Kultura w Polsce w 2009 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2008 r.

DZIAŁALNOŚĆ MUZEÓW

Muzea pełnią istotną rolę w ukazywaniu historii i tradycji oraz upowszechnianiu kultury w kraju. W Polsce w 2009 r. odnotowano wzrost zarówno liczby muzeów, jak i liczby zwiedzających. Według stanu z końca 2009 r. liczba muzeów w Polsce wyniosła 774 obiekty, co oznacza, że w porównaniu z końcem 2008 r. przybyło 31 muzeów i oddziałów muzealnych. Z oferty muzeów skorzystało w 2009 r. 21,2 mln zwiedzających, co oznacza wzrost liczby zwiedzających o 2,5%. Wystawy muzealne i muzea odwiedziło 5,9 mln młodzieży szkolnej w zorganizowanych grupach (o 6,2% mniej w porównaniu z 2008 r.).

Tendencja rozwojowa zauważalna jest także w odniesieniu do liczby muzealiów. Dotyczy to zwłaszcza zbiorów muzeów sektora publicznego. W 2008 r. działały 602 muzea publiczne, które posiadały 12,3 mln eksponatów. Natomiast w 2009 r. liczba muzeów w sektorze publicznym wzrosła do 645 obiektów, a liczba posiadanych eksponatów zwiększyła się do 12,8 mln (wzrost o 4,8%). Jednocześnie 141 muzeów sektora prywatnego było w roku 2008 w posiadaniu 957 tys. eksponatów, natomiast w roku 2009 liczba muzeów prywatnych spadła do 129, a liczba eksponatów do 775 tys. (spadek o 19,0%).

Muzea prezentują swoje zbiory w dwóch formach, poprzez wystawy stałe i czasowe. O aktywności placówek
muzealnych świadczy m.in. liczba zorganizowanych wystaw czasowych. W 2009 r. o 3,3% zwiększyła się w porównaniu z rokiem poprzednim aktywność wystawiennicza muzeów. Łącznie 774 muzea sektorów publicznego i prywatnego przygotowały 4747 wystaw czasowych, czyli 150 wystaw więcej w porównaniu do roku 2008.

Polskie muzea w omawianym roku zorganizowały za granicą 150 wystaw, które obejrzało 545,6 tys. zwiedzających. Najwięcej wystaw zorganizowano w Niemczech (37), na Węgrzech (13), na Litwie (12) oraz w Czechach i na Słowacji (po 11). Jednocześnie muzea krajowe w 2009 r. prezentowały zbiory z zagranicy na 182 wystawach.

Wzrost liczby zwiedzających muzea świadczy m.in. o atrakcyjności oferty wystawienniczej. Podobnie jak w roku poprzednim, największą liczbę zwiedzających odnotowały muzea o profilu artystycznym (22,6% ogółu zwiedzających) oraz historycznym (17,8% ogółu zwiedzających). Wzrastająca w porównaniu do roku ubiegłego liczba zwiedzających w muzeach o profilu: przyrodniczym, biograficznym, technicznym i etnograficznym, świadczy o ich coraz ciekawszej ofercie wystawienniczej.
Współczesne muzea są placówkami wykazującymi aktywność nie tylko na polu działalności wystawienniczej. Są organizatorami szeregu przedsięwzięć o charakterze naukowym, popularnonaukowym, artystycznym, wydawniczym i edukacyjnym.

Podczas prowadzonej w 2009 r. działalności oświatowej muzea zorganizowały 8,2 tys. odczytów dla 588,8 tys. uczestników. Dla porównania w 2008 r. odbyło się 7,0 tys. odczytów dla 536,3 tys. uczestników. Muzea w 2009 r. zorganizowały jednocześnie 20,5 tys. seansów filmowych dla 623,4 tys. widzów (w 2008 r. odpowiednio 17,9 tys. seansów dla 715,9 tys. widzów). W 2009 r. w badanych muzeach w ramach 9,0 tys. tematów zrealizowano 73,2 tys. lekcji muzealnych, w których uczestniczyło 1932,3 tys. uczniów (w 2008 r. - 7,7 tys. tematów, 71,2 tys. lekcji, 1684,8 tys. uczniów).

Jednym z celów działalności statutowej muzeów jest również aktywność wydawnicza realizowana poprzez wydawanie katalogów zbiorów i wystaw, informatorów i folderów, plakatów i innych wydawnictw. W 2009 r. muzea wydały 6749 tytułów publikacji o łącznym nakładzie 6,2 mln egz., w tym 565 tytułów katalogów zbiorów i wystaw w nakładzie 259,2 tys. egz. i 1361 tytułów informatorów i folderów w nakładzie 2,7 mln egz. oraz 2583 tytuły plakatów w nakładzie 296,6 tys. egz.

DZIAŁALNOŚĆ INSTYTUCJI PARAMUZEALNYCH

Według stanu w dniu 31 XII 2009 r. w Polsce działało 97 tzw. instytucji paramuzealnych (ogrodów zoologicznych, botanicznych, rezerwatów, itp.). Zgromadziły one 263,0 tys. eksponatów, a odwiedziło je w ciągu roku 10,3 mln osób, w tym 2,2 mln młodzieży szkolnej w zorganizowanych grupach. Młodzież szkolna stanowiła 21,4% ogółu zwiedzających. Dla porównania w 2008 r. działało 87 instytucji paramuzealnych, które odwiedziło 9,3 mln osób, w tym 1,7 mln młodzieży szkolnej w zorganizowanych grupach, co stanowiło 18,5% ogółu zwiedzających.

Wzrost ogólnej liczby zwiedzających o 10,9% w stosunku do 2008 r. świadczy o rosnącej popularności instytucji paramuzealnych. Wśród instytucji paramuzealnych największym zainteresowaniem zwiedzających cieszyły się ogrody zoologiczne, które odwiedziło w ubiegłym roku 4,3 mln osób, rezerwaty - 2,1 mln osób i ogrody botaniczne 0,1 mln osób.