Firmy rodzinne w Polsce i Europie 2017

Przeczytaj także: Firmy rodzinne w Polsce i Europie 2016

Badanie pokazuje rosnące znaczenie form zarządzania. Firmy rodzinne zaczęły przywiązywać szczególną wagę do stosowania ujednoliconych i przejrzystych zasad, dzięki którym możliwe staje się zachowanie odpowiedniego balansu pomiędzy więzami krwi a biznesem. Wśród największych barier napotykanych w swojej działalności rodzinni przedsiębiorcy ciągle wymieniają rosnące koszty pracy. Ich obawy budzi również polityczna niepewność oraz coraz większa presja ze strony konkurencji. Co trzecia z badanych firm zadeklarowała posiadanie planów rekrutacyjnych na najbliższą przyszłość.

Optymizm polskich rodzinnych przedsiębiorców rośnie

Firmy rodzinne z optymizmem patrzą w przyszłość. 62% polskich oraz 71% europejskich respondentów jest przekonana, że w najbliższym czasie ich sytuacja będzie co najmniej dobra. Rzesza dobrze nastawionych Polaków wzrosła względem minionego roku o 6 p.p. (z 56%). Jedynie 6% ankietowanych z Polski spodziewa się, że kondycja ich firmy będzie zła lub bardzo zła w najbliższej przyszłości. Optymistyczne nastroje mogą być rezultatem dobrych wyników – w ostatnim roku 41% przebadanych firm w Polsce odnotowało wzrost przychodów, a tyle samo utrzymało je na stałym poziomie (wśród europejskich firm odsetek ten wyniósł odpowiednio 57% i 27%). Jedynie 18% odnotowało spadek przychodów w ciągu ostatnich 12 miesięcy (w Europie 13%). Optymizm badanych firm rodzinnych co do przyszłości przekłada się także na ich plany związane z zatrudnieniem. Choć 59% ankietowanych zamierza utrzymać jego obecny poziom, to blisko co trzeci badany planuje zwiększyć liczbę pracowników w firmie.

Do wzrostu poziomu obrotów przyczynił się między innymi ogólny stan gospodarki. Blisko co trzeci ankietowany przedsiębiorca w Europie wskazał na rosnący popyt na rynku jako jeden z kluczowych czynników sukcesu. W przypadku polskich firm rodzinnych największy wpływ na dobrą sytuację miały efektywne procesy wewnętrzne, które wskazało 25% badanych, skuteczne techniki sprzedaży i dbałość o klienta (22%) oraz inteligentny marketing (21%). Duże znaczenie miały też wdrożone optymalizacje i wzmocnienia kadrowe – 19% polskich firm rodzinnych uzyskało większe obroty dzięki wprowadzeniu nowych produktów oraz usług, a 13% – zatrudniając nowych pracowników – mówi Andrzej Bernatek, partner w KPMG w Polsce.

Brak wykwalifikowanej kadry największym wyzwaniem

Rosnące koszty pracy, polityczna niepewność, a także coraz większa konkurencja na rynku to główne problemy, z jakimi borykają się polskie firmy rodzinne. Aż 60% respondentów w Polsce wskazało rosnące koszty pracy jako jedno z głównych wyzwań związanych z prowadzeniem biznesu. W Europie blisko co trzeci przedsiębiorca (32%) obawia się, że czynnik ten wpłynie na jego biznes. Firmy rodzinne postulują uproszczenie przepisów podatkowych (36% badanych w Polsce wskazało taką odpowiedź), obniżenie podatków (33%), a także zmniejszenie kosztów pracy (31%). Spadająca stopa bezrobocia powoduje, że firmy mają coraz większe trudności z przyciąganiem wykwalifikowanych pracowników. Brak odpowiedniej kadry jest obecnie jednym z największych wyzwań, z jakim muszą zmagać się firmy rodzinne (29% respondentów w Polsce udzieliło takiej odpowiedzi). W Europie natomiast problem ten jest bardziej dotkliwy, aż 43% badanych nie może znaleźć pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Konieczne staje się skuteczne wyróżnienie firmy na rynku pracy, aby pozyskiwać nowych, utalentowanych pracowników.

Jeszcze do niedawna koszty pracy w Polsce należały do jednych z niższych w Europie, jednak od kilku lat ich wysokość ulega zmianie. Przedstawiciele firm rodzinnych w Polsce istotnie odczuwają zwiększające się koszty zatrudnienia – dla ponad połowy badanych stanowią one duże utrudnienie w prowadzeniu biznesu. Istotnym wyzwaniem dla polskich przedsiębiorców jest także otoczenie prawne oraz poziom jego skomplikowania. Ankietowane firmy rodzinne w Polsce – zapytane o czynniki, które przyczyniłyby się do lepszej sytuacji ich biznesów – wskazują między innymi na bardziej elastyczne regulacje dotyczące rynku pracy (18%) – mówi Piotr Żurowski, partner w KPMG w Polsce.

Najważniejszym celem firm rodzinnych jest wzrost obrotów przedsiębiorstwa

Mając za sobą udany rok, firmy rodzinne szukają procesów, procedur i strategii, które zwiększą efektywność ich działania. Szczególną uwagę zwracają na odpowiednie formy zarządzania, które pozwalają zachować balans pomiędzy więzami krwi a biznesem. W 51% badanych firm w Polsce wprowadzony został oficjalny zarząd, a w 30% rada rodzinna będąca ogniwem łączącym struktury na najwyższym szczeblu i rozwiązującym problemy na linii firma–rodzina. Najważniejszym priorytetem dla firm rodzinnych w Polsce (42% badanych) jest wzrost obrotów. Przedsiębiorstwa, nawet te o ugruntowanej pozycji, jako jeden z najważniejszych celów wymieniają również wzrost zyskowności (37%), gdyż to ona determinuje ich możliwości dalszego rozwoju i tym samym osiągnięcie sukcesu w przyszłości. Blisko jedna trzecia respondentów uważa, że istotna jest również dywersyfikacja portfolio produktowego poprzez wypuszczenie na rynek nowych produktów i usług.

Firmy rodzinne zwykle chętniej niż inni właściciele firm inwestują w innowacje z myślą o wartości, jaką przyniosą w przyszłości. Ich decyzje biznesowe są skoncentrowane na zachowaniu majątku firmy i maksymalizacji korzyści dla członków rodziny przez pokolenia, natomiast firmy nieoparte na więzach rodzinnych są często bardziej ograniczone w potrzebie uzasadnienia podejmowania ryzyka – mówi Andrzej Bernatek, partner w KPMG w Polsce.

O badaniu:
„Barometr firm rodzinnych” jest szóstą edycją badania przeprowadzonego przez KPMG w wybranych krajach Europy, a polskie firmy rodzinne wzięły udział w badaniu już po raz piąty. Raport został opracowany na podstawie wyników wywiadów internetowych (CAWI), przeprowadzonych w okresie maj-sierpień 2017 roku. Raport skupia się na kompleksowej analizie sytuacji biznesów rodzinnych, ich planów na przyszłość, priorytetów oraz wyzwań, z którymi muszą się zmagać na co dzień.