013

Prognoza sytuacji gospodarstw rolnych

W ocenie prognozowanej ogólnej sytuacji gospodarstwa rolnego, opłacalności i popytu na wytworzone produkty rolne, najbardziej optymistyczni byli rolnicy prowadzący produkcję ukierunkowaną na chów zwierząt. Najwięcej pesymizmu wykazywali użytkownicy gospodarstw wielokierunkowych.
Analiza sald odpowiedzi udzielonych przez respondentów prowadzących gospodarstwa ukierunkowane na produkcje roślinną, wykazała, że najmniej pesymistyczne opinie o przyszłej ogólnej sytuacji gospodarstwa i opłacalności wyrażali producenci specjalizujący się w prowadzeniu upraw roślin przemysłowych oraz prowadzący plantacje drzew i krzewów owocowych. U tych samych producentów przeważały opinie pozytywne o prognozowanym zapotrzebowaniu na wytwarzane przez nich produkty rolne.

Wśród gospodarstw nastawionych na produkcję zwierzęcą, najwięcej opinii o poprawie ogólnej sytuacji gospodarstwa, opłacalności produkcji i popycie wyrażali rolnicy specjalizujący się w chowie drobiu rzeźnego i bydła mlecznego.

Źródła finansowania i rodzaje wydatków

W drugiej połowie 2013 r. – 95,3% ogółu gospodarstw przy prowadzeniu działalności rolniczej korzystało ze środków własnych, 61,7% ze środków unijnych (wzrost o 2,6% w porównaniu do II półrocza 2012 r.), z tego płatności bezpośrednie stanowiły źródło dochodu dla 53,0% jednostek. Wśród ogółu gospodarstw 13,5% korzystało z kredytów (o 1,3% więcej niż w II półroczu 2012 r.), w tym 10,1% z kredytów preferencyjnych dla rolnictwa. W pierwszym półroczu 2014 r., według opinii rolników, będzie zmniejszał się udział kredytów (9,8%) przy jednoczesnym wzroście udziału środków unijnych jako źródła finansowania prowadzonej działalności rolniczej.

Najrzadziej jako cel wykorzystania posiadanych środków finansowych, respondenci wymieniali wydatki związane z działalnością inwestycyjną. Odsetek gospodarstw ponoszących wydatki na inwestycje w II półroczu 2013 r. zmniejszył się o 1,2% w stosunku do danych z I półrocza ub. roku.

W około 43% badanych gospodarstw rolnych (wzrost o 1,6 p. proc. w porównaniu do I półrocza 2013 r.) w ostatnich 12 miesiącach nie dokonywano inwestycji związanych z prowadzeniem działalności rolniczej (w tym w 24,1% z powodu braku środków finansowych), a w kolejnych 12 miesiącach zgodnie z deklaracjami rolników odsetek takich gospodarstw wzrośnie do 48%. Wśród użytkowników, którzy sygnalizowali prowadzenie inwestycji, 30,9% wskazało na wzrost wydatków inwestycyjnych w ostatnich 12 miesiącach. W tych gospodarstwach również przeważają (o 26,7 p. proc.) opinie o wzroście nakładów na inwestycje w najbliższych 12 miesiącach nad opiniami przeciwnymi.

Czynniki sprzyjające i ograniczające rozwój gospodarstw rolnych

Użytkownicy gospodarstw rolnych wskazywali dopłaty unijne, analogicznie jak w poprzednich edycjach badania, jako najważniejszy czynnik sprzyjający rozwojowi gospodarstw rolnych.

Należy przy tym zauważyć, że w opinii ok. 27% respondentów nie wystąpiły żadne czynniki wspomagające rozwój gospodarstw rolnych.

Największe bariery, na jakie napotykali rolnicy chcący rozwijać produkcję rolniczą były zbyt wysokie ceny środków produkcji i zbyt niskie ceny wytwarzanych produktów rolnych.

Anna Majcher, Wydział Statystyki Gospodarstw Rolnych