Ochrona środowiska w Polsce 2000-2007

Przeczytaj także: Europejczycy dbają o środowisko naturalne

Ponad 3,3 mln ha Lasów Państwowych (37,5% powierzchni lasów) zostało uznanych za lasy ochronne. Obszary te są położone głównie wokół dużych miast, na terenach uzdrowiskowych, wzdłuż rzek i wybrzeża morskiego, a także na terenach wydmowych i przeznaczonych na cele obronności i bezpieczeństwa państwa.

W celu trwałego zachowania lub odtwarzania naturalnych walorów lasu, ustanowione zostały Leśne Kompleksy Promocyjne (LKP). W końcu 2007 r. wyodrębniono ich 19 i zajmowały one 999 tys. ha lasów, co stanowiło 13,9% powierzchni Lasów Państwowych. LKP służą doskonaleniu gospodarki leśnej z uwzględnieniem kryteriów zrównoważonego i wielofunkcyjnego leśnictwa. Prowadzone są tam prace badawcze, doświadczalnictwo leśne i realizowana edukacja ekologiczna.

Polska zaliczana jest do grupy państw europejskich o najwyższym wskaźniku różnorodności biologicznej, zarówno pod względem ilości gatunków, jak i walorów środowiskowych. Dążąc do zachowania posiadanych wartości przyrodniczych, Polska od wielu lat rozwija różnorodne formy ochrony prawnej obszarów i obiektów, a także poszczególnych gatunków roślin i zwierząt oraz ich siedlisk.

Powierzchnia obszarów prawnie chronionej przyrody (bez obszarów sieci Natura 2000) w końcu 2007 r. wynosiła 10,1 mln, co stanowi 32,3% powierzchni kraju. Najwyższą pozycję spośród prawnie chronionych form ochrony przyrody zajmują parki narodowe. Polska przyjęła definicję parku narodowego określoną przez Światową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN-WCU), dlatego wszystkie 23 polskie parki narodowe, jako odpowiadające wymogom IUCN znalazły się na jej liście. Ponadto 6 parków narodowych UNESCO wpisało na listę rezerwatów biosfery (Babiogórski, Białowieski, Bieszczadzki, Karkonoski, Słowiński, Tatrzański), w tym jeden (Białowieski) został uznany przez UNESCO za obiekt dziedzictwa światowego. Również 6 parków (Biebrzański, Słowiński od 1995 r. oraz Narwiański, Poleski, część Karkonoskiego i Wigierski od 2005 r.) objętych zostało konwencją RAMSAR (Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego). Łączna powierzchnia objęta tą najwyższą formą ochrony wyniosła w końcu 2007 r. 317,3 tys. ha, co stanowiło 1% powierzchni kraju.

Ponadto w końcu 2007 r. wśród prawnie chronionych obiektów i obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych było:

• 1423 rezerwatów przyrody o powierzchni 169 tys. ha,
• 120 parków krajobrazowych zajmujących powierzchnię 2515 tys. ha,
• 412 obszarów chronionego krajobrazu o powierzchni 6960 tys. ha,
• 7046 pozostałe formy ochrony przyrody (użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne i zespoły przyrodniczo-krajobrazowe), które łącznie zajmowały 140 tys. ha,
• 35074 pomników przyrody.

Na terytorium Polski stwierdzono dotychczas występowanie co najmniej 5 tys. gatunków grzybów i 11 tys. gatunków roślin. Flora roślin naczyniowych (nasiennych) liczy ok. 2300 gatunków, a wraz z gatunkami obcymi, niezadomowionymi trwale – ok. 3 tys. gatunków. Jednakże poddawane oddziaływaniu różnorodnych czynników antropogenicznych i naturalnych zespoły roślinne podlegają dynamicznym i nie zawsze korzystnym zmianom. Według „Polskiej Czerwonej Księgi Roślin” 38 gatunków utraciło wszystkie naturalne stanowiska na terenie Polski. Są to gatunki wymarłe (spośród nich 31 to gatunki całkowicie wymarłe, a 7 – wymarłe w warunkach naturalnych), 74 gatunki należą do kategorii gatunków krytycznie zagrożonych, 59 – zagrożonych wyginięciem, 102 – narażonych na wyginięcie, 21 – niższego ryzyka i 2 o nieznanym stopniu zagrożenia.