Świat: wydarzenia tygodnia 1/2013

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 52/2012

• Wzrost gospodarczy Chin w 3 kwartale 2012 wyniósł 7,4 proc., a w 4 kwartale 8 proc., a szacunkowe tempo wzrostu na koniec 2012 r. spodziewane jest na poziomie 7,8 proc. W 2013 r. wzrośnie o 8,6 proc., a siłą napędową będą miliardowe inwestycje w infrastrukturę, poprawa koniunktury na rynku nieruchomości i wzrost popytu na rynku wewnętrznym. Obroty chińskiego handlu zagranicznego Chin w 2012 r. wzrosły o 6 proc. r/r (planowano 10 proc. r/r).
• Według amerykańskiego Dep. Pracy stopa bezrobocia (poza rolnictwem) w USA wyniosła w grudniu 2012 roku 7,8%, (podobnie jak w listopadzie).
• Stu najbogatszych ludzi świata wzbogaciło się w 2012 roku w sumie o 241 mld USD, a ich łączny majątek szacuje się na 1,9 bln USD. Pierwsze miejsce na liście najbogatszych utrzymał Meksykanin Carlos Slim (75,2 mld USD). Drugi na tej liście jest Amerykanin Billy Gates (62,7 mld USD).
• Średni wzrost gospodarczy Brazylii, dotychczasowej lokomotywy gospodarczej Ameryki Łacińskiej, w latach 2011-2013 wyniesie 2,4 proc. PKB. To skutek globalnego kryzysu.Wzrost gospodarczy w Peru będzie nie mniejszy niż 6,4 proc. PKB. Drugie miejsce zajmie Ekwador z przyrostem równym 5,5 proc. PKB, dalej są: Chile - 5,4 proc. PKB, Kolumbia i Boliwia - po 5 proc., Argentyna - 4,9 proc., Urugwaj - 4,6 proc., Gujana - 4,5 proc., Surinam - 4,5 proc., Meksyk - 3,9 proc., Paragwaj i Wenezuela - po 3,2 proc. PKB.
• Zdrowie i systemy ochrony zdrowia, a także zdrowie pracowników będą głównymi tematami Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) w szwajcarskim kurorcie Davos w dniach 23-27 stycznia. Hasłem tegorocznego forum jest "Elastyczny dynamizm". W dorocznym spotkaniu w Davos wezmą udział m.in. sekretarz generalny ONZ Ban Ki Mun, szef Banku Światowego Jim Yong Kim, a także ministrowie zdrowia wielu krajów i szefowie koncernów medycznych.
• Według danych CUCL, największy chiński port lotniczy w Pekinie jest drugim lotniskiem na świecie pod względem liczby odprawianych pasażerów (80 mln osób rocznie). W 2011 r. w Chinach czynnych było 180 portów lotniczych, a obecny plan pięcioletni (2011–2015) przewiduje budowę 82 nowych lotnisk i rozbudowę 101 obecnie funkcjonujących obiektów.
• Średnia cena ropy Brent w 2012 roku była najwyższa w historii i wyniosła ponad 111 USD za baryłkę, a kraje członkowskie kartelu zarobiły w tym roku 1,052 bln USD na naftowym eksporcie (wzrost o 2,5 proc. r/r). Spadły zyski Iranu z 10 proc. do 6,5 proc. (skutek sankcji), a równocześnie wzrosły Arabii Saudyjskiej, Iraku, Kuwejtu i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Wzrosły także zarobki Libii.
• Turcja podpisała umowę ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi na eksploatację złóż węgla brunatnego na południu Turcji. Kontrakt wart jest 12 mld USD. Wielkość złóż szacuje się na 4,4 mld ton węgla, czyli około 40 procent łącznych zasobów węgla brunatnego w Turcji. Ten węgiel zapewni produkcję energii elektrycznej w planowanych elektrowniach o łącznej mocy 8200 MW. Turcja zamierza zbudować też dwie elektrownie atomowe. Pierwszą zbuduje z Rosją, a o drugiej rozmawia z Chinami, Japonią, Koreą Południową i Kanadą.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KOMPROMIS POMIĘDZY BIAŁYM DOMEM I KONGRESEM

Negocjacje pomiędzy Demokratami i Republikanami, między Kongresem i Białym Domem trwały prawie do ostatniej godziny 2012 roku i bez wątpienia były prostym przedłużeniem międzypartyjnej walki wyborczej o fotel prezydencki. Ostatecznie Kongres wypracował rozwiązanie kompromisowe, które zaaprobował Barack Obama. Media tryumfalnie ogłosiły, że amerykańska gospodarka uniknęła tzw. klifu fiskalnego. Nie wszyscy wiedzą, na czym polega klif fiskalny oraz jaką treść ma zawarty kompromis. Uznałam więc za celowe przedstawić odpowiedź na te pytania w możliwie najprostszy sposób...

W trakcie starcia w Kongresie pomiędzy Białym Domem i Demokratami, a Republikanami zderzyły sie dwie przeciwne koncepcje rozłożenia obciążeń wynikających z konieczności redukcji olbrzymiego zadłużenia i bieżącego deficytu. Demokraci uważali, że większy ciężar powinien być złożony na barki obywateli bogatych i dużo zarabiający i w planie redukcji deficytu forsowali podwyżkę wszystkich podatków co miało dać 1,6 bln USD w ciągu 10 lat. Republikanie nie godzili się na podwyższenie podatków i żądali głębokich cięć wydatków budżetowych. Praktycznie w ostatnim momencie zostało zawarte kompromisowe porozumienie.

Dotyczy ono przede wszystkim spraw podatkowych, ale też przyjęto, że cięcia wydatkowe zostaną uzgodnione w późniejszym czasie.

Jeśliby nie udało się wypracować do końca 2012 roku kompromisowego porozumienia, to gospodarka amerykańska miałaby do czynienia z tzw. klifem fiskalnym. Jego istotę można sprowadzić do automatycznych, wprowadzonych z dniem 1.01.2013:

• zmian podatkowych (podwyżki podatków oraz wygaśnięcie tymczasowo wprowadzonych za prezydentury George'a W. Busha niższych progów podatkowych i nastąpiłby wzrost podatków) i
• cięć wydatków budżetowych (o kwotę ponad 600 mld USD).

Bardzo prawdopodobne, że konsekwencją byłoby tu poważne załamanie gospodarcze i recesja.

W Kongresie udało się uzyskać porozumienie, a B. Obama je zaakceptował. Oto główne jego elementy:

• podwyższone zostało opodatkowanie najbogatszych Amerykanów o 2 proc. , ale nie będzie nałożenia dodatkowych obciążeń finansowych na klasę średnią.
• zachowane zostały ulgi podatkowe dla osób zarabiających poniżej 400 tys. USD rocznie (lub 450 tys. USD w przypadku par rozliczających się wspólnie). Powyżej tego progu podatek od dochodów wzrośnie z 35 do 39,6 proc.
• podniesiono podatek spadkowy z 35 proc. do 40-proc. , przy czym pierwsze 5 mln USD ma być wolne od podatku w przypadku dziedziczenia przez jedną osobę (w przypadku rodziny, kwota ta wyniesie 10 mln USD.
• podatki od zysków kapitałowych i dywidendy wzrosną z 15 proc. do 20 proc. dla kwot powyżej 400 tys. dolarów rocznie (450 tys. dolarów rocznie w przypadku par rozliczających się wspólnie).
• przedłużone zostaną niektóre ulgi podatkowe i zasiłki dla długotrwale bezrobotnych. Nie będzie zaś przedłużona obowiązująca od dwóch lat 2-procentowa obniżka podatku od wynagrodzeń na ubezpieczenia społeczne (Social Security payroll tax) i podatek ten powróci do poziomu 6,2 procent.

Dla porządku warto dodać, że co prawda porozumienie w sensie prawnym nie weszło w życie przed końcem roku, a nastąpiło to zanim większość instytucji finansowych rozpoczęła działalność po świętach.