Sekrety sondaży przedwyborczych

Przeczytaj także: Dzienniki ogólnopolskie a sondaże wyborcze

Cytowanie sondaży wyborczych to ulubiona aktywność zarówno polityków, jak i dziennikarzy, szczególnie w gorącym okresie tuż przed wyborami. Coraz więcej osób podważa jednak wartość sondaży poparcia dla partii politycznych. Faktycznie, wyniki różnią się między sobą – normą są rozpiętości kilkuprocentowe, ale zdarzają się również rozbieżności kilkunastoprocentowe. Osoby na bieżąco śledzące wydarzenia w polityce wiedzą również, że czasami, już po ogłoszeniu ostatecznych rezultatów Państwowej Komisji Wyborczej, okazuje się, że wynik jest inny od prognozowanego. Winy nie ponoszą ani agencje badawcze, ani call centers wykonujące analizy na zlecenie. Istnieje jednak kilka procedur, których warto przestrzegać, aby zminimalizować ryzyko błędu oraz wskazówek, jak rozumieć sondaże.

Najważniejsza jest próba czyli statystyczny wyborca na telefon

W okresie przedwyborczym agencje badawcze stawiają na sondaże realizowane drogą telefoniczną lub metodą CATI (wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo), które można wykonać na dużych próbach oraz w relatywnie krótkim czasie (nawet w przeciągu kilku godzin). Badanie prowadzi się częściej przy użyciu telefonu stacjonarnego (wywiady przez telefon komórkowy są droższe, a przygotowanie danych demograficznych trudniejsze). Kluczowa dla „prawdziwości” analizy jest właściwa próba.

- Najważniejszy w badaniu opinii jest wybór grupy docelowej. Niewłaściwie skonstruowana próba to największy problem współczesnych sondaży – podsumowuje Paweł Wągrodzki, Dyrektor Sprzedaży w Holicon, firmie specjalizującej się w usługach typu call/contact center.

Aby we właściwy sposób zdefiniować potencjalnych statystycznych rozmówców, analizuje się strukturę społeczeństwa pod kątem płci, wykształcenia, miejsca zamieszkania i na tej postawie buduje tzw. siatkę. W grupie przepytywanych osób powinna znaleźć się konkretna liczba osób z wyższym i średnim wykształceniem, z wielkich i małych miast itd. Zdarza się jednak, że osoby realizujące badanie mają problem z dotarciem do wystarczającej liczby określonego typu rozmówców i w związku z tym w danej grupie zrealizuje się tylko część wywiadów – dotyczy to szczególnie osób z wykształceniem podstawowym. Poznanie preferencji wyborczych takich respondentów jest tym trudniejsze, że rzadko przyznają się oni otwarcie do poziomu swojej edukacji. Krótki czas realizacji badania i presja na szybki wynik może rodzić pokusę częściowej redukcji danej grupy w badaniu. A w sytuacji, w której grupa z siatki społecznej nie jest w odpowiedni sposób reprezentowana w sondażu, wynik partii, której elektorat tacy respondenci stanowią, pozostaje niedoszacowany.