Koniunktura gospodarcza w Polsce I kw. 2013

Przeczytaj także: Koniunktura gospodarcza w Polsce I kw. 2012

Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego w pierwszym kwartale był popyt zagraniczny, a wkład popytu krajowego w tworzenie wartości dodanej w pierwszym kwartale był ujemny. Tempo wzrostu popytu krajowego Instytut szacuje na -0,6 proc. Był to już czwarty z kolei kwartalny spadek tej wielkości. Spośród składników popytu krajowego, najwyższą dynamiką w pierwszym kwartale odznaczało się spożycie indywidualne, czyli konsumpcja. Jej tempo wzrostu IBnGR szacuje na 0,5 proc. Spożycie ogółem wzrosło w tym czasie o 0,2 proc. Trzeci kwartał z rzędu obniżały się nakłady brutto na środki trwałe, czyli wydatki inwestycyjne. W okresie od stycznia do marca spadły one o 3,9 proc., co w pewnej mierze wiązać można z przedłużającą się zimową pogodą i wstrzymywaniem rozpoczęcia prac budowlanych. Nadmienić należy, że dla rocznej dynamiki nakładów inwestycyjnych pierwszy kwartał ma tradycyjnie najmniejsze znaczenie – w okresie tym realizowana jest najmniejsza część wydatków. Jednak bezwzględny spadek nakładów inwestycyjnych, przy obserwowanej już wcześniej niskiej stopie nakładów inwestycyjnych w gospodarce, stawiać może pod znakiem zapytania dynamiczny i stabilny wzrost gospodarczy w przyszłości.

W ujęciu sektorowym najszybciej rozwijającą się częścią gospodarki były w pierwszym kwartale usługi rynkowe. Tempo wzrostu wartości dodanej w usługach rynkowych w pierwszym kwartale 2013 roku kształtowało się, zdaniem IBnGR, na poziomie niższym od odnotowanego w całym 2012 roku i wyniosło 2,1 proc. Spadek wartości dodanej odnotowano zarówno w budownictwie, jak i w przemyśle, przy czym w budownictwie był on głębszy. Tempo wzrostu wartości dodanej w wyniosło w pierwszych trzech miesiącach roku -5,2 proc., a produkcja sprzedana budownictwa spadła o 15,1 proc. Złożyły się na to dwa czynniki: pierwszym były wspomniane wcześniej uwarunkowania pogodowe, jednak decydujące znaczenie miały czynniki średniookresowe – ograniczenie wolumenu dużych inwestycji infrastrukturalnych i dekoniunktura w budownictwie mieszkaniowym. Wartość dodana w przemyśle obniżyła się w omawianym okresie o 2,1 proc., a produkcja sprzedana przemysłu o 2,0 proc.

Tempo wzrostu eksportu (w ujęciu rachunków narodowych) było w pierwszych trzech miesiącach roku wyższe niż tempo wzrostu importu. W ocenie Instytutu, eksport wzrósł w tym czasie o 0,6 proc., a import spadł o 1,7 proc. Oznacza to poprawę salda handlowego Polski z zagranicą. Obrotom handlowym kraju sprzyjała nieznaczna deprecjacja kursu złotego względem euro, choć jej skala była na tyle niewielka, że jej realny wpływ na dynamikę handlu zagranicznego był niezauważalny. Poziom aprecjacji kursu złotego do dolara amerykańskiego był jeszcze mniejszy, mówić można zatem o względnej stabilizacji kursu w pierwszym kwartale.

Stopa bezrobocia na koniec pierwszego kwartału wyniosła 14,3 proc. Oznacza to jej wzrost o 0,9 punktu procentowego w porównaniu z końcem 2012 roku oraz o 1 punkt procentowy w porównaniu z sytuacją sprzed roku. Wzrost stopy bezrobocia tylko częściowo tłumaczyć można efektem zimowej sezonowości. W znaczącej mierze związany jest on z reakcją rynku pracy na pogorszenie koniunktury makroekonomicznej.