Kwalifikacje pracowników a popyt na rynku pracy

Przeczytaj także: Kwalifikacje pracowników to niewiadoma

Wyniki badań wskazują m.in. na to, że uczniowie przed wyborem szkoły ponadgimnazjalnej lub wyższej, nie wiedzą jakie kwalifikacje poszukiwane są na rynku pracy i gdzie najlepiej je zdobyć. W opinii PKPP Lewiatan, konieczne jest zatem stworzenie nowoczesnego poradnictwa zawodowego już na etapie gimnazjów.

Według przeprowadzonych analiz, system edukacji i szkolnictwo wyższe nie dość dobrze przygotowują absolwentów do wejścia na rynek pracy. Pracodawcy wskazują na to, że znaczna część kandydatów do pracy, nawet mając odpowiednie wykształcenie, nie potrafi robić tego, co jest niezbędne do wykonywania pracy na danym stanowisku.

Badanie PKPP Lewiatan wskazuje również, że głównymi niedociągnięciami szkolnictwa, w tym szkolnictwa zawodowego są:

• praktyki zawodowe niespełniające swoich funkcji,
• przewaga zajęć teoretycznych nad praktycznymi,
• brak systematycznych i sformalizowanych forów wymiany informacji z przemysłem,
• obniżający się poziom przygotowania studentów,
• niska elastyczność w dopasowywaniu się do potrzeb pracodawców.

Kolejny wniosek z przeprowadzonych badań to stwierdzenie, że niemożliwe jest stworzenie wspólnego katalogu kwalifikacji wymaganych w poszczególnych branżach, są one bowiem silnie wewnętrznie zróżnicowanie. Na oczekiwania wobec pracowników silny wpływ ma zarówno profil produkcji czy świadczonych usług, jak i rozmiar oraz typ firmy. Duże zróżnicowanie między firmami jest szczególnie widoczne ze względu na rozmiar firmy. Mała firma potrzebuje pracownika wszechstronnego, gotowego do pracy „od zaraz”, w pełni przygotowanego. Mała firma nie może sobie pozwolić na długotrwałe i kosztowne przyuczanie pracownika do wykonywania pracy. Duże firmy natomiast często mają własną politykę kadrową i szkoleniową. Są w stanie, i chcą, przygotować swojego pracownika, niemalże od podstaw, do wykonywania zadań. Na zapotrzebowanie kompetencji wpływa też charakter firmy: firma „kadrowa” poszukuje doświadczonych specjalistów lub próbuje kształcić własnych – kształci ich z myślą o przyszłym rozwoju, zajmowaniu kolejnych obszarów rynku; firma „wykonawcza” – stawia na proste i stosunkowo wąskie zakresy kwalifikacji, szuka specjalistów w swoim fachu, zazwyczaj jest w stanie ich wykształcić, ale musi dbać o ich lojalność (zapobieganie odpływowi do konkurencji).
Polscy pracodawcy mają poczucie, że muszą każdego pracownika samodzielnie przygotować do wykonywania pracy - system edukacyjny nie funkcjonuje prawidłowo. W związku z tym przy ocenie pracownika zasadnicze znaczenie mają kompetencje ogólne, a przede wszystkim czynniki miękkie: postawa do pracy, chęć uczenia się, motywacja, otwartość, współpraca w grupie.

Na podstawie wniosków z przeprowadzonych badań, dobrych praktyk realizowanych przez pracodawców oraz analizy systemów edukacji w innych krajach Unii Europejskiej PKPP Lewiatan przygotuje rekomendacje do zmian w systemie edukacji i szkolnictwa wyższego. Będą one odpowiedzią biznesu na konieczność reformy szkolnictwa zawierającą konkretne postulaty legislacyjne.

Projekt „Kwalifikacje dla potrzeb pracodawców” realizowany jest przez PKPP Lewiatana w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków EFS i wspiera priorytety polityki unijnej m.in. zrównoważony rozwój i równe szanse.