Tydzień 9/2009 (23.02-01.03.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 8/2009 (16-22.02.2009)

• Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR), Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Bank Światowy ogłosiły w piątek, że w ciągu dwóch lat dostarczą 24,5 mld euro na dofinansowanie banków oraz wsparcie przedsiębiorstw w Europie Środkowo-Wschodniej.
• Niemcy proponują przyjęcie współnych, międzynarodowych zasad państwowej pomocy dla przedsiębiorstw, które przeżywają trudności w związku z kryzysem ekonomicznym. Chcą też zablokować pojawiające się koncepcje polegające na stosowaniu protekcjonizmu gospodarczego.
• Według prognoz rządowych deficyt budżetowy Czech może w 2009 roku przekroczyć 4% PKB przy założeniu, że czeska gospodarka skurczy się o 2%. Według tych samych prognoz Czechy będą w stanie wejść do strefy euro najprawdopodobniej w 2014 lub w 2015 roku.
• W 2008 roku rosyjski PKB wzrósł o 6%, a w 2007 roku - o 8,1%. Według prognoz w tym roku rozyjska gospodarka może się skurczyć nawet o 5%. Kraje posowieckie przeżywają kryzys. W ocenie analityków w okresie od grudnia 2008 do stycznia 2009 r. produkcja przemysłowa w Rosji zmniejszyła ona o prawie 20%, w Kazachstanie o ponad 10%, a na Ukrainie o 16%.
• W Berlinie odbył się szczyt europejskich państw należących do tak zwanej grupy G20, obejmującej kraje o najlepiej rozwiniętych i wschodzących gospodarkach. W rozmowach brali udział szefowie państw i rządów oraz ministrowie finansów Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch, Hiszpanii, Holandii, Czech i Luksemburga, a także przewodniczący Komisji Europejskiej i prezes Europejskiego Banku Centralnego. Omawiano sytuacje gospodarczą i ustalano wspólne europejskie stanowisko na szczyt grupy G20, który odbędzie się na początku kwietnia w Londynie. Omówiono też ewentualną pomoc dla sektora bankowego krajów Europy środkowo-wschodniej.
• Według głównego ekonomisty Deutsche Banku „niemiecka gospodarka skurczy się w 2009 r. zaledwie 5% tylko pod warunkiem, że latem doświadczymy wyraźnego ożywienia koniunktury. Niewykluczone jednak, że takie ożywienie nie nastąpi". Dotychczas prognozował on, że spadek niemieckiego PKB może sięgnąć 4%. Międzynarodowy Fundusz Walutowy przewiduje, że skurczy się ona o 2,5%. W 2008 roku niemiecka gospodarka wzrosła o 1,3%, a w 2007 roku wzrost ten wyniósł 2,5%.
• Według prezydenta Francji „gwałtowność kryzysu i jego głębokość nakłada na gospodarczy świat konieczność wprowadzenia fundamentalnych zmian. Trzeba przebudować kapitalizm, trzeba uczynić go moralnym". Ma on nadzieję, że na spotkanie G20 w Londynie kraje unijne wypracują wspólne stanowisko, przy czym „nie będzie to stanowisko oparte na fałszywym kompromisie” i zostaną sformułowane „prawdziwe odpowiedzi" w kwestii uregulowania rynków finansowych.
• W styczniu PKB Rosji spadło aż o 8,8% r/r. Jest to skutek spadku inwestycji prawie o 16%. Również o 16% zmniejszyła się produkcja przemysłowa w Rosji, a co tydzień o 70-80 tys. ludzi wzrasta liczba bezrobotnych. W styczniu eksport z Rosji miał wartość 20,2 mld USD i był 1,7 razy mniejszy niż w 2008 roku (głównie z powodu spadku ceny ropy naftowej). Import w styczniu zmalał o jedną trzecią i wyniósł 10,3 mld USD.
• Według krajowych urzędów statystycznych Finlandia i Dania weszły w recesję w ostatnim kwartale 2008 roku. PKB Finlandii spadł w ostatnim kwartale 2008 roku o 1,3% kw/kw, podczas gdy w III kw. spadek ten wyniósł 0,3%. Duński PKB w ostatnim kwartale 2008 roku obniżył się o 2% kw/kw, podczas gdy w III kw. spadek ten wyniósł 0,8%.
• Agencja ratingowa Standard & Poor's obniżyła wczoraj rating Łotwy do BB plus/B. To poziom uznawany za śmieciowy. Oznacza to, że agencja uznała ten kraj za mało wiarygodny, który może mieć kłopoty z regulacją swoich zobowiązań. Według prognoz łotewska gospodarka w tym roku może się skurczyć nawet o 10-12%. W końcu 2008 roku Łotwa dostała pożyczkę m.in. od MFW i UE wartą w sumie 7,5 mld euro.
• "Financial Times" informuje, że MFW udzielił już ratunkowych pożyczek Łotwie, Węgrom, Ukrainie, Islandii i praktycznie niemal wyczerpał możliwości wspierania krajów Europy Wschodniej. Tymczasem waluty krajów regionu wciąż topnieją, a banki centralne nie chcą interweniować, bojąc się, że rezerwy walutowe są zbyt szczupłe. W tej sytuacji zdaniem szefa Banku Światowego Roberta Zoellicka to UE powinna przejąć główną rolę we wspieraniu krajów regionu.
• Szwedzki Saab zwrócił się do sądu o ochronę przed wierzycielami. Chce w ten sposób uniknąć bankructwa podczas przekształcenia w firmę niezależną od GM. Na podtrzymanie działalności Saaba w czasie reorganizacji potrzeba 1 mld USD. Są oncepcje, by Saab dodatkowo poszerzył swoją produkcję i rozpoczął produkcję elektrowni wiatrowych.
• Zdaniem ekspertów spór między amerykańskim wymiarem sprawiedliwości a bankiem UBS może zagrozić tradycyjnej tajemnicy bankowej i szwajcarskiemu modelowi bankowemu. Ostatnio bank UBS AG, przekazał nazwiska około 250 posiadaczy kont władzom amerykańskim prowadzącym śledztwo w sprawie uchylania się od płacenia podatków. Uważają oni, że bank UBS AG przechowuje około 20 mld USD w aktywach zamożnych amerykańskich klientów, którzy chcieli w ten sposób ukryć je przed amerykańskim urzędem podatkowym.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

PROBLEMÓW BANKOWYCH CIĄG DALSZY

"Financial Times" informuje, że MFW udzielił już ratunkowych pożyczek Łotwie, Węgrom, Ukrainie, Islandii i praktycznie niemal wyczerpał możliwości wspierania krajów Europy Wschodniej. Tymczasem waluty krajów regionu wciąż topnieją, a banki centralne nie chcą interweniować, bojąc się, że ich rezerwy walutowe są zbyt szczupłe. W tej sytuacji zdaniem szefa Banku Światowego Roberta Zoellicka to UE powinna przejąć główną rolę we wspieraniu krajów regionu. W trakcie ostatniego spotkania przygotowawczego do G20 w Londynie omawiano tę kwestię, rozważając różne formy pomocy dla krajów unijnych w tym regionie. Amerykańskie banki liczą na dalszy ciąg pomocy rządowej. Prowadzone są rozmowy z demokratyczna administracją Białego Domu na temat zwiększenia udziału rządu w Citigroup do 50%. Mówi się też, że państwo może też przejąć kontrolę nad pogrążonym w kłopotach Bank of America Corp.

W Wielkiej Brytanii banki Royal Bank of Scotland (w RBS już otrzymał 20 mld funtów w ramach rządowego planu rekapitalizacji sektora bankowego. Obecnie udział skarbu państwa w RBS wzrósł do ok. 70%) i Lloyds Banking Group (w LBS, w powstałej w 2009 roku nowej grupie bankowej, państwo ma 43% akcji, ale inwestorzy obawiają się, że dalsza pomoc kapitałowa okaże się niezbędna) przy poparciu Londynu przygotowują kolejne plany restrukturyzacji.

We Francji ogłoszono, że państwo zaangażuje się w fuzję banków Caisse d'Epargne i Banque Populaire. Prawdopodobnie państwo wniesie do niej 2,5 - 5 mld euro w formie pożyczki. W ten sposób powstanie drugi co do wielkości bank we Francji. Oba banki otrzymały już od państwa w ubiegłym roku pomoc w formie pożyczek w wysokości 2 mld euro.

W Niemczech mówi się o planie utworzenia "banku na rzecz gospodarki", który zająłby się pomocą dla wielkich firm.

Poważne problemy (chociaż innego typu) ma bank UBS - szwajcarski potentat na światowych rynkach. Amerykański wymiar sprawiedliwości wygrał proces udowadniając, że bank UBS AG przechowuje około 20 mld USD w aktywach zamożnych amerykańskich klientów, którzy chcieli w ten sposób ukryć je przed amerykańskim urzędem podatkowym. W rezultacie bank zapłacił odszkodowanie w wysokości 780 mln USD i przekazał nazwiska około 250 posiadaczy kont władzom amerykańskim prowadzącym śledztwo w sprawie uchylania się od płacenia podatków. Zdaniem ekspertów spór między amerykańskim wymiarem sprawiedliwości a bankiem UBS może zagrozić tradycyjnej tajemnicy bankowej i szwajcarskiemu modelowi bankowemu.

Z ostatniej chwili:

Jeden z największych banków - Royal Bank of Scotland (RBS) - opublikował wyniki finansowe za 2008 r. Wynika z nich, że jego roczna strata wyniosła 24,1 mld funtów (34 mld USD). Poinformowano, że RBS planuje umieszczenie swoich aktywów wartych 325 mld funtów w specjalnym programie ubezpieczonym przez rząd. Zgodnie z nim bank będzie odpowiedzialny tylko za 19,5 mld funtów swojej straty (a więc tylko za 6% wartości aktywów).