Europa: wydarzenia tygodnia 18/2013

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 17/2013

• Minęła kolejna rocznica przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Kiedy 9 lat temu, 1 maja, kraje z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polska, wchodziły do Wspólnoty, nikt nie przewidywał, że przejdzie ona aż takie zmiany. Wymusił je kryzys, który uderzył w Europę. Głębokie zmiany zaszły przede wszystkim w zarządzaniu strefą euro. Nastąpił ściślejszy nadzór nad finansami i głębsza współpraca gospodarczą, oraz utworzenie funduszu ratunkowego dla bankrutów.
• Według Federalnego Urzędu Pracy stopa bezrobocia w Niemczech w kwietniu 2013 r., po uwzględnieniu czynników sezonowych, wyniosła 6,9 proc. wobec również 6,9 proc. w marcu. Liczba osób bezrobotnych wyniosła w kwietniu 2,94 mln.
• Sprzedaż detaliczna w Niemczech w marcu 2013 r. spadła o 0,3 proc. m/m (po spadku w lutym o 0,6 proc. m/m). W ujęciu r/r sprzedaż detaliczna spadła w marcu o 2,8 proc. (po spadku w lutym o 2,6 proc.).
• Prezes Niemieckiego Instytutu Badań Gospodarki (DIW) Marcel Fratzscher uważa, że Niemcy są ze względu na swój ekonomiczny potencjał jedynym krajem UE, który może wyprowadzić Europę z kryzysu. Historia utrudnia jednak sprawowanie przez Berlin roli lidera. Oceniając politykę niemieckiego rządu szef DIW uznał za słuszną diagnozę postawioną przez kanclerz Angelę Merkel, że "kryzys w Europie nie jest kryzysem wspólnej waluty euro i nie został wywołany zbyt wysoką konkurencyjnością gospodarki niemieckiej, lecz jest raczej następstwem problemów strukturalnych w niektórych krajach (wymienił tu Hiszpanię, Cypr, Grecję, Portugalię i Włochy. Wytknął rządowi w Berlinie brak wizji przyszłej Europy oraz "brak takiego akceptowanego przez wszystkich planu, który opisywałby, jak wyobrażamy sobie UE i euro za dziesięć lat, utrudnia aktualne reformy".
• Gospodarka francuska - druga w strefie euro, znajduje się na skraju recesji (w tym roku wzrost gospodarczy wyniesie 0,1 proc.) i prezydent Hollande potrzebuje wsparcia biznesu, by poprawić sytuację. Proponuje więc ulgi w podatkach od zysków kapitałowych w przypadku sprzedaży małych firm. Ulgi będą sięgać nawet 65 proc., jeśli sprzedający był właścicielem firmy przez osiem lat. Mogą nawet sięgnąć 85 proc., jeśli biznes przechodzi w ręce członków rodziny lub gdy właściciel odchodzi na emeryturę. Będą też specjalne wizy dla przedsiębiorców, którzy chcieliby rozpocząć działalność we Francji.
• Rosja kontynuuje rozmowy z Węgrami nt współpracy gospodarczej, przede wszystkim współpracy w sektorze energetycznym. Rozważane są sprawy związane z rozbudową węgierskiej elektrowni jądrowej w Paks. Wartość tego przedsięwzięcia szacuje się na 10-13 mld euro, co stanowi 10 procent węgierskiego PKB. Planowane jest dobudowanie dwóch reaktorów do działającej siłowni, która zaspokaja 50 procent zapotrzebowania na energię elektryczną. Ma ona cztery reaktory, każdy o mocy 500 MW. Węgry popierają budowę odcinka tranzytowego gazociągu South Stream, który przez Morze Czarne ma dostarczać rosyjski gaz do Europy Południowej i Środkowej. Mówi się o zakupie przez Rosjan węgierskich obligacji skarbowych o wartości 4,6 mld USD z rentownością 2,25 procent oraz o rosyjskim kredycie w wysokości 5 mld euro, który ma być wykorzystany na zakup rosyjskiego gazu. Rosja jest po Niemczech drugim partnerem handlowym Węgier. Inwestycje Rosji na Węgrzech oblicza się na 3 mld dolarów, a Węgier w Rosji na 2 mld USA.
• Wśród ekonomistów panuje opinia, że Niemcy powinny aktywniej włączyć się w budowanie unii bankowej, włącznie ze zgodą na wspólny system ratowania banków oraz europejski system gwarancyjny depozytów bankowych. Merkel powiedziała w zeszłym tygodniu w Dreźnie, że Niemcy nie zgodzą się, przynajmniej w najbliższym czasie, na takie rozwiązania.
• Portugalska Rada Ministrów podjęła kolejne decyzje dla ratowania budżetu w tym zgodziła się na sprzedaż 100 proc. udziałów Caixa Seguros, holdingu ubezpieczeniowego, należącego do największego państwowego banku Caixa Geral de Depositos (CGD). Rząd planuje obniżenie do końca br. deficytu do 5,5 proc. PKB. Pod koniec 2012 r. wyniósł on 6,4 proc.
• Gazprom opublikował we wtorek wyniki roczne. Zysk koncernu Gazprom za 2012 r. wyniósł 28,8 mld euro, co oznacza spadek w stosunku do poprzedniego roku o 10 proc. Sprzedaż netto gazu spadła o 6 proc. r/r. Sprzedaż netto do Europy i innych państw wzrosła o 2 proc. Sprzedaż netto gazu do krajów WNP spadła o 17 proc., natomiast średnie ceny wzrosły o 12 proc. Na rynku krajowym sprzedaż netto wzrosła o 3 proc. średnia cena na nim wzrosła o 9 proc., a wolumen spadł o 6 proc.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

UE WOBEC PROBLEMU UCHYLANIA SIĘ OD PŁACENIA PODATKÓW

Wśród wielu problemów unijnej Europy jednym z ważniejszych jest uchylanie się od płacenia podatków. Najbliższy szczyt unijnych przywódców (22 maja) będzie poświęcony walce z tą słabością unijnego systemu finansowego. Problem komentuje Henryk S. Tuszyński z Grupy Doradczej CGKL sp. z oo...

W opinii przewodniczącego Rady Europejskiej Herman Van Rompuy "każdego roku tracimy w UE ok. 1 bilion euro w wyniku uchylania się od płacenia podatków.

Jest to równowarte całemu PKB Hiszpanii, albo całemu budżetowi Unii na siedem lat. Jego zdaniem państwa UE powinny wspólnie poszukiwać skutecznych rozwiązań, bo "jest to problem, który wykracza poza granice narodowe"...

Pamiętamy spór pomiędzy amerykańskim fiskusem, a Szwajcarią w sprawie ujawnienia danych obywateli Stanów Zjednoczonych, którzy unikali płacenia podatków, zakończony ustępstwem szwajcarskiego rządu. Duże wrażenie opinii społecznej wywołało też zakupienie przez służby podatkowe Niemiec listy skradzionych danych, dotyczących niemieckich podatników, którzy unikają płacenia podatków. Wydarzenia te rozpoczęły też poważną dyskusję nad tym problemem w ramach UE.

Jak wiadomo w przypadku Stanów Zjednoczonych dyskusja w tej sprawie zakończyła się przyjęciem ustawy FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act), która grozi zagranicznym instytucjom finansowym wysokimi grzywnami, jeśli nie współpracują w ściganiu osób ukrywających pieniądze za granicą lub uchylających się od obowiązków podatkowych. Ustawa co do intencji wydaje się być uzasadniona, jednak wywołała sprzeciw szeregu krajów, bo miała jednostronny charakter oraz naruszała suwerenność innych krajów.

Obecnie w tej sprawie w decydującą fazę wchodzą podobne prace w Unii Europejskiej i jak widać zbiegają się z przyjęciem przez USA i wprowadzeniem w życie ustawy FATCA. Dyskusja na temat ożyła, gdy Międzynarodowe Stowarzyszenie Dziennikarzy Śledczych (ICIJ) ujawniło informację, według której 130 tys. osób z ponad 170 krajów ukryło przed fiskusem swój majątek w rajach podatkowych na całym świecie. Krucjatę przeciw tego typu praktykom poparła zdecydowana większość krajów, w tym także kraje unijne.

Jednak nie wszystkie kraje zgadzają się z zaproponowanymi rozwiązaniami. Austria i Luksemburg, to dwa kraje opierające się koncepcji automatycznej wymiany informacji bankowej. Uważają one, że poluzowanie definicji tajemnicy bankowej odbije się negatywnie na kondycji banków tych krajów. W opinii Alain Steichena, jednego z najsłynniejszych w Luksemburgu prawników specjalizujących się w podatkach, ponad połowa banków luksemburskich obsługujących osoby fizyczne może upaść po 2015 roku, gdy dojdzie do planowanego złagodzenia tajemnicy bankowej i do automatycznej wymiany danych bankowych między krajami UE, co ma nastąpić z dniem 1 stycznia 2015 roku. Warto tu dodać, że ze 141 banków luksemburskich aż 120 zajmuje się zarządzaniem aktywami osób fizycznych.

Stowarzyszenie luksemburskich banków ABBL ocenia wartość aktywów, które osoby fizyczne powierzyły tamtejszym instytucjom finansowym na około 300 mld euro, z czego ponad połowa należy do obywateli krajów unijnych, w których nie mogą już oni korzystać z tajemnicy bankowej, aby uciec przed fiskusem...

Znaczącym krokiem w kierunku zapanowania nad problemem uchylania się od płacenia podatków jest informacja, że brytyjskie terytoria zamorskie, uchodzące za raje podatkowe będą wymieniać informacje bankowe nie tylko z W. Brytanią, ale też z Francją, Niemcami, Włochami i Hiszpanią. Wynika z niej, że brytyjskie terytoria zamorskie będą automatycznie udostępniać rządom tych pięciu państw unijnych takie informacje jak: nazwiska, adresy i daty urodzenia posiadaczy kont bankowych, a także ich numery, stan konta oraz szczegółową ich historię. Dotyczy to takich dotychczas rajów podatkowych jak Anguilla, Bermudy, Wyspy Dziewicze, Montserrat oraz Turks i Caicos, które w ślad za Kajmanami - zgodziły się automatycznie udostępniać informacje bankowe. Z ogłoszonego komunikatu wynika, że te wyspy podejmując taką decyzję chcą uchodzić za ośrodki finansowe dobrze regulowane i przestrzegające standardów OECD. Poinformowano też, że do tego porozumienia przystępuje dependencja Korony brytyjskiej Isle of Man. Wszystko wskazuje też na to, że wezmą w niej udział także dependencje Guernsey i Jersey. Wszystkie trzy wyspy mają już automatyczny system wymiany informacji z brytyjskim fiskusem...

Henryk S. TUSZYŃSKI, Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.