Finansowanie ochrony zdrowia a jakość systemu dla pacjentów

Przeczytaj także: Opieka zdrowotna: globalne perspektywy 2019

Celem, który przyświecał autorom raportu, jest zapoczątkowanie szerokiej dyskusji odnośnie największych wyzwań związanych zarówno z bieżącą działalnością, jak i przyszłością placówek opieki zdrowotnej. Opracowanie porównuje funkcjonujący w Polsce system ochrony zdrowia z sytuacją w wybranych państwach europejskich, w tym m.in. w Czechach, Chorwacji, Grecji, Portugalii i Hiszpanii.

Z treści raportu wynika, że satysfakcja polskich pacjentów, zmierzona przeprowadzonymi niedawno badaniami opinii publicznej, prezentuje się dziś najlepiej od 2009 roku. Pomimo to, w porównaniu z innymi państwami Europy nasz system ochrony zdrowia nadal uzyskuje niskie noty i w wielu obszarach wymaga gruntownej przebudowy.

W rankingu Euro Health Consumer Index (EHCI), prezentującym poziom zadowolenia pacjentów z opieki zdrowotnej w 35 państwach europejskich, Polska znalazła się na 32 miejscu. W ostatniej edycji badania, która została przeprowadzona w 2018 roku, polski system ochrony zdrowia uzyskał 585 punktów na 1000 możliwych do zdobycia. Wynik Polski w rankingu EHCI jest niesatysfakcjonujący nie tylko w porównaniu z pozycjami państw Europy Zachodniej, lecz także z krajami sąsiadującymi, takimi jak Słowacja, która zajęła 17 miejsce uzyskując 722 punkty oraz Czechy plasujące się w zestawieniu na 14 miejscu z 731 punktami.

Zarządzanie zadłużeniem placówek opieki zdrowotnej pozostaje jednym z kluczowych wyzwań systemowych ze względu na rosnące koszty ochrony zdrowia, na co istotny wpływ ma m.in. starzenie się społeczeństw. Z tego względu, niezależnie od poziomu zadłużenia, wszystkie państwa europejskie starają się wypracować rozwiązania, które pozwolą im zminimalizować negatywny wpływ tych zobowiązań na poziom satysfakcji pacjentów. Warto tutaj bliżej przyjrzeć się zadłużeniu szpitali, które zazwyczaj odpowiada za znaczną część zobowiązań służby zdrowia. W Polsce całkowite zadłużenie publicznych placówek służby zdrowia (SPZOZ) wyniosło na koniec 2017 roku 11,75 mld PLN (ok. 2,7 mld EUR).

Raport wskazuje, że niezależnie od zauważalnego na przestrzeni ostatnich lat wzrostu wydatków na system ochrony zdrowia – jego tempo jest wciąż zbyt wolne. Poziom inwestycji w rozwój systemu opieki zdrowotnej w Polsce pozostaje jednym z najniższych w Europie i spośród wszystkich krajów, które zostały opisane w raporcie. W 2017 roku nakłady inwestycyjne w ochronie zdrowia w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosły w Polsce niespełna 2,000 USD, podczas gdy w państwach ujętych w Raporcie średnie nakłady wyniosły 2,711 USD, a średnia dla krajów OECD to 4,003 USD.

Przeprowadzenie porównania wydatków na ochronę zdrowia z postrzeganiem opieki zdrowotnej przez pacjentów pokazuje, że stosunkowo niewielkie nakłady inwestycyjne niekoniecznie muszą oznaczać, że system dla samych pacjentów będzie nieefektywny. Słowacja oraz Czechy, a także Portugalia, przeznaczają na opiekę zdrowotną ok. 2,200-2,800 USD w przeliczeniu na jednego mieszkańca, jednak w rankingu EHCI plasują się znacznie wyżej niż Polska, która wydaje ok. 2,000 USD, a także Hiszpania czy Włochy, wydające na zdrowie 3,500 USD w przeliczeniu na jednego obywatela. Zauważamy, że w tym aspekcie wszystkie kraje uwzględnione w raporcie mogą poprawić swoje wyniki. Możliwości zwiększenia zadowolenia pacjentów z opieki zdrowotnej daje m.in. rozwój opieki ambulatoryjnej, a także nowych technologii związanych z e-zdrowiem i sztuczną inteligencją - podkreśla Radosław Moks, Członek Zarządu, BFF Banking Group w Polsce.

Europejski system opieki zdrowotnej przechodzi przez okres ogromnej zmiany, ponieważ zgodnie z przewidywaniami koszty nowych technologii medycznych będą stanowiły coraz większą część wydatków na system ochrony zdrowia. Nasz raport pokazuje, że inwestycje w innowacje nie tylko wpływają na redukcję kosztów leczenia szpitalnego, ale także odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu przyszłości oraz jakości systemu opieki zdrowotnej - stwierdza Michele Antognoli, Dyrektor ds. Rynków Międzynarodowych, BFF Banking Group.

„Finansowanie ochrony zdrowia a jakość systemu dla pacjentów. Polska na tle wybranych krajów europejskich” - streszczenie raportu

System opieki zdrowotnej z perspektywy pacjenta

Polska służba zdrowia jest nadal negatywnie postrzegana przez pacjentów, pomimo wysiłków podejmowanych w celu przeprowadzenia reform. Z punktu widzenia pacjentów, najważniejszymi obszarami opieki zdrowotnej są dostępność (czas oczekiwania na leczenie), wyniki leczenia, zakres usług, profilaktyka, dostępność leków, prawa pacjentów i informacje dla pacjentów. Wyżej wymienione obszary są wszechstronnie analizowane w "Europejskim Konsumenckim Indeksie Zdrowia" (EHCI), który w 2016 roku wyniósł 400 punktów dla większości porównywanych krajów. W 2018 roku, Portugalia zdobyła 754 punkty, Słowacja zdobyła 722 punkty i zajęła 17 miejsce, natomiast Polska zdobyła 585 punktów i zajęła 32 miejsce.
Czas oczekiwania i skuteczność leczenia są kluczowe dla pacjentów. Chociaż Polacy od lat są niezadowoleni z funkcjonowania służby zdrowia (jeszcze w 2018 roku, 66% ankietowanych wyraziło swoje niezadowolenie), ostatnie sondaże wykazały najlepszy wynik od 2009 roku. EHCI podkreśla problem czasu oczekiwania na zaplanowane zabiegi chirurgiczne.

Wady systemu: aktywa i zobowiązania szpitali

Wydatki publiczne na opiekę zdrowotną w Polsce wzrosły o 142% w okresie między rokiem 2005–2017. Pomimo pozytywnego trendu, Polska pozostaje jednym z krajów wydającym najmniej na opiekę zdrowotną w Europie oraz krajem wydającym najmniej wśród krajów porównywanych w niniejszym raporcie. W 2005 roku, Polska wydała 807 USD na obywatela statystycznego. Obecnie kraj ten wydaje prawie 2000 USD, podczas gdy kraje wybrane do raportu wydają średnio 2711 USD, a kraje OECD 4 003 USD.