Świat: wydarzenia tygodnia 35/2013

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 34/2013

• Według Departamentu Handlu Produkt Krajowy Brutto USA wzrósł w II kwartale 2013 roku o 2,5 proc. licząc kw/kw. W I kwartale 2013 roku PKB w Stanach Zjednoczonych wzrósł o 1,1 proc. w ujęciu kw/kw.
• W Japonii spada stopa bezrobocia. Do czerwca stopa bezrobocia utrzymywała się powyżej 4 proc. W czerwcu spadła do 3,9 proc. z 4,1 proc. w maju. W lipcu 2013 r. wyniosła już 3,8 proc.
• Kursy akcji spadły w Indiach w ciągu trzech miesięcy o ponad 10 proc., a narodowa waluta rupia straciła w tym roku jedną szóstą swej wartości wobec dolara amerykańskiego. Premier Singh podkreślił, że rząd nie zamierza reagować na to wprowadzaniem kontroli kapitału, ani odchodzeniem od reform gospodarczych. Słabość indyjskiej waluty jest w znacznej mierze skutkiem wielkiego deficytu na rachunku bieżącego; deficyt ten jest z kolei spowodowany wielkim importem złota oraz wzrostem cen.
• Sytuacja w Egipcie może mieć poważne reperkusje międzynarodowe. Jeśli doszłoby do otwartej wojny wewnętrznej i ataku na egipską infrastrukturę związaną z przesyłem ropy i gazu, co oznaczałoby ogromne negatywne skutki dla światowej gospodarki. Gdyby do tego jeszcze zostałby zablokowany Kanał Sueski to powstałyby duże straty dla żeglugi morskiej i opóźnienia a nawet ograniczenie w handlu między Azją, Stanami Zjednoczonymi, Afryką a Europą (czas transportu produktów z Europy zwiększyłby się o 15 dni do Afryki, a do Stanów Zjednoczonych o 10 dni).
• Rośnie zainteresowanie wykorzystania w rozwoju energetyki reaktorów SMR (małe modularne reaktory jądrowe). Pierwsze instalacje będą pracowały już w 2021 roku. Projekt wspiera finansowo amerykański rząd.
• W ostatnich latach koncernem Microsoft kierował Steve Ballmer. Teraz i on odejdzie na emeryturę. Stanie się tak za najbliższe 12 miesięcy, po zakończeniu procesu wyboru następcy.
• Obserwuje się coraz większe zainteresowanie małymi reaktorami jądrowymi SMR (Small Modular Reactor) o mocach poniżej 300 MW. To jeden ze sposobów zastąpienia starych reaktorów jądrowych i wyeksploatowanych elektrowni klasycznych. Te rozwiązania cechują korzystne wskaźniki ekonomiczne, bo obecnie bardzo orientacyjna prognoza kosztu projektu to ok. 5 tys. USD za kW, czyli ok. 225 mln za reaktor o mocy 45 MW. Można je budować kolejno dokładając nowy SMR i nie trzeba od razu.
• Według informacji uzbeckiego rządu, projekt zagospodarowania złoża rud tytanu i żelaza Tebinbułak zlokalizowanego na północnym zachodzie Uzbekistanu pochłonie około 3,1 mld dolarów. Będzie on realizowany ze środków rządowych. Zagospodarowaniem złoża Tebinbułak interesowały się też koncerny zagraniczne, (m.in. południowo-koreański POSCO) jednak zrezygnowały z tej inwestycji z powodu niskiej rentowności projektu.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

SMR (SMALL MODULAR REACTOR), JAKA JEST ICH PRZYSZŁOŚĆ

SMR to nowa koncepcja reaktorów jądrowych mająca zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na energię, ale też pozwalająca na zastąpienie wyeksploatowanych już elektrowni klasycznych opartych na węglu i dużych reaktorów jądrowych. Na czym polegają atuty SMR, bo nie bez powodu inwestorzy upatrują w nich nowy etap rozwoju bazy energetycznej, a rząd Stanów Zjednoczonych wspiera prace badawcze i doświadczalne...

Nie ulega wątpliwości, że SMR to nie jest coś rewolucyjnego, bo technologie związane z reakcjami jądrowymi są już opanowane tak w sensie naukowym, konstrukcyjnym i eksploatacyjnym, a także poznano i opanowano problemy związane z bezpieczeństwem ich użytkowania. Inwestorom podoba się idea, bo:

- wszystkie ważne elementy SMR są zainstalowane w jednym zbiorniku, który w całości może być dostarczony na miejsce budowy.

- SMR może być łatwym do uruchomienia źródłem energii w terenach trudnych, oddalonych od obecnych centrów przemysłowych

- ten reaktor może być umieszczony pod ziemią, więc nie potrzebuje dużej strefy bezpieczeństwa

- instalacja SMR pozwala na wykorzystanie terenu starej elektrowni bez zmian w instalacjach

- rozpoczęcie inwestycji nie wymaga tak dużych środków finansowych jak obecne, duże elektrownie jądrowe, bo moduły SMR można instalować kolejno w miarę wzrostu potrzeb, bo mogą one być łączone równolegle, pracując na wspólną sieć energetyczną.

W Stanach Zjednoczonych przemysłowe opanowanie technologii SMR jest jednym z elementów realizacji polityki energetycznej. Amerykański Departament Energii (DoE) przyznał już ponad 450 mln USD dotacji na projekt mPower, który ma mieć moc 180 MW, a podstawowa konfiguracja zakłada działanie obok siebie dwóch bloków.. Prototyp powstanie w stanie Tennessee i w 2021 r. reaktor ma już działać. Pomoc rządowa ostatecznie powinna stanowić ok. 20 proc. wszystkich nakładów, resztę wyłożą prywatni inwestorzy. Pojedynczy mPower ma mieć moc 180 MW, ale podstawowa konfiguracja zakłada działanie obok siebie dwóch bloków.

W tej dziedzinie na rynku amerykańskim konkurują koncern Westinghouse (jego prototyp ma mieć moc 225 MW) oraz firma NuScale (w jej projekcie jeden reaktor ma mieć 45 KW i mają one działać w zestawie do 12 takich źródeł). W realizowanych prototypach będzie wykorzystywana sprawdzona technologia III generacji reaktorów.

Przeprowadzone analizy finansowe wskazują, że w wersji firmy NuScale orientacyjna prognoza kosztu projektu jego firmy to ok. 5 tys. dol. za kW, czyli ok. 225 mln za reaktor o mocy 45 MW.

Analitycy zwracają uwagę na to, że zagwarantowanie określonej mocy przez budowę dużego reaktora jądrowego wg obecnej koncepcji to zapewnienie finansowania na poziomie kilkunastu mld USD, co nie jest proste, ale też jest bardzo kosztowne. Zbudowanie źródła energii o podobnej mocy w koncepcji kilku modułów SMR, jest droższe, ale kroczące finansowanie jest łatwiejsze do zrealizowania.

Ta technologia winna Polskę zainteresować, jednak w opinii ekspertów ma ona szansę być zastosowaną po 2030 roku. Obecnie jednak Polska koncentruje swoją uwagę na dużych reaktorach, a atutem jest ich niższa cena (przy określonej mocy użytkowej).

Katarzyna Legień-Galemba - Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.