Europa: wydarzenia tygodnia 51/2010

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 50/2010

• Obecnie, tymczasowo istnieje fundusz ratunkowy dla zagrożonych krajów strefy euro (750 mld euro). Przyjęto, że przyszły szczyt UE ma zatwierdzić reguły pomocy strefy euro dla kraju w kryzysie i oprócz funduszu ratunkowego będą one zawierać też możliwość "kontrolowanego bankructwa" kraju, który wpadł w kłopoty, ale nie podjął działań zaradczych. Mają one wejść w życie w 2013 roku.
• Szacuje się, że w 2011 sumaryczna wielkość dziur w budżetach krajów unijnych mają spaść o 200 mld euro.
• Eurostat poinformował, iż w październiku produkcja przemysłowa dla strefy euro urosła o 0,7 proc. m/m (prognoza +1,3 proc.), a w ujęciu rocznym zanotowano przyrost aż o 6,9 proc.(prognoza +7,6 proc.).
• W strefie euro w listopadzie inflacja wyniosła 1,9 proc. r/r - podobnie jak w miesiącu poprzednim i zgodnie z prognozami.
• Zgodnie z obliczeniami Markit Economics indeks PMI dla przemysłu strefy euro wzrósł w grudniu o 1,5 pkt do 56,8 pkt w porównaniu do listopada.
• Instytut ZEW opublikował dane dotyczące zaufania analityków i inwestorów instytucjonalnych w Niemczech. W grudniu indeks urósł o 2,5 pkt do 4,3 pkt w porównaniu z miesiącem poprzednim.
• Według Banku Rozliczeń Międzynarodowych niemieckie banki są wierzycielami Grecji, Hiszpanii, Irlandii i Portugalii na kwotę 417,8 mld EUR.
• Markit Economics podał, iż indeks PMI, opisujący stan koniunktury w sektorze przemysłu Niemiec urósł o 2,8 pkt do 60,9 pkt w grudniu w stosunku do miesiąca poprzedniego. Natomiast indeks PMI dla usług spadł z 59,2 pkt w listopadzie do 58,3 pkt w grudniu.
• INSEE podało, iż w grudniu we Francji polepszyły się nastroje dla sektora przedsiębiorców. Wskaźnik zaufania urósł o 3 pkt do 103 pkt w porównaniu do listopada.
• W Wielkiej Brytanii nastąpił wzrost osób bezrobotnych w III kw. o 35 tys. do 2,5 mln osób. Stopa bezrobocia była wyższa niż prognozy i wyniosła 7,9 proc.
• Wielkiej Brytanii w miesiącu listopad zanotowano wzrost sprzedaży detalicznej o 0,3 proc. (prognoza +0,4 proc.) - o 0,4 pkt proc. mniej niż w miesiącu poprzednim.
• Riksbank - centralny bank Szwecji podniósł główną stopę procentową o 25 pkt baz do 1,25 proc. Natomiast szwajcarski bank centralny nie zmienił stóp procentowych - benchmarkowa stopa nadal wynosi 0,25 proc.
• W Irlandii w III kw. urósł PKB o 0,5 proc. w ujęciu kwartalnym, natomiast spadł o 0,5 proc. r/r.
• W Hiszpanii w październiku sprzedano 27198 domów, czyli ich sprzedaż uległa redukcji o 17,7 proc. r/r.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

TA BLIŻSZA PRZYSZŁOŚĆ UNIJNEJ EUROPY JAWI SIĘ DZIŚ WIELKĄ ZAGADKĄ.

Pokryzysowa Unia wymaga dziś znacznie więcej wyrzeczeń, niż przypuszczano jeszcze rok temu. Powiedzmy sobie szczerze, warunkiem uniknięcia znacznie poważniejszego kryzysu niż ten, który podobno niedawno się skończył, jest zrealizowanie bardzo poważnego programu oszczędnościowego. Szacuje się, że w 2011 sumaryczna wielkość dziur w budżetach krajów unijnych ma zmniejszyć się o ok. 200 mld euro. Te cięcia na pewno uderzą w społeczeństwa i trudno przypuszczać, że obędzie się bez protestów (pierwsze przykłady mieliśmy w Grecji, Francji, Włoszech, a także w Czechach, a nawet w bogatym Luksemburgu). Cięcia budżetowe to konieczność i warunek udzielenia pomocy (dla Grecji wynosi ona 110 mld, dla Irlandii - 85 mld euro). Unijny program oszczędnościowy jest ambitny, bo wg. Komisji Europejskiej deficyt sektora finansów publicznych w UE ma spaść z 6,8% PKB do 5,1%PKB. Nie zatrzyma to narastania długu publicznego, ale chociaż zmniejszy się szybkość jego wzrostu.

Negatywny przykład Grecji i Irlandii działa też na inne kraje, a poziom zbliżającego się niebezpieczeństwa potwierdzają agencje ratingowe, grożące obniżeniem oceny wiarygodności kredytowej. Przykładem jest tu Hiszpania, która przyjęła ambitny, ale trudny do zrealizowania program oszczędnościowy, a w nim między innymi wzrost akcyzy na wyroby tytoniowe, wzrost wieku emerytalnego (z 65 do 67 lat), ograniczenie zasiłków pomocowych dla długotrwale bezrobotnych. Jej śladami postępuje Portugalia, będąca w podobnej sytuacji.

Te indywidualne decyzje unijnych krajów połączone są z próbą systemowego rozwiązania pomocy dla tych, którzy znaleźli się w kłopotach. Obecnie, tymczasowo istnieje fundusz ratunkowy dla krajów strefy euro (750 mld euro). Przyjęto, że szczyt UE zatwierdzi reguły pomocy strefy euro dla krajów w kryzysie i oprócz funduszu ratunkowego będą one zawierać też możliwość "kontrolowanego bankructwa" kraju, który wpadł w kłopoty, ale nie podjął skutecznych działań zaradczych. Te nowe reguły mają wejść w życie w 2013 roku.

Problemem będą też sprawy związane w unijnym budżetem. W nowym budżecie (po 2013 roku) Brytyjczycy (wspierani przez kilku największych płatników netto) domagają się ograniczenia wpłat krajów członkowskich, ale też sami chcą utrzymania w budżecie korzystnego dla nich zapisu dotyczącego tzw. brytyjskiego rabatu (to upust w wysokości wpłaty do unijnego budżetu). Na razie problem ten nie spowodował kryzysu w dyskusji o nowym budżecie i nadal obowiązuje decyzja, że budżetową propozycję przedstawi Komisja Europejska w lipcu 2011 r. Jednak należy spodziewać się sporów nie tylko w sprawie wielkości budżetu, ale też w sprawie jego wewnętrznego podziału.

Z całą pewnością problemem będzie doprowadzenie do finału dyskusji nt. uwzględniania kosztów reform emerytalnych przy ocenach finansów krajów Unii. Oficjalnie mówi się o możliwości uwzględnienia kosztów OFE przy ocenach wysokości deficytu budżetowego. Ma to być uwzględniane przy rozpatrywaniu unijnej procedury nadmiernego deficytu (a także np. przy wchodzeniu do strefy euro), chociaż z całą pewnością nie zmieni to zasad liczenia długu publicznego.