Świat: wydarzenia tygodnia 30/2010

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 29/2010

• W miesiącu czerwiec spadła o 0,29 mln do 5,37 mln (r/r) sprzedaż domów na amerykańskim rynku wtórnym. Natomiast w USA w okresie, kończącym się 16 lipca, indeks wniosków o kredyt hipoteczny MBA wzrósł o 7,6 proc.
• Departament Handlu USA poinformował, iż nastąpił spadek liczby rozpoczętych budów domów mieszkalnych w miesiącu czerwiec do 549 tys. r/r. Wynik był poniżej prognoz, które mówiły o 577 tys. nowych inwestycjach.
• Conference Board podał, że nastąpił spadek o 0,2 proc. (prognoza: spadek o 0,3 proc.) indeksu wyprzedzającego koniunktury USA, natomiast w poprzednim miesiącu zanotowano jego wzrost o 0,5 proc.
• W USA w poprzednim tygodniu nastąpił wzrost o 37 tys. do 464 tys. liczby osób pierwszy raz starających się o zasiłek dla osób bezrobotnych. Ekonomiści spodziewali się niższej liczby nowych bezrobotnych w wysokości 445 tys.
• Bank Centralny Kanady podniósł główną stopę procentową o 25 pkt baz. do poziomu 0,75 proc.
• Korporacja Apple w II kw. zarobiła 3,25 mld USD - jest to o 78 proc. więcej niż w 2009 r. Tak dobry wynik jest rezultatem sprzedaży: 9,4 mln iPodów, 8,4 mln iPhone’ów, 3,5 mln komputerów Mac oraz 3,3 mln iPadów.
• Philips wypracował w II kw. zysk netto na poziomie 262 mln EUR - o 217 mln EUR więcej niż w 2009 r., przy tym nastąpił wzrost przychodów o 0,96 mld EUR do 6,19 mld EUR.
• IBM poinformował, iż w II kw. sprzedaż osiągnęła poziom 23,7 mld USD - jest to o 0,5 mld USD mniej w porównaniu do prognoz analityków.
• Według koncernu BP wyciek ropy naftowej do Zatoki Meksykańskiej kosztował 3,95 mld USD, na tę kwotę składają się koszty prób ograniczenia wycieku, odszkodowań za zanieczyszczenie oraz koszty oczyszczania zatoki. Firma konsultingowa Oxford Economics oszacowała koszt wycieku ropy naftowej dla sektora turystycznego USA. Stwierdzono, iż ta katastrofa ekologiczna będzie źródłem strat na poziomie 22,7 mld USD.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

AMERYKAŃSKIE REFORMY

To stało się już nudne. Analitycy zaczynając prezentację swoich opinii o stanie i perspektywach gospodarki USA nieodmiennie przypominają, że kraj ten w czasie życia jednego pokolenia przekształcił się z największego wierzyciela w największego dłużnika. Końcówka kadencji Clintona to nadwyżka budżetowa w wysokości ponad 230 mld USD, podczas gdy w ubiegłym roku deficyt budżetowy wyniósł 1,4 bln USD. W okresie ostatniej dekady dług publiczny wzrósł przeszło dwukrotnie: z 5,6 bln USD do 11,9 bln USD. Według szacunków ekspertów w przyszłym roku przekroczy on poziom 15 bln USD co oznacza, że dług publiczny Stanów Zjednoczonych będzie na poziomie ok. 100% PKB. Bez odpowiedzi jest pytanie, co dalej?...

Przyczynę obecnej sytuacji określa się krótko: życie ponad stan, zadłużanie się na konto przyszłych pokoleń. Finalny skutek takiej wieloletniej polityki też określa się krótko: Stany Zjednoczone nieuchronnie zmierzają do utraty pozycji mocarstwa światowego, giganta i dominanta w światowej gospodarce i w światowej polityce.

Lecz problem wysokiego poziomu długu publicznego nie jest tylko problemem Stanów Zjednoczonych, to dziś problem całego świata, w tym także grupy krajów rozwiniętych, dlatego uniknięcie niebezpieczeństwa bankructwa wymaga zasadniczych reform w finansach publicznych. Działania w tym zakresie muszą spełnić szereg warunków. Główny z nich wydaje się być trywialnym, bo trzeba... zahamować wzrost poziomu zadłużenia. Jednak problemem jest sposób jego realizacji, bo nie może to odbyć się sposobami, których rezultatem może stać się zbyt duży spadek tempa wzrostu gospodarczego ( a nawet recesja) i wzrost bezrobocia. Trudno też sobie wyobrazić kontynuowanie dotychczasowej polityki, bo perspektywa niewypłacalności państw może zakończyć się katastrofą, w związku z dużym poziomem wzajemnych powiązań w globalizującej się gospodarce.

Pierwsze analizy przyczyn amerykańskiego kryzysu zostały przeanalizowane przez liczne grupy eksperckie, a także przez komisje kongresowe. Ich wynikiem stały się projekty nowych rozwiązań, które zanim ostatnio weszły w życie, stały się przedmiotem ostrych sporów w Kongresie i ataków ze strony kół finansowych. W wyniku tych prac w ostatnich dniach została przyjęta i weszła w życie ustawa o reformie amerykańskiego systemu finansowego. Znajdujące się w niej rozwiązania mają zagwarantować, że podatnicy w przyszłości nie będą już płacić za błędy instytucji finansowych (sam pakiet pomocowy kosztował 700 mld USD). Wprowadza się nowe rozwiązania instytucjonalne, między innymi to, że w ramach Fed-u powstanie niezależne Biuro Ochrony Finansowej Konsumenta. Będzie ono nadzorowało rynki finansowe, będzie informować klientów o poziomie ryzyka w produktach oferowanych przez rynki finansowe. Będą też ustalane wymogi kapitałowe dla banków, które zmuszone będą do posiadania takimi rezerwami gotówkowymi, aby nie groziła im niewypłacalność. Ustawa ta stwarza możliwość podejmowania prze rząd decyzji o likwidowaniu lub przejmowaniu kontroli nad dużymi bankami, których upadłość mogłaby zdestabilizować rynek finansowy i w konsekwencji gospodarkę. Mają też być ograniczone transakcje papierami wartościowymi (tzw. derywatami), które zainicjowały ostatni kryzys.