Świat: wydarzenia tygodnia 17/2012

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 16/2012

• Szefowa MFW Christine Lagarde stara się o zwiększenie możliwości pożyczkowych MFW. Celem jest zabezpieczenie potrzeb zagrożonych kryzysem zadłużeniowym krajów strefy euro. Udało się już zebrać 430 mld USD dodatkowych środków. Ostatnio do tej sumy dołożyły dołożyły się kraje spoza strefy euro, m.in. Japonia, Wielka Brytania i Polska (8 mld USD). Dania, Norwegia i Szwecja dołożą 26 mld USD. Kilka miesięcy temu 200 mld USD zadeklarowały kraje strefy euro.
• Departament Stanu USA i U.S. Trade Representative (to rządowa agencja odpowiedzialna za handel zagraniczny), przedstawiły założenia do tzw. modelu BIT (Bilateral Investment Treaty to dwustronny traktat inwestycyjny), który ma być wzorem w przyszłych negocjacjach. Ma on wymagać od zagranicznych rządów, by nie łagodziły swych ekologicznych czy pracowniczych przepisów w celu przyciągnięcia inwestycji amerykańskich firm.
• Egipskie firmy energetyczne anulowały podpisany w 2005 roku kontrakt handlowy z firmą East Meditteranean Gas Co. (EMG) na dostawy gazu do Izraela. W ramach tego kontraktu Egipt dostarczał 40 proc. gazu zużywanego przez Izrael. Po obaleniu prezydenta Hosni Mubaraka, dostawy egipskiego gazu do Izraela były kilkanaście razy wstrzymywane. Przyczyną były powtarzające się zamachy na gazociągi. Zerwanie tego kontraktu prawdopodobnie zakończy się sporem sądowym. Jednak z drugiej strony nie jest wykluczone, że już wkrótce Izrael stanie się samowystarczalny, bo pod koniec 2010 r. poinformowano o odkryciu podmorskich złóż gazu. Nie jest wykluczone, że będzie też eksportował LNG.
• Rekordowe wyniki finansowe osiągnęła Apple. Wpłynęła na nie bardzo opłacalna sprzedaż iPhone'a. Przychody za pierwsze trzy miesiące roku wyniosły 39,2 mld USD, a zysk osiągnął poziom 11,6 mld USD (zysk Apple'a wzrósł o 94 procent). Obecna wartość firmy jest wyceniana na ok. 600 mld. USD.
• Według prognoz do 2016 roku GM chce rozwinąć swoją produkcję do 5 mln aut rocznie. Ważnym obszarem rynku jest dla GM rynek chiński. Już w tym roku koncern zamierza zwiększyć liczbę chińskich dilerów z 2,9 tys. do 3,5 tys. GM ma w Chinach swoją główna spółkę (50/50) z chińskim koncernem SAIC. Razem założą też spółkę handlową kontrolowaną przez SAIC), która będzie zajmowała się sprzedażą aut w Chinach.
• Podczas wizyty rządowej w Niemczech chiński koncern SAIC podpisał umowę z VW o budowie do 2015 r. fabryki aut w Chinach. Przedłużono też o 25 lat umowę kooperacyjną z chińskim koncernem FAW, który od 1991 r. produkuje auta na licencji VW.
• Jak wiadomo Microsoft przejął od AOL zestaw patentów za ok. 1 mld USD. Teraz Facebook kupuje część z nich: 650 patentów i wniosków patentowych, a także dokupi licencje na 275 patentów Microsoftu. Transakcja jest szacowana na ok. 550 mln USD. Warto przypomnieć, że w podobnej sytuacji (miesiąc temu) Facebook zakupił od IBM 750 patentów. To reakcja na oskarżenie przez Yahoo, że naruszył on jego 10 patentów (ma 3,3 tys. patentów). Obecnie portfolio F-B liczy ponad 1,5 tys. patentów. Podobieństwo polega na tym, że atak Yahoo odbył się przed wejściem tego portalu społecznościowego na giełdę. W przeszłości Yahoo pozwało także Google'a o naruszenie patentów, a ugodę podpisano na kilka dni przed debiutem Google'a, a firma zapłaciła zapłaciła za licencje udziałami w swojej firmie.
• Szwajcarska firma Nestle przejmuje cześć Pfizera za 11,85 mld USD. Nestle odkupi od amerykańskiego giganta farmaceutycznego Pfizera tę część jego biznesu, która zajmuje się produkcją żywność dla małych dzieci (amerykański koncern ponad 85 proc. sprzedaży realizuje na rynkach krajów rozwijających się).
• Toyota poinformowała, że zainwestuje 600 mln USD. w złoża kanadyjskiego gazu, które wydobywa koncern Encana (obecnie wydobywa się z nich ok. 1,2 mld m sześc. gazu rocznie). Niedawno za blisko 3 mld dol. Mitsubishi kupiło od Encana udziały w złożach gazu z łupków Cutbank Ridge na zachodzie Kanady.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

SOUTH STREEM-NABUCCO czyli KTO WYGRA W TEJ RYWALIZACJI?

Od kilku lat trwają dyskusje nad sposobem uniezależnienia Europy od dostaw gazu za pośrednictwem Rosji. Ostatnio coraz wyraźniej widać, że europejski gazociąg Nabucco (to inicjatywa europejska silnie popierana przez USA) mający dostarczać gaz ze złóż nad Morzem Kaspijskim i z Bliskiego Wschodu do Europy z pominięciem Ukrainy nie będzie realizowany.

Na początku roku niemiecki koncern RWE zasygnalizował możliwość wycofania się z tego przedsięwzięcia. Teraz dołączył do niego węgierski koncern MOL, który uznał dalsze finansowanie Nabucco International Company (NIC) za nieracjonalne i nie zatwierdził budżetu spółki na 2012 r. Wobec zaawansowania rosyjsko-włoskiego projektu South Streem, wydaje się mało prawdopodobne, by Nabucco weszło w fazę realizacyjną.

Węgierskie stanowisko o wycofaniu się z tego projektu wcześniej przedstawił w Brukseli premier Orban, ale zwracam uwagę, że nie jest to pierwsza taka wypowiedź Węgrów. Już 1,5 roku temu zgłosili oni swoje wątpliwości co do realności projektu, bo nie ustalono źródeł dostaw gazu, szczegółów dot. trasy rurociągu, a szacunki kosztów (ok. 8 mld. euro) wydawały się im zaniżone. Węgrzy zgłaszali też swoje wątpliwości związane ze strukturą i zarządzaniem NIC.

Nabucco miało być magistralą dostarczającą gaz do Europy ze złóż nad Morzem Kaspijskim i na Bliskim Wschodzie trasą przez Turcję. W tym celu powołano spółkę, której akcjonariuszami zostały narodowe koncerny gazowe z Turcji, Bułgarii, Rumunii i Węgier oraz niemiecki RWE i austriacki OMV. Każda z tych firm ma dziś po 16,67 proc. akcji NIC, jednak statut firmy wymaga, aby w kluczowych decyzjach był konsensus. W założeniach gazociąg ma transportować do 31 mld m sześc. gazu rocznie, czyli ma dostarczać ok. 6 proc. obecnego zużycia gazu w całej UE.

Jednak realizacja tego przedsięwzięcia od kilku lat stoi w miejscu, brak jest postępu w dyskusjach politycznych, a w ostatnich latach na przeszkodzie stoi też kryzys gospodarczy. Nie ulega też wątpliwości, że spadające zapotrzebowanie na gaz i pojawiające się nowe możliwości wydobywania w Europie gazu łupkowego też mają jakiś wpływ na postępy w tym zakresie. Zaskakujące jest też to, że nie zakończono jeszcze dyskusji i nie podjęto oficjalnej decyzji co do trasy znad granicy Bułgarii z Turcją do Austrii. Pojawiają się też wątpliwości co do udziału w tym przedsięwzięciu Turcji, a bez niej Nabucco nie będzie miało połączenia ze źródłami gazu.

W mojej ocenie wyścig Nabucco z South Streeme-em ostatecznie zakończy się w chwili, w której któryś z rywali pierwszy rozpocznie jego realizację. Dziś przewagę zyskuje projekt rosyjsko włoski, który omija tak Ukrainę, jak i Turcję, bo prowadzi przez Morze Czarne z Rosji do Bułgarii.

Ostatnio poinformowano, że rozpoczyna się budowa lądowej części gazociągu South Streem do Europy Środkowej (prowadzącej na południe Włoch). Projekt włosko-rosyjski uzgodniono już w 2007 roku. Gaz przez Morze Czarne będzie więc doprowadzony do Bułgarii, a stąd zaplanowano dwie lądowe odnogi - na północ do Europy Środkowej i na południe, do Europy Południowej. W pierwszej kolejności będzie budowana lądowa odnoga przez Bułgarię i Serbię do Austrii, w drugim etapie będzie budowana odnoga przez Grecję i Adriatyk do południowych Włoch. Dostawy gazu pierwszą z czterech nitek South Stream mają zacząć się pod koniec 2015 r., a cały projekt będzie zrealizowany w 2018 r. Na długości gazociągów 2 446 km będzie działało 10 tłoczni. W spółce Gazprom ma 50 proc. akcji, ENI 20 proc., a po 15 proc. należy do francuskiego koncernu energetycznego EDF i niemieckiego BASF.