Tydzień 45/2005 (07-13.11.2005)

Przeczytaj także: Tydzień 32/2005 (08-14.08.2005)

• W trakcie nieformalnego szczytu w Hampton Court kanclerz Austrii poinformował, że nie akceptuje przygotowanego projektu dyrektywy usługowej. Austria po nowym roku przejmie po Wielkiej Brytanii prezydencję w Unii.
• Komisja Europejska przestawiła kolejne propozycje zmian w projekcie budżetu na lata 2007-2013. Około 60% funduszy strukturalnych ma być przeznaczona na podniesienie konkurencyjności gospodarki unijnej. Planuje też stworzyć tzw. fundusz globalizacyjny w wysokości 3,5 mld euro. Miałby on umożliwić szkolenia ludzi tracących pracę w wyniku globalizacji, czy napływu tanich towarów ze Wschodu.
• Komisja Europejska podpisała z Estonią, Litwą i Słowenią porozumienie o rozpoczęciu kampanii informacyjnej w sprawie wprowadzenia w tych krajach euro. To pierwszy krok w procedurze przyjęcia europejskiej waluty.
• Wielka Brytania zaproponowała, by w projekcie budżetu na 2007-2013 stworzyć nowe fundusze. Jednym z nich miałby być fundusz technologiczny. Unika jednak wypowiedzi co do redukcji lub przynajmniej stabilizacji na dotychczasowym poziomie brytyjskiego rabatu (obecnie ok. 7 mld euro).
• Są podstawy, by przypuszczać, że wkrótce Europejski Bank Centralny podniesie stopy procentowe. Mówi się, że w 2006 roku będą one na poziomie 2,5%, a kurs euro/USD ustabilizuje się około 1,2.
• Prognozy na 2006 rok dla Niemiec nie są najlepsze. Bezrobocie utrzyma się na poziomie ok. 11%, a gospodarka znajdzie się na granicy recesji. Przewiduje się spadek wewnętrznego popytu, bo planuje się wzrost VAT z 16% do 18%.
• W III kwartale PKB Francji wzrosło o 0,7% kw/kw, a we wrześniu produkcja przemysłowa wzrosła o 0,2% m/m.
• Gazprom zaczyna dostarczać gaz podmorskim rurociągiem (pod Morzem Czarnym) do Turcji (16 mld m³ rocznie). Rurociąg (długości 400 km ) to wspólna inwestycja Gazpromu i włoskiego ENI. Ten gaz będzie przez Turcję i Grecję dostarczany także do Włoch.
• Po pomiędzy Unią i Chinami sporze o tekstylia, teraz przyszła kolej na obuwie skórzane i sportowe. Szacuje się, że w pierwszych 2 kwartałach roku import z Chin wzrósł o 700%. Stwierdzono także, że ceny tego obuwia z Wietnamu oraz Indii są zaniżone i będą obłożone cłami antydumpingowymi.
• W trakcie dyskusji ministrów spraw zagranicznych na temat budżetu na lata 2007-2013 do sporu brytyjsko-francuskiego (o dotacje do produkcji rolnej i o rabat brytyjski) doszły żądania tych, którzy płacą najwięcej, by zredukować unijne wydatki.
• W Rosji nadwyżki z handlu ropą są przeznaczane na fundusz stabilizacji. Na koncie jest 38,3 mld USD. Teraz z tego funduszu jest zasilany fundusz emerytalny.
• Wrześniowa produkcja przemysłowa Niemiec wzrosła o 1,2% m/m, a zamówienia w przemyśle wzrosły o 2,8% m/m.
• Węgierska gospodarka ma dziś największy deficyt budżetowy w całej Unii (liczony według zasad narzuconych przez Eurostat). Szacuje się go na 6,1% PKB w 2005 roku i na 5,2% PKB w roku 2006. Mimo to podtrzymują swoje stanowisko, że w 2010 roku będą gotowi do zastąpienia forinta przez euro.
• Wzrasta deficyt handlowy Ukrainy i obecne wyniki są najgorsze od 1999 roku. W roku ubiegłym kraj ten miał nadwyżkę w wymianie gospodarczej z zagranicą.
• EADS (to europejska grupa lotniczo-wojskowa ) ma w tym roku po 3 kwartałach bardzo dobre wyniki: obroty wzrosły o 9% r/r, zysk o 74%, a zamówienia o 88% r/r (do niemal 39 mld euro).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ERA GOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY JEST JESZCZE PRZED UNIĄ

Rezultat rywalizacji w coraz bardziej globalizującej się gospodarce zależeć będzie od skuteczności prac zespołów badawczych i wdrożeniowych. Zbudowanie gospodarki opartej na wiedzy wymaga dziś olbrzymich środków na badania i wysoko wykwalifikowanej kadry. Z jednym i drugim unijna Europa ma coraz większe kłopoty. Jeśli nic się nie zmieni, to już niedługo Chiny będą wydawały więcej środków na badania niż Unia (rocznie wydatki na ten cel rosną o 8%, podczas gdy w USA o 25%). Jeśli do tego dodać, że chińskie uczelnie co roku opuszcza znacznie więcej absolwentów niż na Starym Kontynencie i są oni dobrze wykształceni, a także to, że koszty prac badawczych są znacznie niższe niż w Europie i w USA, to nie należy dziwić się, że coraz częściej największe światowe koncerny przenoszą swoje centra badawcze na Daleki Wschód. Nie inaczej jest w Indiach. Obecnie gdy mówi się o czołowych centrach badawczych, to wśród najbardziej renomowanych i przy tym perspektywicznych wymienia się chiński Szanghaj i Bangalore w Indiach. Także najlepsi naukowcy nie widzą swojej przyszłości w europejskich ojczyznach i coraz częściej wyjeżdżają do USA.

Bruksela pilnie poszukuje rozwiązań, by i w tej dziedzinie nie przegrać rywalizacji. Pomóc mają środki kredytowe z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, które będą wspierać innowacyjną działalność niskooprocentowanymi kredytami. Europa musi też tworzyć centra badawczo-produkcyjne, gdzie praca będzie dawała prestiż i gdzie będzie można najwięcej osiągnąć.

W tym problemie Polska praktycznie nie liczy się. Według klasyfikacji OECD tylko 2,3% naszego eksportu to towary zaliczane do grupy zaawansowanych technologicznie, a według GUS wartość tego eksportu wyniosła w 2004 roku 6,3 mld zł. W Irlandii wskaźnik ten wynosi ok. 50% całego eksportu. W całym imporcie towary zaawansowane technologicznie stanowiły 9,2%. Według GUS w 2005 roku na działalność B-R przeznaczyliśmy 5,2 mld zł, o 13% więcej niż w 2004 roku. Oznacza to, że w 2004 roku stosunek tych wydatków do PKB wyniósł 0,58% (w 2003 roku wyniósł on 0,56%PKB). Wskaźnik ten w całej Unii wynosi 1,93% PKB, a w USA nawet 2,59% PKB. Najwyższe wyniki w tym zakresie mają Szwecja -3,98%PKB i Finlandia-3,49% PKB. Maleje też spadek udziału firm w finansowaniu prac naukowo-badawczych. Obecnie stanowi on 22,3% wszystkich nakładów w kraju (w 1999 roku wynosił on 30,6%)...

Tymczasem Unia najwięcej pieniędzy wydaje na rolnictwo, a w budżecie na lata 2007-2013 przewidziano tylko 70 mld euro na badania i prace rozwojowe...