Emigracja vs imigracja: która większa?

Przeczytaj także: Dlaczego praca za granicą ciągle nie traci popularności?

W 2024 r. w Polsce na pobyt stały zameldowano 19,5 tys. osób mających poprzednio stałe miejsce zamieszkania za granicą. Liczba meldunków tego typu rośnie – w 2020 było ich 13,3 tys., a w kolejnych latach – 15,4 tys. (2021), 15,6 tys. (2022) i 16,7 tys. (2023). Od 2016 roku więcej osób imigruje do naszego kraju niż emigruje z Polski. Przewaga wyjeżdżających nad przyjeżdżającymi była widoczna przez kilkadziesiąt lat. Wyjazd na pobyt stały za granicę w 2024 r. zgłosiło 10,2 tys. osób. – więcej niż w 2023 r. (9,9 tys.) i 2020 (8,8 tys.), ale mniej niż w 2022 (13,6 tys.) i 2021 (12 tys.).

Zmiana charakteru emigracji – Polacy rotacyjnie, cudzoziemcy na stałe.

Dane Głównego Urzędu Statystycznego z okresu 1950-2024 potwierdzają postępujący spadek liczby osób wyjeżdżających z Polski na pobyt stały. Choć nadal występują różnice regionalne, to w ujęciu ogólnokrajowym emigracja stopniowo maleje.

Zmienia się również jej charakter: coraz mniej Polaków decyduje się na trwałe osiedlenie za granicą, a wyjazdy zarobkowe często mają charakter sezonowy lub tymczasowy.

Potwierdzają to dane Grupy Progres, według których 40% osób podejmujących pracę w Holandii przebywa tam jedynie od 1 do 3 miesięcy, a kolejne 35% – od 4 do 9 miesięcy. Zaledwie 10% pracuje tam od roku do 5 lat, a jedynie około 5% decyduje się na pobyt dłuższy niż 5 lat lub osiedlenie na stałe.

Obserwujemy wyraźny wzrost popularności wyjazdów rotacyjnych. Polacy coraz częściej decydują się na krótkoterminową pracę za granicą, zamiast emigracji na stałe. To model elastyczny, który pozwala zarabiać za granicą, nie rezygnując z życia w Polsce. Rośnie też liczba osób wracających do kraju, chociaż wcześniej zakładali wieloletnią lub stałą migrację. Zmieniają zdanie, ponieważ zaczyna im doskwierać np. sytuacja społeczna lub ekonomiczna w państwie, w którym przebywają – zaznacza Magda Dąbrowska, wiceprezeska Grupy Progres.

I dodaje, że na stały przyjazd i pracę w Polsce decyduje się też coraz więcej cudzoziemców. Najczęściej zakładają oni, że ich migracja zarobkowa nad Wisłę będzie dłuższa niż kilka miesięcy. 39 proc. badanych obcokrajowców chce spędzić u nas 5 lat lub więcej, 21 proc. planuje pobyt trwający od 3 do 5 lat, a 13 proc. od 1 roku do 2 lat.

Co więcej, 68 proc. nie chce być u nas w pojedynkę – w przyszłości sprowadzi do Polski swoją rodzinę, 32 proc. nie ma takich planów, pokazuje badanie Grupy Progres. Co więcej, 27 proc. ankietowanych imigrantów przyznało, że ma zamiar zostać u nas na zawsze. Do tej pory na taki krok zdecydowało się kilkaset tysięcy osób. Według danych GUS, przez ponad pół wieku (1966-2021) na pobyt stały w Polsce zameldowało się w sumie 337 012 imigrantów. Najczęściej pochodzili oni z Europy (254 048 osób), Ameryki Płn. i Płd. (54 171 os.) oraz Azji (18 152 os.), rzadziej z Afryki (5 597 os.) i Oceanii (5 044).

Mazowsze, Małopolska i Dolny Śląsk na czele.

Największy napływ ludności ogółem odnotowało województwo mazowieckie, do którego przeprowadziło się łącznie 4119 osób. Kolejne w rankingu były woj. małopolskie z 2580 imigrantami oraz dolnośląskie, które przyjęło 1549 osób. Ponad tysiąc osób zameldowało się na pobyt stały w regionie śląskim (1473), pomorskim (1405), wielkopolskim (1395) i zachodniopomorskim (1103). Na drugim biegunie znalazły się woj. świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie oraz opolskie, do których trafiło odpowiednio 373, 525 i 578 osób. W regionie podkarpackim zameldowało się 922 nowych mieszkańców. Na taki krok zdecydowało się też 731 osób w woj. łódzkim i 730 w woj. podlaskim. W regionie lubelskim, kujawsko-pomorskim i lubuskim przybyło kolejno 703, 699 i 630 stałych mieszkańców.

Jeśli chodzi o emigrację, najwięcej osób wyjechało z województwa śląskiego – 1524 osoby, dolnośląskiego (1130) i opolskiego (913). Z pomorskiego wyemigrowało 820 osób, a z zachodniopomorskiego 646. W przypadku Podkarpacia 627 osób zdecydowało się na zmianę miejsca zamieszkania. Mazowieckie opuściło 617 osób, a Wielkopolskę 614 osób. Na kolejnych miejscach znajduje się region warmińsko-mazurski, z którego wymeldowało się 511 osób i woj. kujawsko-pomorskiego (461). Lubuskie opuściło 349 osób. Z woj. lubelskiego wyjechały 332 osoby, w łódzkim ubyło 322 mieszkańców. W przypadku woj. świętokrzyskiego liczba emigrantów wyniosła 238. Najniższą emigrację odnotowano na Podlasiu, które opuściło zaledwie 146 osób.

Miasta przyciągają, ale wieś zyskuje na znaczeniu. Również na rynku pracy.

Znaczną część migrującej ludności nadal przyciągają miasta. W 2024 r. osiedliło się w nich łącznie 13 727 osób, podczas gdy wsie przyjęły 5788 imigrantów. W woj. mazowieckim do miast przeprowadziły się aż 3243 osoby, a w małopolskim – 1703. Najmniejszą imigrację miejską odnotowano w woj. świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim (odpowiednio 201 i 329 osób). Wieś najwięcej zyskała w małopolskim (877 osób), mazowieckim (876) i podkarpackim (510), natomiast najmniej imigrantów zameldowało się na wsi w woj. lubuskim (142 osoby), łódzkim (160) oraz świętokrzyskim (172).

Wśród emigrantów dominowali również mieszkańcy miast – z terenów miejskich wyjechało 6765 osób, natomiast ze wsi 3449. Największy odpływ miejski odnotowano w województwie śląskim (1207 osób), dolnośląskim (792) i pomorskim (527), natomiast najmniejszy w podlaskim (125 osób). Na wsiach najwięcej osób wyemigrowało z małopolskiego (555), opolskiego (510) i dolnośląskiego (338), a najmniej – z podlaskiego (zaledwie 21 osób), łódzkiego (57) i świętokrzyskiego (77).

Wieś staje się coraz popularniejszym miejscem do życia – wiele osób decyduje się na przeprowadzkę, szukając spokoju i lepszej jakości życia. Część z nich nadal pracuje w miejskich aglomeracjach, korzystając z dobrej infrastruktury i połączeń, ale rośnie też liczba osób, które znajdują zatrudnienie bliżej domu. Coraz więcej zakładów produkcyjnych, magazynów i stref ekonomicznych powstaje bowiem na obrzeżach miast lub poza ich granicami. Dzięki temu mieszkańcy wsi zyskują łatwiejszy dostęp do etatów, nie rezygnując z komfortu życia, który zapewnia im mniejsza miejscowość – mówi Magda Dąbrowska, wiceprezeska Grupy Progres.

– Lokalizacja nadal odgrywa jednak kluczową rolę przy wyborze zatrudnienia. Jak pokazują badania Grupy Progres, aż 87% kandydatów zwraca uwagę na położenie firmy podczas poszukiwań pracy. Mimo to jedynie 13% ofert pracy eksponuje atrakcyjną lokalizację jako atut. To wyraźny sygnał, że dostępność i wygoda dojazdu mają ogromne znaczenie dla pracowników. Niestety, wielu pracodawców nadal nie dostrzega pełnego potencjału, jaki kryje się w prowadzeniu firmy poza miastem. A przecież dla wielu osób, które nie mieszkają w danej aglomeracji, taka lokalizacja może okazać się równie atrakcyjna, a nawet bardziej preferowana, niż praca w centrum miasta – podsumowuje Magda Dąbrowska.