Partie polityczne w Polsce 2012

Przeczytaj także: Partie polityczne nie dbają o ucyfrowienie

W przypadku partii mających swoich przedstawicieli w krajowym parlamencie średnia liczba członków osiągnęła wartość 40,6 tys.

Kobiety stanowiły 28% (82,2 tys.) członków zbadanych partii politycznych. Jedynie w pięciu ugrupowaniach udział kobiet był równy lub przekroczył połowę wszystkich członków. Wskaźnik ten był na zbliżonym poziomie zarówno wśród partii, które uczestniczyły w sprawowaniu władzy, jak też w pozostałych ugrupowaniach.

Pośród partii objętych badaniem GUS-u, które przekazały dane na temat liczby osób opłacających składki członkowskie (2/3 badanych ugrupowań) odsetek płacących składki wyniósł 29% wszystkich członków.

MŁODZIEŻÓWKI

W 2012 roku 10 partii politycznych zadeklarowało posiadanie tzw. młodzieżówek – jednostek organizacyjnych skupiających osoby młode, w tym także osoby niepełnoletnie, wspierające działalność określonej partii. Młodzieżówki działały jako wewnętrzne jednostki struktur partyjnych lub jako współpracujące z partią stowarzyszenia. Łączna liczba osób należących do tego typu organizacji wyniosła 16,5 tys., z czego 99% osób należało do młodzieżówek partii reprezentowanych w parlamencie RP. Średnio na jedną organizację młodzieżową przypadało 1,8 tys. osób, a w połowie z nich liczba członków nie przekroczyła 1,0 tys. Osoby niepełnoletnie stanowiły 9% członków młodzieżówek. Warto odnotować, że struktura członkowska młodzieżowych organizacji partyjnych ze względu na płeć nieznacznie odbiegała od struktury zaobserwowanej w przypadku ogółu partii politycznych – odsetek kobiet był nieco wyższy i wyniósł 30%.

ORGANY PARTII POLITYCZNYCH

Zgodnie z zapisami ustawy o partiach politycznych partie kształtują swoje struktury na zasadach demokratycznych, w szczególności poprzez zapewnienie jawności tych struktur, powoływanie organów partii w drodze wyborów oraz podejmowanie uchwał większością głosów4. Uregulowania dotyczące wewnętrznej organizacji partii, w tym m.in. sposobu wyboru, kompetencji i długości kadencji poszczególnych organów kolegialnych funkcjonujących w jej ramach, opisane są w ich statutach.

W 2012 r. ciała kolegialne wszystkich jednostek organizacyjnych partii politycznych liczyły 58,0 tys. osób, w tym – podobnie jak miało to miejsce w zakresie członkostwa w partiach ogółem – 28% stanowiły kobiety. Średnio na jedną partię przypadało 1,0 tys. osób sprawujących jakieś funkcje, natomiast w połowie partii politycznych takich osób było nie więcej niż 22.

W przypadku partii, które posiadały swoich reprezentantów w krajowym parlamencie liczby te były znacznie wyższe, a różnice między partiami należącymi do tej grupy – o wiele mniejsze. W skład organów kolegialnych przeciętnego ugrupowania parlamentarnego wchodziło średnio 9,3 tys. osób, podczas gdy mediana członków osiągała 5,8 tys.

PRACA SPOŁECZNA

Wszystkie zbadane partie polityczne, które działały w 2012 r. deklarowały, że korzystały z pracy społecznej. Na formularzach SOF-3 wykazano w sumie 104 tys. osób, które wykonywały dobrowolną i nieodpłatną pracę w ramach struktur partyjnych. Liczba ta jest zgodna z wynikami wspomnianego już Badania Spójności Społecznej, w którym ustalono, że odsetek osób powyżej 15 roku życia regularnie pracujących społecznie w ramach partii politycznych wyniósł 0,2–0,4%, czyli około 0,1 mln osób.5 Największą bazę pracujących społecznie miały partie parlamentarne. Zadeklarowana przez nie liczba wolontariuszy to 91,7 tys. osób, co stanowiło 88% wszystkich pracujących społecznie.

Przeciętnie w jednej partii pracę społeczną świadczyło 1,9 tys. osób, natomiast w połowie organizacji tego rodzaju pracowało nieodpłatnie nie więcej niż 80 osób. Wśród partii mających swych przedstawicieli w parlamencie RP średnia liczba wolontariuszy wyniosła 15,3 tys. osób. W ramach partii mających reprezentację tylko we władzach samorządowych społecznie pracowało średnio 0,4 tys. osób, a w pozostałych ugrupowaniach - 0,2 tys. osób.

Wolontariuszami partii politycznych byli głównie ich członkowie – stanowili oni 96% wśród wszystkich osób świadczących dobrowolną i nieodpłatną pracę w ramach tego rodzaju podmiotów. Członkowie partii stanowili zdecydowaną większość osób pracujących społecznie wśród partii parlamentarnych oraz tych, które miały swoją reprezentację tylko w samorządzie (odpowiednio blisko 100% i 95%). W grupie pozostałych podmiotów udział członków wśród wszystkich pracujących społecznie był o połowę niższy i wynosił 46%. Niski odsetek kobiet w grupie osób pracujących społecznie (29%) wiąże się z podobnym udziałem kobiet wśród członków partii (28%).